Nöbetçi Eczaneler
CHP Genel Lideri ve Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Atatürk Havalimanı’nı, Türkiye aksisi faaliyetler de yürüten bir ABD’li şirkete vereceğini açıkladı.
Kılıçdaroğlu, evvelki akşam toplumsal medya hesabından yayınladığı bir görüntü ile halka seslendi. Evvel Atatürk Havalimanı’nın tarihini anlatan Kılıçdaroğlu, “Densizler! Bu türlü bir yerin pistlerini kırdılar. Öteki pistleri de kendileri için özel havalimanı olarak kullanıyorlar. Ne ala memleket değil mi? Halkı kov, kendin için havalimanını gasp et.” sözlerini kullandı. Akabinde, “Hayatımın en büyük projelerinden birini bugün gençlere açıklayacağım.” diyen Kılıçdaoğlu, şunları söyledi:
“İktidara geldikten çabucak sonra, Atatürk Havalimanı’nı havacılık ve uzay çalışmalarının merkezi haline getireceğiz. Pekala bunu kimlerle yapacağız? Merkezin kurulması ve geliştirilmesi için muvaffakiyetleri dünyaca tanınan ve başta Amerika’daki Sierra Nevada şirketinin sahipleri Eren Özmen ve Fatih Özmen ile yapacağız. Lütfen gençler, gidin Google’a bu isimleri yazın. Ne cevherlerimiz var bu dünyada görün. Özmen ailesinin idaresindeki Sierra Nevada, NASA’nın en kıymetli projelerinde kritik eser ve hizmetler geliştirmiş, dünyanın havacılık devi Amerika Birleşik Devletleri’nde milyarlarca dolarlık kıymete sahip bir şirkettir. Kendileriyle konuştum ve bunu yapmaya davet ettim. Bu pistlerde bunları yapacağız.”
GENÇLERE SESLENİYORUM DİYEREK ABD’Lİ ŞİRKETİ PİYASAYA SÜRDÜ
Kılıçdaroğlu vaadini, dünyanın en büyük havacılık, uzay ve teknoloji şenliği TEKNOFEST’in Atatürk Havalimanı’nda kapılarını açtığı gün açıkladı. Üstelik 1 milyondan fazla genç beyefendisinin, 1 yıl boyunca teknoloji üretip ringe çıktığı gün, “Gençlere sesleniyorum!” diyerek ABD’li şirketi piyasaya sürdü. Sierra Nevada’nın faaliyetlerini Aydınlık inceledi. O denli Kılıçdaroğlu’nun anlattığı üzere parlak bir muvaffakiyet öyküsü değil, karanlık ağlarla örülü bir şirketin öyküsü ortaya çıktı.
PARLAK BİR MESLEKLERİ YOK
Sierra Nevada Corporation (SNC), 1963 yılında ABD’nin Nevada eyaletinde kuruldu. 1980’li yıllarda Reno Üniversitesi’nde okuyan, akabinde da Sierra Nevada Corporation’da çalışmaya başlayan Fatih Özmen ve Eren Özmen çifti, 1994 yılında şirketi satın aldı. Başta 15 kişilik dar bir takıma sahip olan şirket, yıllar içinde 19 şirketi bünyesine kattı, 3 bin çalışanlı dev bir şirkete dönüştü. Bu büyük gelişme ise sadece Özmen çiftinin yetenekleri ile sağlanmadı. Aslında parlak bir eğitim hayatları da yoktu. Biri elektrik mühendisliği, oburu gazetecilik mezunuydu. Lakin geçen yıllarda yüksek Amerikan çıkarları sadakatle savunuldu, güçlü siyasi irtibatlar kuruldu, Afrika’da, Irak’ta, Afganistan’da, Libya’da vazifeler alındı, lobilere büyük paralar aktarıldı. Böylelikle “karanlık dünya”nın ganimetleri, Özmen çiftine akıtıldı.
2000’li yıllarda Vali Jim Gibbons ve eşi Dawn’la olan yakın bağları nedeniyle kamuoyunun yansısını çektiklerinde, kendilerini Afganistan ve Irak’taki işgallere yaptıkları “hayat kurtarıcı” katkılarıyla savunan da tekrar onlardı.
RÜŞVETTE USTALAŞTILAR
“Karanlık dünya”, Amerika’da kullanılan bir endüstriyel tabir. Kongre tarafından ihalesiz olarak, kamuoyuna açıklama yapılmaksızın dağıtılan askeri projeler için kullanılıyor. Bu şirketlere verilen bütçe de kapalı tutuluyor. İşte Sierra Nevada, 11 Eylül akınları sonrası siyasi irtibatları sayesinde bu “karanlık dünya”nın kıymetli figürlerinden biri oldu. 2007 yılında Las Vegas Sun gazetesinde şirketi inceleyen Jeff German, şu bilgileri veriyordu: “Sierra Nevada, 2000 mali yılından bu yana 602,5 milyon dolar fiyatında federal mukavele aldı. Bunun 474,1 milyon doları Hava Kuvvetleri tarafından verilirken, 36,8 milyon doları da ABD Ordusu’ndan geldi.”
