Artırım oyununa dikkat: “Yüzde 25’ten fazla artışı kabul etmeyin!”

Kira artışlarını yüzde 25’le sınırlayan düzenleme 4 Temmuz 2024’e kadar uzatılırken mesken sahipleri bu oranın üzerinde artırım yapamayacak, kiracıları zorla çıkaramayacak, tahliye davaları reddedilecek.

Sabit artış oranında fatura dâhil, eşyalı konut ayırımı bulunmuyor. Kiracı kira periyodu gelince yüzde 25 artış yapacak, lakin beşinci yılını dolduran kiracılar için bu oranın üzerinde artış olabilecek. Konut sahiplerinin yüzde 25’in üzerinde kira talebi durumunda kiracıların bunu kabul etmemesi ve ödemeleri banka hesabına yapması gerekiyor. Kira sonu, konut sahiplerinin yöntemsiz uygulamaları başta olmak üzere merak edilen kimi başlıklar şöyle:

1 TEMMUZ’DAN İTİBAREN BİR YIL MÜDDETLE GEÇERLİ OLACAK

Kira artışına yüzde 25 sınırlama getiren düzenleme 1 Temmuz 2023 tarhinden itibaren bir yıl mühletle geçerli olacak. Meclis bayramdan sonra toplandığında yasal düzenleme yapılacak.

Yeni yılda kirada yüzde 25 sınırlaması 1 Temmuz 2024 yılına kadar devam edecek. Yasal düzenlemede eşyalı eşyasız ayırımı bulunmuyor. Mevcut tabloda doğalgaz, elektrik, su üzere kalemler arttığı için yüzde 25 uygulanamaz görünüyor. Burada da mesken sahipleri ile uzlaşma, mutabakat yoluna gidilebilir.

EV SAHİPLERİ KİRANIN YATIRILMADIĞINI ÖNE SÜRMEK İÇİN BANKA HESAPLARINI KAPATIYOR

Bazı mesken sahipleri kiranın yatırılmadığını öne sürmek için banka hesaplarını kapatıyor. Mukaveledeki banka hesabının kapatılması durumunda kiracıya yeni hesabın bildirilmesi mecburiliği bulunuyor.

Ev sahibi ısrarla paylaşmazsa kiracı posta hesabı ile ödeme yapabilir ya da mahkemeye başvurarak ödeme yeri tayin edilmesini isteyebilir. Bu türlü bir durumda muhakkak elden ve evraksız ödeme yapılmaması gerekiyor.

10 YILDAN EVVEL KİRACIYI KONUT YAHUT İŞ YERİNDEN ÇIKARAMA HAKLARI YOK

Kiraya veren Borçlar Kanunu 347. Hususu gereği kiranın başlangıcından 10 yıl geçtikten sonra genel kararlara nazaran fesih bildirimiyle mukaveleyi feshedebilir. Kiraya verenin, kiracıyı mesken yahut iş yerinden çıkarabilmesi için 10 yıllık mühletin geçmesi gerekir. Lakin, beş yıl sonra taraflar mahkemeye başvurarak yeni kira bedelinin keşif ve uzman incelemesi yoluyla tespitini talep edebilir. Bu noktada kira bedeli hâkim tarafından emsal bedellere nazaran tespit ediliyor.

ARA ARTIRIM TALEP EDİLEMEZ

Kiralık mülklerde yapılan aylık ödeme meblağının artışı yılda bir sefer olmak üzere gerçekleşiyor. Yüzde 25 artırımın dışında artış yapılamaz. Bu oranın üzerinde yüksek bir artırım uygulanamıyor.

Tüketici istişare sınırı ALO 175, CİMER, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşlarına şikâyet edilebilir. Tüketici mahkemelerine başvurulabilir, dava açılabilir.

1 YILLIK KONTRAT BİTİNCE ÇIKARAMAZ

Bir yıllık kira kontratı bitince “süre bitti” diyerek meskenden, işyerinden çıkarmak mümkün değildir. Ev sahibi kiracıyı 10 yıllık müddetin sonunda yasal olarak tahliye edebilir. Bunun için de kontrat bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı olarak konutu tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekiyor.

TADİLAT GEREKÇİSİYLE ÇIKARILAMAZ

Borçlar Kanunu uyarınca tekrar inşa ve imar emelli boşaltılan taşınmazlarda bu süreçler bittikten sonra öncelikle tıpkı kiracıya teklif götürülür. Mesken sahibi taşınmazı diğerine kiraya verirse eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzerde tazminat ödemekle yükümlü oluyor.

EVİN SATILMASI DURUMUNDA

EV satılsa da kiracının eski mukavelesi geçerliliğini korur. Yeni konut sahibi isterse kiracıya 6 ay mühlet verir, isterse kira mukavelesinin bitim tarihinden 1 ay içinde dava açabilir. Evi yeni alanın dava açabilmesi için burada oturacağını, muhtaçlığı olduğunu ispatlaması gerekiyor.

ARABULUCU UYGULAMASI 1 EYLÜL’DE BAŞLIYOR

Devam eden kiracı konut sahibi problemleri nedeniyle 1 Eylül’den itibaren arabulucuya gidilmesi zarurî hale geliyor. Bu tarihte kira kaynaklı ihtilafların tamamı evvel arabulucuya gitmek zorunda olup daha sonra dava açılabilecek. Bu davada kira bedeli yüzde 25 sonu uygulanmadan belirlenecek. Kira bedeli belirlenirken TÜFE 12 aylık ortalamaya nazaran değişim oranı, kiralanan konutun emsal bedeli temel alınıyor.

KİRA TAKVİYESİ DE VERİLECEK

BÜYÜKŞEHIRLER başta olmak üzere kiraların çok yüksek olduğu vilayetlerde memura vilayet ve ilçe bazında kira takviyesi verilecek.

Türk Ceza Kanunu’nda yapılacak düzenlemeyle fahiş kira artışı yapan konut sahiplerine mahpus ve para cezası uygulanacak. Konutların yaşı, büyüklüğü, niteliğine nazaran kentlerde bölge bölge pahası belirlenecek. Kira, tahliye davalarında 1 Eylül itibariyle arabulucuya gidilecek. Fahiş kira artışı yapan konut sahiplerine de mahpus ve para cezası uygulanacak.

EV SAHİBİ OTURACAKSA ÇIKARABİLİR AMA!

EV sahibi kendisi oturacaksa çıkarma hakkı bulunuyor. Karşılıklı uzlaşma kelam konusu olmazsa konut sahibinin sulh hukuk mahkemesinde “ihtiyaç nedeniyle tahliye davası” açması gerekiyor. Davada muhtaçlığın gerçek olduğunun saptanması bekleniyor. Çocuğunun oturacağını münasebet gösteren mesken sahibi daireyi 3 yıl kiraya veremez.

KİRASINI YATIRMAYAN ÇIKARILABİLİR

Borçlar Kanunu’nun ikinci unsuruna nazaran kiracı kira bedelini 30 gün içinde ödemek zorunda. Bu mühlet içinde ödeme yapmaması durumunda icra takibi başlatılarak borçluya tebligat gönderilir. Tebligatın akabinde bir ay içinde ödeme yapılmazsa dava açılarak kiracı tahliye edilebilir.