Bakan Kurum ‘Yarısı Bizden’i anlattı: En geç 2 yıl içerisinde konutları teslim edeceğiz

‘Yarısı bizden’ kampanyasının ayrıntıları neler?
Kampanyadan nasıl yararlanılacak?
Büyük dönüşüm nasıl olacak?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden kampanyasının ayrıntılarını açıkladı ve TRT Haber canlı yayınında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Yarın Lider Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte 2 ayda tamamlanan birinci köy konutlarının teslim edileceğini belirten Bakan Kurum, “Mayıs ayı sonuna kadar 310 bin konutumuzu başlatacağız” sözlerini kullandı.

Bakan Kurum’un açıklamaları şöyle:

“Bu bayramı hepimiz buruk giriyoruz. Zira 11 vilayetimizde 14 milyon vatandaşımızı etkileyen, 50 bin 399 kardeşimizi yitirdiğimiz maalesef Kahramanmaraş Pazarcık merkezli zelzele sebebiyle tüm Türkiye bu bayrama buruk girdi. Bu bayramda aklımız, fikrimiz, gönlümüz daima zelzele bölgesinde oldu. Oradaki kardeşlerimizin acılarını dindirebilmek için bir nebze de olsa o hüzünlerine ortak olabilmek içi devletimiz, 85 milyon vatandaşımız birinci andan itibaren afet bölgesinde kardeşlerimizle beraberdik. Tek yürek, tek yumruk olduk. Orada acılar dinene kadar da içimiz rahat etmeyecek. Elimizi de gönlümüzü de zelzele bölgesinden çekmeyeceğiz. Tekrar hayatını kaybeden tüm kardeşlerimize Allah’tan rahmet diliyorum. Yakınlarına başsağlığı diliyorum.

“NÜFUSUMUZUN YÜZDE 70’TEN FAZLASI SARSINTI BÖLGELERİNDE YAŞIYOR”

Biz sarsıntı bölgesinde nüfusumuzun, topraklarımızın yüzde 70’i sarsıntı bölgesi ki, derecesine baktığımızda zelzele riski altındaki bölgelerde yaşayan bir ülkeyiz. Nüfusumuzun yüzde 70’ten fazlası sarsıntı bölgelerinde yaşıyor. Bugüne kadar baktığınızda, yaşadığımız sarsıntılar sebebiyle 130 bin canımızı, kardeşimizi bu zelzelelerde yitirdik. Biz birebir acıları bir daha yaşamak istemiyoruz. Emin olun o kadar sıkıntı ki. Vazifeye geldiğimiz andan itibaren nerede bir afet olsa daima vatandaşımızın yanında olduk. Elazığ’da bir zelzele oldu oradaydık, 2 saat sonra gittik ilgili bakan arkadaşlarımızla, kurumlarımızla birlikte. Süratli bir biçimde vatandaşlarımızın yaralarını sarmak için uğraş verdik. En son 11 ilimiz Kahramanmaraş merkezli zelzelede enkazların yanında yavrusunu, eşini, kocasını bekleyen vatandaşlarımızın acısı çok sıkıntı, inanın anlatılamaz. Biz bu acıları bir daha yaşamak istemiyoruz.

“TEMELİNİ ATTIĞIMIZ KONUT SAYIMIZ 106 BİNE GELDİ”

Depremi engelleyemeyiz lakin sarsıntıyla gayret edebiliriz. Sarsıntıyla gayret etmek için de sağlam, inançlı binalarda oturmak zorundayız. Yitirdiğimiz canları geri getiremeyiz, Allah’ın takdiri. Bu türlü bir sarsıntı yaşadık. Lakin inşallah onlara en düzgününü, en hoşunu, daha evvel Elazığ’da, Malatya’da olduğu üzere, Antalya, Muğla’daki yangınlarda olduğu üzere, Karadeniz’deki sellerde olduğu üzere süratli bir formda yapacağız. 15’inci günde temellerini attık. 40’ıncı günde temellerini attık ve bugün temelini attığımız konut sayımız 106 bine geldi.