Jeff German, Özmen’lerle ilgili yaptığı haberinde, şu farklı değerlendirmeleri de aktarmıştı:
Ülkenin siyasi açıdan güçlü bireyleriyle yakınlaşırken, kamuoyunda nispeten görünmez oldular. Şirket kendisini hala Sparks’ta demirlemiş küçük bir işletme olarak tanımlasa da, şu anda 13 eyalette ofisleri var ve büyümeye devam etmek için Washington’daki lobi çalışmalarına daima para akıtıyorlar. Bir şirketin siyasi irtibatlarının, yararlı hükümet kontratları yapmasına yardımcı olduğu vakitler oldu. Sierra Nevada bu hususta uygun puan almış görünüyor.
Sierra Nevada, 2000 yılından bu yana federal kontratlar almasına yardımcı olmaları için lobicilere 1,4 milyon dolar ödedi. Şirketin lobicilik fiyatları 2000 yılında 10 bin dolar iken 2005 yılında 446 bin dolara yükseldi. Geçen yıl federal lobicilik için 442 bin dolar harcadılar. Kayıtlara nazaran Sierra Nevada, ülkenin öteki yerlerinde kendisine yardımcı olabilecek seçilmiş yetkililere kampanya katkıları sağlamakta ustalaştı.
AFRİKA’DA CASUSLUK YAPTILAR
2012 yılında ABD merkezli bir araştırma kuruluşu olan CorpWatch’ta yayımlanan bir rapor, Özmen’lerin şirketinin makyajını döktü. Özmen çiftine ilişkin Sierra Nevada ile iki Amerikalı subayın kurduğu R-4 isimli şirketin Afrika’daki casusluk faaliyetlerine mercek tutan CorpWatch, şu bilgileri paylaştı:
“Bugün bu iki şirket, ABD Özel Operasyonlar Komutanlığı ismine casusluk yapmak üzere Afrika’daki bâtın savaşın ön saflarında yer alıyor. Kıtanın dört bir yanındaki zımnî vazifelerin desteklenmesine yardımcı oluyorlar ve Stuttgart kentinden yönetilen ABD’nin Afrika Komutanlığı ile yakın çalışıyorlar.
“Özmen’lerin şirketi ve R-4, Uganda’nın Entebbe kentinde yürütülen Tusker Sand Operasyonu için çalışıyor. Özel pilotların kullanıldığı emsal bir misyon olan Creek Sand Operasyonu da Burkina Faso’dan yürütülüyor. Bunun için tam hareketli görüntü kaydeden, kızılötesi ısı modellerini izleyen ve radyo ve cep telefonu sinyallerini takip eden bâtın sensörlerle donatılmış küçük İsviçre turboprop uçakları olan Pilatus PC-12’leri uçuruyorlar. Uçaklar, Afrikalı orman pilotlarının tercih ettiği izole pistlerde yakıt ikmali yapıyor ve tesirli uçuş menzillerini binlerce mil uzatıyor.
“Özmen’ler için büyümenin yolu, Nevada’nın eski valisi Jim Gibbons ve 2000 yılında Türkiye’de tatile götürdükleri eşi Dawn Gibbons ile yakın arkadaşlıklarından geçiyor. Gibbons o devirde ABD Kongre üyesiydi ve 2004 yılında 2 milyon dolarlık ihalesiz bir federal kontrat almalarına yardımcı oldu. O yıl, Özmen’lerin şirketi 42 milyon dolarlık bir Pentagon ihalesi de kazandı. Bugün Sierra Nevada dünyanın dört bir yanındaki insansız hava araçları savaşının kilit yüklenicilerinden biri. Ayrıyeten CIA’nın Pakistan ve Yemen’de gökyüzünden ‘teröristleri’ öldürmek için kullandığı Predator insansız hava araçları için de iniş grupları üretiyorlar.
CIA’NIN PARAVAN ŞİRKETİ
CorpWatch, özel şirketlerin ABD devleti tarafından deniz çok operasyonlarda nasıl kullanıldıklarına dair örnekleri de sıralıyor:
“Pentagon ve CIA uzun vakittir kapalı savaşlar için özel müteahhitleri kullanıyor. Air America ve Air Asia, Lider Lyndon Johnson için Kamboçya ve Laos’u bombalamakta kullanılan paravan şirketlerdi. Northrop Grumman üzere daha büyük ve daha esaslı şirketler ise Lider Bill Clinton devrinde Kolombiya’da casusluk yapmak için kullanıldı. Münasebetiyle, bir sonraki Demokrat Lider Barack Obama’nın, bu defa Afrika’da zımnî savaşlar için Sierra Nevada ve R4 üzere zımnî özel yüklenicilerle birebir stratejiyi benimsemesi uygun görünüyor.”
