Nöbetçi Eczaneler
Bakan Özhaseki’nin açıklamaları şöyle:
Yerinde Dönüşüm’e 146 bin 376 müracaat oldu. 125 bin kişi konut yapmak için müracaat etmiş. 21 bin kişi ticari dükkan yapmak için müracaat etmiş. Bunu kolaylaştırıcı o kadar çok önlem aldık ki. Müteahhitle anlaşacak vatandaşlara kontratlar veriyoruz. Özel çalışma yaptıramayacak vatandaşlara TİP projeler veriyoruz. Yapı kontrol masrafından da muaf tuttuk. Kendisi yerinde dönüştürmek istediğinde harç, pul onları da almıyoruz. Vatandaş konutunu yapmak isteyecek, mukaveleyi yapacak, biz ona 500 bin lira hibe, 500 bin lirayı da kredi olarak düşünüyoruz. 2 sene ödemesiz, 10 yıl sıfır faizli. Yap-satçı arkadaşlar var, 9-10 bin liraya metrekaresini mal ediyorlar. Rezerv alanlara yapılanlar daha değerliye mal oluyor. Oraya yol lazım, elektrik, su, doğal gaz, kanalizasyon çizgileri çekmek lazım. Okul, cami, sıhhat ocağı lazım.
Binaların büyük çoğunluğu 1970-80’li yıllarda o günkü teknik ve kurallara nazaran yapılmış. Birçoğu 7 şiddetindeki zelzeleye uygun tasarlanmamış. Az bir kısmı da dere yatağı ya da sıvılaşma olan yerlere yapılmış. Fay çizgilerinin geçtiği yerlere yapı yapılamayacak. Dere yataklarının olduğu yerlerde de bina yapılmayacak. Sıvılaşma olan yerlerde de yapı yasağı var. Bunların dışındaki her yere yapı yapılabilir. Fay sınırları yeşil alan olarak kalacak. Mevzuattan taviz vermeyeceğiz.
Vatandaş kendi konutunu yapmak istediğinde önünü açacağız, denetleyeceğiz, rastgele bir halde problem olmayacak. Müteahhit yarıda bırakıp giderse TOKİ marifetiyle biz yapacağız. Kentlerin merkezleri meydanları, tarihe iz vuran, insanların aklında kalan siluetlere dönüşüyor. Kent merkezlerini biz yapmaya karar verdik.
TOKİ Türkiye’de herkesin gururu olan bir kuruluş. Yıllık 60 bin konut kabiliyeti var. O taraflarda tamamını TOKİ yapsın demek hayalcilik olur. TOKİ’nin 600 çalışanı var, 920 şantiyesi var. Her şantiyede 3000-5000 konut yapılıyor. Vatandaş kendisi o bölgede bulunan mahallî müteahhitlerle yola çıktığında hem o kentin iktisadına katkısı olacak hem de kendi başına devam edecek.
Bir sene içinde kentlerin etrafı çok değişecektir. Çadırlarda 55 bin kişi var. Konteyner kentlerde 465 bin insan var. 320 bin aileye de kira yardımı yapılıyor. 1,9 milyon kişi dışarıdayken siz burada rahatça nasıl oturursunuz? Depremzedelerin meskenlerini teslim edip, Allah sizden razı olsun deyinceye kadar oradan ayrılmayacağız. Bakanlar Konseyi’nde her seferinde birinci gündem hususu zelzele. Ne yaptık, neredeyiz, eksiğimiz nedir… Uzun uzun tartışıyoruz. Yıkım masrafı yüz milyonları geçiyor. Bunların altından kalkabilmek kolay değil. Ufak tefek de olsa vergilere yükleniliyor. Bizim bizden öbür dostumuz olmadığını bilelim. Sarsıntı bölgesine gelen yabancılar, bu türlü bir felaketin dörtte biri bizde olsaydı altından kalkamazdık dediler.
Belediyeler de depremzede. Yanımıza kolumuza giren belediye bulmakta zorlanıyoruz. Fabrikalarda çalışanlar ya yakınını ya çocuğunu kaybetmiş, bırakmış gitmiş. Kiraların yükselmesinin sebebi de bu. Bir anda elde bulunan kiralık konutlar bu beşerler tarafından kiraya tutulmuştur.
Türkiye Deprem riski taşıyan 5 ülkeden birisi. Zelzele riski taşıyan 10 büyükşehir varsa biri de İstanbul. Bunu bilerek hareket etmeniz gerekiyor. 6 ve üzeri yıkıcı zelzele sayısı 60 civarında. Bu topraklarda 1,5 yılda bir yıkıcı zelzele olmuş. Maddi hasar söylememize gerek yok, dayanılmaz sayıları buluyor. Kadim kentlerimiz var, eski yapılar var ve 60-70’li yıllardan itibaren büyükşehirlere göçlerle birlikte varoşlar oluşmuş. Briket yığıp sabah içine girdikleri meskenler var, bu meskenlerin risk taşıdığını düşünüyoruz. Kentsel dönüşüm kanunları çıktı. 2000’li yıllardan itibaren gecekonduların önlerini kesmek için millete 250 metrekarelik parseller vermiştim. 2012’de bu yasa çıktıktan sonra her tarafta tahrip edilerek kentsel dönüşüm işinin önü açıldı. Yeni yasalar çıkarmak için zorluyoruz. Vatandaşın gönlüne bırakınca bin bir türlü zorlukla karşılaşıyorsunuz.
İstanbul için özetle 5,8 milyon bağımsız ünite var. Bunun 1,5 milyonu riskli. 4’te 1’i riskli. Birinci etapta yıkılabilecek olan yapı ne kadar 600 bin civarında. 7 ve üzeri zelzelede 600 bin daire yerle yeksan olur. 600 bin Konut İstanbul’da yıkılacaksa her sokakta 2 bina yıkılsa her şey durur. İstanbul bu türlü olursa kocaman hapishaneye döner. Hem yasal hem de bir elden İstanbul’a özel dönüşüm projesi. Sadece İstanbul için çıkarmamız lazım. 15-20 günlük çalışma devam ediyor. Belediyelerin tamamı komitede yer alıyor. AFAD, Valilik dahil ettik. İBB, ilçe belediyelerinin tamamını dahil ediyoruz. Bir sonuca varmak için çalışıyoruz. Kabinede sunum yapacağım, açığa çıktıktan sonra yasal düzenleme de olacak. Rezerv alanlar belirledik, 300-350 bin konut yapacağız. Yarısı bizden kampanyasıyla ona takviye verip daha inançlı konutlar yapmaya çalışacağız. Kanal İstanbul civarındaki depremzedeler ya da sarsıntıda yıkılacak konutlar için yer vermeye çalışacağız. Meclis açılıyor, bütçe başlıyor falan, birinci yasalar Aralık’ta geliyor. 1-2 ay içinde Meclis’i inanılmaz toplantıya çağırıp görüşmeye açmaya çalışıyoruz.