“MAYIS AYI SONUNA KADAR 319 BİN KONUTUMUZU BAŞLATACAĞIZ”

Biz bu acılar bir daha yaşanmasın istiyoruz. O yüzden İstanbul’umuz da bu manada bizim için çok ok değerli. Bizim birinci önceliğimiz zelzele bölgesi. İnşallah mayıs ayı sonuna kadar 319 bin konutumuzu başlatacağız. Akabinde 650 bin konutumuzun inşasını hem yerinde hem rezerv alanlarda başlatacağız. Şu an hasar tespitleri çerçevesinde, olağan hak sahipliği süreçleri de yürütülüyor, 750-800 bin bir muhtaçlık olacak üzere gözüküyor. Biz netleşmiş üzere 650 bin konut gereksinimi varmış üzere hareket ediyoruz.

“İLK KÖY KONUTLARIMIZIN ANAHTARLARINI VERECEĞİZ”

Birinci önceliğimizi yoluna koyduktan sonra etap etap, inşallah yarın da Sayın Cumhurbaşkanımızla birinci köy konutlarımızın anahtarını vereceğiz. Sarsıntı 6 Şubat’ta oldu, 15 gün sonra kontratlarını yaptık. 2 ayda tamamladık. Burada 145 bin tane köy konutu yapılacak. Onların birinci teslimlerini yapacağız. Hem onlara örneklerini göstermiş olacağız hem de onların bayramda mutluluklarına bir nebze de olsa şahitlik etmiş olacağız. Bu motivasyonla da süratli bir formda konutlarımızı vatandaşımıza inşallah teslim edeceğiz. Olağan birinci önceliğimiz bu.

İkinci önceliğimiz ise, hani diyoruz ya işte ‘ocaklara ateş düşmesin, annelerimiz, babalarımız ağlamasın, çocuklarımız annesiz, babasız kalmasın.” Binalarımızı güçlü hale getirmek, zelzeleye sağlam hale getirmek durumundayız. Bununla ilgili de sayın Cumhurbaşkanımız aslında merasimi yaptığımız yer de çok değerli. Zira 2012’de kentsel dönüşümü bir seferberlik anlayışıyla Sayın Cumhurbaşkanımız İstanbul’da Gaziosmanpaşa’da başlattı. Orada çok riskli binalar vardı. O riskli konutları yıkıp topyekûn bir kentsel dönüşüm seferberliğinin adımlarını oradan attık. Gelinen süreçte bugüne kadar 3,3 milyon konutun dönüşümünü tamamladık. Yalnızca İstanbul’da 700 bin konutun dönüşümü tamamlandı. Fiilen şu an alanda 98 bin konutun inşası devam ediyor.

İstanbul’un özeline baktığımızda bunlar yaptıklarımız. Fakat biz sarsıntı riskini bertaraf etmiş durumda değiliz. İstanbul’umuzun o denli sokakları var ki Allah göstermesin, rastgele bir yangında, rastgele bir afette o sokaklara yardım götürmek bile sorun olacak. Tek aracın girip çıkabildiği, tahminen itfaiye aracının bile girerken zorlandığı sokaklarımız var. Yeşil alan eksiklerimiz var, trafik sorunu var. Trafik meselesine baktığımızda aslında yerleşimin bir yerde ağırlaşmasından kaynaklı.

Yeşil alan yetersizliği, yol yetersizliği, trafik, otopark sorunundan ötürü biz İstanbul’umuzu ayrıntılı bir halde inceledik. İstanbul’da 1,5 milyon riskli konutun olduğu tespitini yaptık. Bir kısmı acil öncelikli dönüştürülmesi gerekenler. Bir kısmı kâfi mühendislik hizmeti almamış, bir kısmı taban sıvılaşması sebebiyle riskli, dolgu alanına yapılmış. 1,5 milyon riskli konutu biz kentin iki yakasında olmak üzere “100 yılın dönüşümü” dediğimiz tarihi bir dönüşümü bugün başlattık. Bu çerçevede 500 bini Anadolu Yakası’nda, 500 bini Avrupa Yakası’nda rezerv konutlar üreteceğiz.

“KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YARISI BİZDEN” KAMPANYASI

Rezerv konutlar derken, İstanbul’a ek nüfus getirmeden bizim boş rastgele bir yapılaşma olmamış alanlara muhakkak uydu kentler kuracağız. Bu uydu kentler nedir? Mesela, Ataşehir’de biliyorsunuz bir uydu kentimiz var. Karşıya gittiğinizde Halkalı’da, Başakşehir’de, Bahçeşehir’de, Ankara’ya gittiğinizde, Eryaman’da, Elvankent’te uydu kentler var. Orada 8-10 bin konutlu, altyapısı olan, toplumsal donatı olan, vatandaşımızın her türlü gereksinimini giderebilecek kompakt kent. Bu uydu kentleri Anadolu ve Avrupa yakasında belirli losyonlarda inşasını gerçekleştireceğiz. 1 milyon konutumuzu bu rezerv alanlara yapacağız. Kalan konutları da vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda yerinde dönüşüm yapacağız. Hem rezervde konut üreteceğiz hem de yerinde dönüşüm yapacağız. Kampanyamızın ismi “Yarısı Bizden.”

26 Nisan’da e-Devlet üzerinden bütün mülkiyet sahibi vatandaşlarımız başvurabilecekler. 29 Mayıs tarihine kadar. Bu müracaat çerçevesinde biz bakanlığımızın takımları ön incelemeye gidecekler, bir rapor tutacaklar. 1000 konutluk yerinde dönüşüme başlatıyoruz bugün. Rezervde 100 bin konutluk rezervin 2041 konutun temelini attık. 4 bin konutu da teslim ettik bugün. 10,5 milyar liralık 6500 konutluk bir kentsel dönüşüm inşası ve teslimi yapılmıştır bugün.

Diyeceğiz ki vatandaşımıza, evet sizin binanızın tespitini yaptık. Binanın 3’te iki çoğunluğu dönüşüme girmek istiyor, rezerv alandan yahut yerinden hangisini istiyorsanız bize müracaat yapacaksınız. Öncelikle yerindekine odaklanacağız, ön görüşme, ön protokoller yapacağız. Dönüşüme girecek konutlarımız 200 bini aşarsa kura çekeceğiz. Vatandaşlarımız da o görüşmede yerinde istiyorlarsa yerinde, yerindeki bedelini düşeceğiz, kalan bir fiyat varsa onun da yarısını devletimiz karşılayacak, şayet bir fiyat varsa da onu da ister 10 yılda TÜFE’ye endeksli yahut memur maaş katsayısı, hangisi düşükse onu alacağız. İsterse 0,79 vade farkıyla 10 yıla kadar sabit kredi kullanıp vatandaşımız borcunu ödeyebilecek.

2+1 daireler 100 metrekare, 3+1 daireler 120 metrekare büyüklüğünde inşa edilecek. 2+1 konutlarımızın maliyetinin 1,5 milyon olduğunu görüyoruz. Maliyetinin yarısını, yani 750 bin lirasını devletimiz karşılayacak, vatandaşımız burada 75 bin lira peşin ödeyecek, kalan fiyatını başlangıç taksiti 5625 liradan 10 yıl vadede ödeyebilecek. 3+1 konutlarımız maliyeti 1 milyon 800 bin lira. Yarısını, 900 bin lirasını devletimiz karşılıyor. 900 bin lirayı da vatandaşımız yeniden 10 yılda ödediğinde 6 bin 750 lira başlangıç taksitiyle bu dönüşüme dahil olabilecek.

