Nöbetçi Eczaneler
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Lideri Yaşar Arslan, yaklaşık 10 bin çalışanın çabalı çalışmasıyla yerli doğalgazın kısa mühlet içinde tüketicilerle buluşturulacağını ve Filyos Doğal Gaz Sürece Tesisi’nde işlenerek kullanıma hazır hale getirileceğini söyledi.
Türkiye’de son 10 yılda yapılan yatırımlarla iletim ve dağıtım şebekesinin fiili kapasitesinin azamî doğalgaz talebini karşılayacak seviyeye ulaştığına işaret eden Arslan, 2022 sonu prestijiyle Türkiye’de doğalgaz dağıtım şebeke uzunluğunun 180 bin kilometrenin üzerinde olduğunu lisana getirdi.
Arslan, yerli doğalgazın sisteme verildikten sonra mevcut dağıtım şebekesi vasıtasıyla tüketicilere ulaştırılacağını belirterek, “Yerli doğal az en kısa müddette hanelerde kullanılmaya başlanacaktır. Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığının birinci planlamasına nazaran yerli doğalgaz mayıs ayında tüketicilerle buluşacak. Bu gelişme ülkemiz güç piyasası için bir milat niteliği taşıyor.” dedi.
Doğalgazın hem ısınmada hem de sıcak su ve pişirme hedefli kullanımda kömür, LPG üzere alternatif yakıtlara kıyasla yaklaşık 2-3 kat daha ucuz olduğunu vurgulayan Arslan, 2022 yılında bir hanenin yıllık doğalgaz masrafının 6 bin lira civarında olduğunu söyledi.
Arslan, yerli doğalgazın maliyetinin piyasa fiyatlarına kıyasla düşük olacağı öngörüsüyle bu fiyatın daha aşağılara inmesinin mümkün göründüğünü belirterek, “Mayıs ayı doğalgaz tüketiminin hane başı ortalama 50 metreküp düzeyinde gerçekleşeceği ve doğalgazın ortalama konut fiyatının mayıs ayında 6,15 lira olacağını düşünüldüğünde, Karadeniz gazıyla yaklaşık 19 milyon 200 bin abonenin toplamda 5,9 milyar liralık faturası devlet tarafından karşılanabilir.” diye konuştu.
“YILLIK İTHALAT FATURASI 8-9 MİLYAR DOLAR AZALABİLİR”
Keşfedilen 710 milyar metreküp doğalgazın piyasa pahasının 500 milyar doların üzerinde olduğuna dikkati çeken Arslan, doğalgaz fiyatlarının memleketler arası piyasalarda hayli değişken olması sebebiyle keşfedilen gazın ekonomik bedelinin de değişmekle birlikte her halükarda Türkiye’nin uzun yıllar ithalat faturasına olumlu olarak yansıyacağını vurguladı.
Arslan, global piyasalardaki doğalgaz fiyat hareketleri incelendiğinde Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF fiyatının 19 Nisan’da 1000 metreküp başına ortalama 500 dolar civarında olduğunu söz ederek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Açık kaynak datalarına nazaran Türkiye’nin ithalat maliyetinin geçtiğimiz yılın ikinci yarısında 1000 metreküp başına 1000 ila 1200 dolar iken 2023 yılının birinci iki ayında ortalama 500 ila 600 dolar aralığında olduğu görülmektedir. Önümüzdeki periyotta Karadeniz doğalgazının üretim kapasitesinin artmasıyla Türkiye’nin yıllık doğalgaz ithalat faturasının bugünün fiyatlarıyla 8-9 milyar dolar civarında azalacağı öngörülmektedir. Üretim maliyeti açısından yerli doğalgazın çıkarıldığı kaynakların jeolojik özellikleri, saha altyapısı, sondaj ve üretim teknolojileri üzere birçok faktör maliyetleri etkilediği için maliyet hesabını yapmak epey güç. Şu an için kesin bilgiler paylaşmak mümkün değil, lakin genel olarak yerli doğalgazın üretim maliyeti, mevcut kurallarda ithal doğal gaza kıyasla daha düşük olacaktır. Keşfedilen doğalgazın ölçüsünün yüksek olması ve maliyetinin ithal edilen doğalgaza nazaran düşük olması güç stratejisi manasında ülkemizi güçlü hale getirmektedir.”
“DOĞALGAZ TİCARET MERKEZİ OLMA GAYESİNE KATKI SAĞLAYACAK”
Doğalgaz piyasası paydaşlarının Türkiye’de bir ticaret merkezi kurulması gayesiyle altyapı yatırımlarına sürat kesmeden devam ettiğini söyleyen Arslan, “Sakarya Doğal Gaz Alanı rezerv büyüklüğü ve öngörülen üretim kapasitesiyle Türkiye’nin doğalgaz ticaret merkezi olma maksadına büyük katkı sağlayacaktır.” sözünü kullandı.
Arslan, birinci fazda 2023 yılında sondajı tamamlanan 10 kuyuyla günde 10 milyon metreküp, sonraki süreçte plato bedelde 2026-2027 yıllarında 40 kuyuda sondajın tamamlanmasıyla günlük 40 milyon metreküp doğalgaz üretilmesinin öngörüldüğünü lisana getirerek şunları kaydetti:
“Talebin en ağır olduğu günlerde 300 milyon metreküp civarı doğalgaz tüketimi gerçekleştiği düşünüldüğünde, üretim gazının kullanılmasıyla birlikte günlük doğalgaz muhtaçlığının kısa vadede yüzde 5’inin, orta-uzun vadede ise yüzde 10 ila 15’inin yerli doğalgazdan karşılanabileceği görülmektedir. Üretim ölçüsünün 40 milyon metreküpe ulaşacağı plato devirde Türkiye’nin yıllık doğalgaz talebinin yaklaşık yüzde 30’u, konut abonesinin yıllık ısınma, sıcak su ve pişirme muhtaçlığının değerli bir kısmının karşılanması mümkün olacaktır.”
“DIŞA BAĞIMLILIĞI BÜYÜK ÖLÇÜDE AZALTACAK”
Geçen yıl Türkiye’de 53,3 milyar metreküp doğalgaz tüketildiğini, ilerleyen yıllarda bu sayının 50-60 milyar metreküp civarında olmasının beklendiğini belirten Arslan, şöyle dedi:
“Ülkemiz 100 milyar metreküp kadar doğalgazı işleyip sisteme verebilecek altyapıya ve imkana sahiptir. Gerçek bir planlama ve verimli bir kullanımla ilerleyen yıllarda komşu ülkelere doğalgaz ihracatı yapabilecek pozisyona gelebiliriz. Bu durum gelecek amaçlarımız ortasında yer alan doğalgaz ticaret merkezi olma maksadımıza ulaşmamız için de ülkemize epey yararlı olacaktır. Sakarya alanındaki doğalgaz keşfi 710 milyar metreküp düzeyinde. 35 yıl müddetle tüm konutların doğalgazını karşılayacak, endüstriyi de dahil ettiğimizde 15-20 yıl boyunca toplam doğalgaz muhtaçlığını karşılayacak ölçüde bir keşif kelam konusu. Sonuç olarak, Sakarya Doğal Gaz Alanı Geliştirme Projesi üzere büyük ölçekli doğalgaz yatırımları, Türkiye’nin dışa bağımlılığını büyük ölçüde azaltacaktır.”