Çin ve Güney Kore ortasında Tayvan krizi

 Güney Kore Devlet Lideri Yoon Suk-yeol’un, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’a yönelik açıklaması, iki ülke ortasında tansiyona yol açtı.

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sun Veydong, Güney Kore’nin Pekin Büyükelçisi Çung Jae-ho’yu Bakanlığa çağırarak, Yoon’un Tayvan konusundaki kelamlarını protesto ettiklerini bildirdi.

“BÖLGESEL DEĞİL GLOBAL BİR MESELE”

Yoon, geçen hafta Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Tayvan Boğazı’ndaki artan tansiyonların, Çin’in statükoyu güç yoluyla değiştirme teşebbüslerinden kaynaklandığını belirterek, Tayvan sıkıntısının sadece Çin ile Tayvan ortasında bir uyuşmazlık olarak görülmeyeceğini, tıpkı Kuzey Kore üzere “küresel bir mesele” olduğunu söz etmişti.

Bakan Yardımcısı Sun, Büyükelçi Çung’a, Yoon’un kelamlarının kabul edilemeyeceğinin altını çizerek, “Güney Kore önderi, açıklamasında ‘tek Çin’ unsurundan kelam dahi etmezken, Tayvan meselesini Kore Yarımadası’ndaki sorun ile kıyasladı. Kore sorunu ile Tayvan sorunu, kapsamı ve tabiatı prestijiyle büsbütün farklıdır ve mukayese edilemez.” dedi.

Sun, Yoon’un kelamlarının, Çin ile Güney Kore ortasında diplomatik münasebetlerin kurulduğu 1992’den bu yana Seul tarafından yapılan “en kusurlu açıklama” olduğunu vurguladı.

Tayvan Boğazı’ndaki tansiyonların ana sebebinin, Ada’daki dış dayanaklı ayrılıkçı faaliyetler olduğunu savunan Sun, “Kore tarafını, Çin ile Güney Kore ortasında diplomatik alakaların temelini oluşturan Ortak Bildiri’nin ruhuna uymaya, ‘tek Çin’ prensibine bağlı kalmaya ve Tayvan problemindeki kelamlarına ve eylemelerine dikkat etmeye çağırıyoruz.” tabirlerini kullandı.

“TEK ÇİN SİYASETİNE BAĞLIYIZ”

Büyükelçi Çung da Sun protestosuna, Güney Kore’nin “tek Çin” unsuruna bağlı olduğu ve bu tavrının değişmediğini söyleyerek karşılık verdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, 20 Nisan’da Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında, Yoon’un kelamlarına ait sorulan soruya verdiği cevapta, “Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) ve Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), her ikisi de BM üyesi hâkim ülkelerdir. Kore Yarımadası’ndaki sorun ve Tayvan sorunu, tabiatı, sebepleri ve tarihi bakımından farklıdır, birebir cümlede söylem edilemez.” değerlendirmesinde bulunmuştu.

Güney Kore, Sözcü Vang’ın açıklamasına reaksiyon göstermiş ve Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Çang Ho-jin, Çin’in Seul Büyükelçisi Şing Hayming’i Bakanlığa çağırarak, açıklamanın “ciddi diplomatik nezaketsizlik olduğunu” tabir etmişti.

Çin’in topraklarının modülü olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan ortasında iç savaşın akabinde ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.

Pekin, “tek Çin” unsurunu vurgulayarak, Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilgiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve öbür memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik alakaları kesmesini kural koşuyor.