IRAK’TA AZAP İDDİASI
ABD’nin deniz çok operasyonlarında vazife alan Sierra Nevada hakkında çeşitli azap tezleri da bulunuyor. Argümana nazaran Irak’ta Sierra Nevada için çalışan güvenlik yüklenicileri, tutuklulara azaplar yaptılar, makus muamelede bulundular ve açıkça insan haklarını ihlal ettiler. 2007 yılında Irak’ta şirket için çalışan üç yüklenicinin de Nisur Meydanı’nda 14 Iraklı sivilin vurularak öldürülmesi olayına karıştığı ileri sürülüyor. Lakin milletlerarası reaksiyona yol açan bu olayda, Sierra Nevada’nın rolü tam olarak belirlenmiş değil. ABD basınında mevzuyla ilgili çok saklı bir incelemenin de yapıldığı belirtiliyor.
YOLSUZLUKTA MAHİRLER
Sierra Nevada’yla ilgili çeşitli yolsuzluk ve usulsüzlük davaları da periyot devir yargıya taşındı. Örneğin ABD Savcısı Phillip A. Talbert, 2017’de Sierra Nevada’nın makul maliyetleri bilerek yanlış sınıflandırarak maddeleri ihlal ettiğini ve bunun sonucunda çeşitli hükümet kontratlarındaki masraflarını şişirerek devleti ziyana uğrattığını sav etti. Şirket ise 14,9 milyon dolar ödeyerek dava açılmadan uzlaşmaya gitti. Yeniden 2022’de şirket, fazla fatura nedeniyle haklarındaki iki iddiayı örtmek için de ABD Adalat Bakanlığıyla uzlaşmaya gitti ve bu kere 10 milyon dolar ödedi. Şirket haklarındaki tezlere karşı yaptıkları açıklamalarda, “ulusal çıkarlara sadakatlarini ve vatansever olduklarını” vurguluyor.
Bir örneği şöyle: “Sierra Nevada, kendini işine adamış profesyonel çalışanlarıyla, ulusal güvenliğimize yaptığı katkılarla ve eyaletimizin halkını temsil eden hakikaten büyük siyasi delegasyonuyla gurur duymaya devam etmektedir.”
TÜRKİYE AKSİSİ FAALİYETLER
Sierra Nevada’nın alanda direkt Türkiye aykırısı yürüttüğü faaliyetler de var. Şirketin uçakları, sık sık Irak’ta, Suriye’nin kuzeyinde ve Libya’da uçuşlar yapıyor. Bu uçakların ABD Özel Kuvvetlerini taşıdığı ve çeşitli casusluk faaliyetleri yürüttüğü belirtiliyor. 2020 yılında da ABD Özel Kuvvetler Komutanlığından 700 milyon dolarlık ihale aldılar. AC-130J ve MC-130J Radyo Frekansı Karşı Önlemleri (RFCM) programının tedarikçisi olarak seçildiler. Aslında şirketin ana çalışma alanlarından biri bu: Keşif, gözetleme, istihbarat. Bunun yanında ABD predatörleri ile helikopterlerinin inançlı inişi de Sierra Nevada’ya emanet. Şirket ayrıyeten Amerikan Ordusu için yüksek teknolojili gözetleme balonları, taşınabilir hava trafik denetim kuleleri, insansız havadan yakıt ikmal sistemleri ve uçakların uçak gemilerine daha inançlı halde inmesine yardımcı olabilecek global pozisyonlandırma sistemleri üzerine de çalışıyor. Şirket, faaliyet alanlarını şöyle sıralıyor: Uzay sistemleri, haberleşme, seyrüsefer, gözetim/hava trafik idaresi, istihbarat, gözetleme ve keşif, entegre misyon sistemleri, bilgi ve sensör tahlilleri, elektronik harp/menzil sistemleri.
DAVUTOĞLU’NUN KATILDIĞI LANSMANLA GÜNDEME GELMİŞTİ
Sierra Nevada, Türk kamuoyuna birinci defa 7 Haziran’daki seçimlerden 10 gün evvel, 27 Mayıs 2015’te Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun katıldığı bir lansmanla duyurulan “milli uçak” projesi ile gündeme gelmişti.
Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM), işi üstleneceği duyurulan Sierra Nevada’ya üretilecek uçağın tüm modüllerinin en yüzde 70’ini Türkiye’de imal etme koşulu getirmek isteyince, proje ortada kaldı. Eren Özmen, o periyot Hürriyet’e verdiği demeçte şunları söylemişti: “Yüzde 70 yerli üretim kaidesi birinci basamakta çok güç. Burada kritik olan problem, yaptığınızda işi dünya standartlarında yapabilmeniz. Yoksa Türkiye’ye sıkışırsınız. Türkiye şuna karar vermeli: Yalnızca kendi uçağını mı üretmek istiyor yoksa küresel bir uçak mı üretmek istiyor. Zira bu sanayide yüzde 100 yerli diye bir kavram yok. Rekabet cok fazla ve uzmanlaşma alanlarını çok dikkatli seçmek lazım. Motoru dışarda yaptırıyorsunuz, kimi modülleri dışarıdan alıyorsunuz. Küresel bir pazarı hedefliyorsanız bu türlü yapmanız gerekir. Marka, fiyat ve rekabet çok kıymetli. Boeing bile her şeyi yerli üretmiyor. Tam bilakis, yeni uçakları 787’ye dünyanın her yerinden materyal geliyor. Seattle’daki üretim tesisleri montaj çizgisi üzere.”