“EVİNİZİ EN GEÇ 2 YIL İÇERİSİNDE BİTİRECEĞİZ”

Vatandaşımız buraya girdi, kuramızı çektik, anlaştık. Bir mukavele yapacağız. Konutunuzu en geç 2 yıl içerisinde size teslim edeceğiz diyeceğiz. 1 yılda bitenler, 16 ayda bitenler olacak. 2 yıl içinde biz vatandaşlarımıza 10 bin 500 lira taşınma yardımı yapacağız. Aylık da 5 bin 250 lira taksitle kira yardımı yapacağız.

“GÖNÜLLÜ VE YERİNDE DÖNÜŞÜM BU NOKTADA ÖNEMLİ”

Onu da artık 6 ayda bir bakıyoruz, artış kelam mevzusuysa biz de vatandaşımıza takviyelerimizi artırarak devam ediyoruz. İstekli yapmak zorundayız. İnsanları konutundan barkından zorla alıkoyamayız. Münasebetiyle istekli ve yerinde dönüşüm bu noktada değerli. Yıkımla ilgili aslında oradaki oturan rastgele kardeşimiz binanın risk durumuna ait tahlil isteyebilir. Bina ilgili bakanlığımızın yetkilendirdiği kuruluşlarca gelip incelenir, şayet bina riskliyse de o bina en geç 1 ay içerisinde yıkımı gerçekleştirilir. Bu binanın risk tahlilini ve raporunu yapmak kaydıyla.

Biz ön inceleme yapacağız. Orada 3’te 2 çoğunluk önemli bir çoğunluk. O çoğunluğun daha bir altında hocalarımızla, bilim insanlarımızla çalışıyoruz. Bu kampanya dahilinde müracaat yapan vatandaşımızın binasını inceleyeceğiz, ön etüdünü yapacağız. En geç 6 ay içinde bu kaidelerde dönüşmek istiyorsanız 3’te 2 çoğunlukla bize gelin diyeceğiz. Biz bu açıklamış olduğumuz kampanyasını TOKİ Başkanlığımızla yapacağız. Gerekirse tek tek apartman yapacağız.

200 bin yerinde yapılacak konutla ilgili her daire başına 750 bin lira diyoruz fakat işte o geri kalan meblağın ödeme biçimi, TÜFE’ye endeksli yahut memur maaş artış katsayısı endeksli olması aslında yüzde 50’nin de üzerinde bir dayanak.

“İSTANBUL’UMUZU GELECEĞE TAŞIYACAĞIMIZ BİR PROJE OLACAK”

İstanbul’un silueti de değişecek, insanlarımızın talepleri doğrultusundaki gereksinimler giderilecek, çocuklarımıza yeni yeşil alanlar kazandırılacak. Bu nitekim 100 yılın dönüşümü diyeceğimiz, İstanbul’umuzu, kültürüyle, sanatıyla, o kadim kıymetleriyle, miraslarıyla inşallah geleceğe taşıyacağımız bir proje olacak.

İlk kere mesken sahibi olacak vatandaşlarımız için zati toplumsal konut yapıyoruz, onları yapmaya devam edeceğiz. Şu an 1 milyon 200 bin sayısına geldik. En son Cumhuriyet Tarihi’nin en büyük Toplumsal Konut Projesi’ne 5 milyon müracaat oldu. Müracaatlar çerçevesinde talebe nazaran yeni toplumsal konutlarımızı da yapmaya devam edeceğiz.

