-
Haber7-Özel
Türkiye’de Osmanlı’dan kalan miras niteliğindeki birçok eser günümüzde kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Bu yapıtlardan birçoğu Fatih Sultan Mehmet Han‘ın bizlere emanet ettiği İstanbul’da bulunuyor.
90 CAMİ YOK EDİLDİ
İstanbul Etraf, Kültür ve Tarihi Yapıtları Müdafaa Derneği Lideri Op. Dr. Erhan Sarışın, Fatih periyodundan bugüne kaybolan yapıtları Haber7‘ye anlattı. Fatih’in İstanbul’u feth ettiği 1453 yılında nüfusu 50 binden yapılan Müslüman göçlerle 95 bine çıkarılan İstanbul’da oluşturulan Müslüman mahallelerinde toplam 184 cami ve mescitin inşa edildiği, yani o devir yaklaşık her 250 şahsa 1 cami yahut mescit düştüğü fakat o günden bugüne inşa edilen mescitlerden 90 adedinin yok edildiği belirtiliyor.
SADECE TOPKAPI SARAYI AYAKTA
Yok edilen miraslar yalnızca ibadethanelerle de sonlu kalmadı. Fatih devrinde İstanbul’da açılan 20 medreseden günümüzde yalnızca 4 adedinin binası ayakta kalabildi. Açılan 7 aşevinden 5 tanesi büsbütün yok olurken, açılan darphane de kaybolan eserler ortasında yer alıyor. Fatih Sultan Mehmet‘in inşa ettirdiği 4 saraydan ise günümüzde görülebilen yalnızca Topkapı Sarayı olarak tespit ediliyor.
İSTANBUL VALİLİĞİ DEVREDE
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinin akabinde kılıç hakkı olarak mescide çevirdiği 7 kiliseden bir olan Ayasofya müzeye dönüştürülmesinden 86 yıl sonra 24 Temmuz 2022‘de tekrar cemaatine kavuştu. Bu mescitlerden bir başkası olan Silivri Fetih Camii ise İstanbul Valiliği ve Silivri Belediyesi tarafından restore edilmeyi ve tekrar cemaatine kavuşmayı bekliyor. Öte yandan her yıl Yunanistan’dan bir ekip din adamlarının Silivri’ye gelerek bu caminin mahzenlerinde ayin yaptığı biliniyor.
SURLARIN İÇİNDEKİ CAMİ PRANGALARDAN KURTULACAĞI GÜNÜ BEKLİYOR
Fetih mescitlerinden bir başkası olan Yedikule surları içinde yer alan Fatih’in mescidi ise demir prangalar içinde kurtulacağı ve ibadete açılacağı günü bekliyor. Fatih Belediyesi’nin Yedikule surlarının içinde yer alan bu camiyi restore programına aldı. Bir öbür taraftan ise İstanbul’un fethinde surlara birinci sancağı diken Ulubatlı Hasan‘ın Fatih’teki İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin karşısında mezarının yalnızca taşı kaldığı görülüyor.
Fatih Sultan Mehmet Han’ın günümüze korunamayan yapıtları sıraladığımızda karşımıza şu görünüm çıkıyor;
90 kayıp cami, 16 kayıp medrese, 2 kayıp hastane, 1 kayıp darpane, 3 kayıp saray, 32 kayıp hamam ve 10 kayıp han