“SALGIN SÜRECİNDE ELAZIĞ VE MALATYA’DAKİ ZELZELE KONUTLARINI BİTİRİP TESLİM ETTİK”

Siz sıkıntılı olursanız he sorun çözülüyor. Kâfi ki dertlenin, onu çözmek için de bir uğraş sarf edin. Devletimiz güçlü. Yatırımcı inanç ister. Bir fabrika açacaksa şayet ülkede istikrar ister. İstikrarı da 21 yıldır sayın Cumhurbaşkanımız çabucak her alanda ihtilal niteliğindeki projelerle gösterdi. Münasebetiyle şayet o istikrar olursa sizin malınız da para ediyor. Biz güçlü bir devletiz. Biz şu an 106 bin konutun şantiyesini 2 buçuk ayda başlattık. Elazığ’da, Malatya’da, İzmir’de zelzeleler oldu. Salgın süreciydi, tüm dünya enflasyon problemiyle uğraşıyordu. Biz konutlarımız bitirip teslim ettik. Hasebiyle bu anlayışla siz motive olursanız, işinize odaklanırsanız her sorunu çözersiniz.

KILIÇDAROĞLU’NA REAKSİYON GÖSTERDİ: DEVLET YÖNETMEK LİYAKAT İSTER

Hep söylüyorum Devlet yönetmek farklı bir marifet ister, bilgi ister, deneyim ister, liyakat ister. Sayın Kılıçdaroğlu devlet yönetmediği için devlet nasıl yönetilir tam manasıyla bilmiyorlar. Seçim meydanları boş vaatlerle, milletimizi yanlış yönlendirerek, ücretsiz yapacağız diyorlar. Bugün sayın Kılıçdaroğlu Adıyaman’a gitti. Orada da diyordu ki, biz afet konutlarını bitirmedik, vatandaşlar konteynerde yaşıyor. Üzerine basa basa dedik ki biz Samsat’ta bundan 7 yıl evvel sarsıntı oldu. 360 konut hasar gördü. Bir yıl içerisinde teslim ettik, 6 yıldır vatandaşımız orada oturuyor. Gidin bakın diyoruz. Büsbütün algı.

“KÜLLİYEYİ YARIM BIRAKTILAR”

Kendisinin ziyarete gittiği külliye. O külliyeyi merhum Kadir Topbaş liderimiz İBB Lideri olduğu periyotta başlattı. Kaba inşaatı bitmiş. Ondan sonra 2019 mahallî seçimlerinde CHP İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni aldı, şantiyeyi, o külliyeyi yarım bıraktılar. Sonra biz Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak o yarım bıraktıkları külliyeyi tamamladık, bitirdik. Artık de kendisi oraya ziyarete gidiyor.

İBB 100 BİN KONUT KELAMINI YERİNE GETİRMEDİ

‘100 bin konut yapacağız’ dediler 5 yılda. 4 yıl geçti 1500 günde 1500 konutun anahtarını teslim edemediler. Bizim bugün 10,5 milyar liralık kentsel dönüşüm başlattık. 4 bin konutun temelleri atıldı, 2 bin konutun anahtarları teslim edildi. Yalnızca bugün.

“MÜSİLAJI MARMARA’DAN TEMİZLEDİK”

Müsilajda biz geldik 7/24 çalıştık. 10 bin metreküpün üzerindeki müsilajı Marmara’dan temizledik. Bütün belediyelerimizi seferber ettik. Zelzele bölgesinde bizim bütün belediyelerimiz orada. Çalışmak isteyenle yapıyoruz, iş yapmak isteyenle yapıyoruz. 4 öncesinde de şöyle demişlerdi. “Bahar gelecek” dediler. Seçim kampanyası böyleydi. Artık de birebirini söylüyorlar.

“200 BİNİN ÜZERİNDE BİR MÜRACAAT OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM“

Projemiz 200 bin konutluk yerinde dönüşüm projesi, rezervde 100 bin konut olarak başlatıyoruz, 300 bin konut. Amacımız önümüzdeki 5 yıllık süreçte bu iradeyi ortaya koyarak gerçekleştirmek. 200 bin yerinde dönüşüme talep toplayacağız. Vatandaşlarımızdan müracaatları alacağız. 200 binden fazla müracaat olursa kura sistemi. Biz 200 binin üzerinde bir müracaat olacağını düşünüyorum, olması gerektiğini düşünüyorum. Bu nitekim tarihi bir kampanya. Bu vizyonu ortaya koyan Cumhurbaşkanımızdır. Sizin de anlattığınız üzere 94’te o kısıtlı imkanlarla tarihe baktığınızda da hala efsane belediye lideridir. Tıpkı anlayışla çalışacağız.

“TUTMAYACAĞIMIZ VAATLERİ HİÇBİR VAKİT VERMEDİK”

Şimdi biz tutamayacağımız vaatleri hiçbir vakit vermedik. Daima tutacağımız tarafta durduk. Üretmekten, çalışmaktan da hiçbir vakit geri durmadık. Bu manada bu birinci etabımız. Daha sonra etap etap toplumsal konutun bir benzerini de burada yapacağız. Mesela 250 bin toplumsal konut açıkladık. Bir taraftan toplumsal konut yapacağız, öbür taraftan da dönüşümle birlikte ancak yerinde fakat rezerv alanında dönüşüm konutlarını yapacağız. Böylece yapı stokumuzu yenilemiş olacağız, yeşil alanlarımızı artırmış olacağız.

150’yi aşkın bilim insanımız, hepsi de kendi alanında en yeterliler. Tabanla ilgili, statikle ilgili, yeni teknolojilerle alakalı, çevresel tesirlerle alakalı, mikro bölgelerle ilgili, yer güzelleştirmeyle alakalı hepsi kendi alanında en uygun hocalarımız. Onların görüşleri ve fikirleri doğrultusunda ülkemizi mümkün risklere karşı da hem öncesinde erken önlem alabilmek hem afetin öncesi hem afet esnası hem afet sonrasında uyumlu bir formda daha süratli ve verimli formda çalışabilmek ismine ve bu risklerden ülkemizi korumak ismine ilgili tüm kuruluşlarımızla birlikte bir çalışsam yürütüyoruz. Oradaki bilgiler çok değerli. Yeni yapılacak binalardaki sarsıntı yönetmeliğinden tutun yeni teknolojileri de uygulayacağımız tüm çalışmalarda kuruluşlarımız hocalarımızla iç içe çalışıyor. Önümüzdeki süreci hesaplamak zorundasınız. Bu anlayışla yapıyoruz, yapacağız.

KİRALIK KONUTLAR

Talep doğrultusunda arzı artırırsanız dengelersiniz. TOKİ burada o kadar değerli. Toplumsal konut üretiyoruz hem zelzele riskini bertaraf etmek için hem de vatandaşlarımızın konut alması için. Bir taraftan da aslında piyasayı dengeliyoruz. Niçin 250 bin çıktık? Aslında 250 bin çıkarak piyasadaki talebi karşılamak üzere. Birinci konutunu alacaklara kredi imkanı tanıdık, hasebiyle bunların hepsi arzı artırmaya yönelik çalışmalar. Orada bir düzenleme daha yaptık. 2023’ün 7’nci ayına kadar geçerli, inşallah 7’nci aydan sonra onu uzatacağız. Piyasa koşullarının üzerinde bir ortalama kelam hususuysa vatandaşımızı koruyacağız. Bu süreksiz bir süreç, tüm dünya bunu yaşamış.

“ÜLKEMİZİN 81 VİLAYETİNE BU PROJEYİ YAYACAĞIZ”

İstanbul’un güvenliği, zelzele riskini bertaraf edilmesi ülkemiz ismine kıymetli. Burada İstanbul’dan başlayacağız sonra da ülkemizin 81 vilayetine bu projeyi yayacağız.

Sayın Cumhurbaşkanımızın yeri çok değerli. Milletvekili, oradan da Başbakan oldu. Yer bu manada çok pahalı kesinlikle bütün vekillerimizin yeri değerli, hepsi birbirinden pahalı. Olağan burada farklı bir motivasyonunuz olmak durumunda. Biz o motivasyonla çalışıyoruz.”