Bakandan korkutan açıklama: Türkiye en riskli 5 ülke ortasında

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, NTV ekranlarında soruları yanıtladı.

Deprem neslinde yer alan Türkiye’nin Himalayalardan başlayıp Alplere kadar uzanan bölgede en riskli 5 ülke ortasında yer aldığına dikkat çeken Bakan Özhakesi, “İstanbul sahiden bizi korkutuyor. İstanbul’da Deprem bir beka sorunu. 6 milyon civarında Konut var. 600 bini çok riskli, birinci etapta yıkılacak üzere görünüyor. 600 bini zelzeleye dayanmaz. Durduğu yerde yıkılan binalar var. Uykumuzu yitirip çok süratli vaziyet almamız gerekiyor. Himalayalardan başlayıp Alplere kadar uzanan en riskli 5 ülke ortasında yer alıyor” dedi.

Yarısı Bizden Kampanyası’na 1 milyonu aşkın kişinin başvurduğunu belirten Özhaseki, “Yüzde 100 müracaat edenlere başlayacağız. 70 bin civarında daire ediyor. 150-200 bin konutu yenilemiş olacağız. 3’te 2 çoğunluk sağlandığında yürütmeyi durdurmalarla engellenen yapı da ortaya çıkıyor. Yarıdan fazla vatandaş meskenleri dönüştürelim diyorsa bunu yapmamız lazım. İstanbul’da fazla gönüllülüğe bırakmadan çözmemiz gerekiyor“ sözlerini kullandı. 

Sanayide yeşil dönüşüm dokümanı hazırlığı içinde olduklarını da aktaran Bakan Özhaseki, “Bu belgeyi almayanlar AB ülkelerine mal satamayacaklar. AB belgen var mı diyecek. Yoksa ihracat yapan firmalar mal satamayacak, krediye ulaşamayacak. Bunun sertifikalarını vermeye çalışıyoruz”dedi.

Kaynak konusuna da değinen Bakan Özhaseki, “Sadece sarsıntı bölgesinde binaların sıfırdan yapılması 100 küsür milyar dolar. Ardında İstanbul’da siz 600 bin konutu yine yapalım diyoruz, sayı tekrar bu halde. Bunların altından kalkmak kolay değil” tabirlerini kelamlarına ekledi.

Bakan Özhaseki’nin açıklamaları şöyle:

Planlandığı formda konutlar devam ediyor. Kolay değil, yüzyılın afeti dense de tarih okumaları yapan birisi olarak söylüyorum bin yıllık Anadolu medeniyetinde başımıza gelebilecek en büyük bela buydu. 680 bin konut 170 bin iş yeri yıkıldı. Bağımsız ünite olarak toplamda 850 bin üzere sayı var karşımızda. 1.9 milyon insan da meskenlerinden uzakta. Çadırlarda pek kimse kalmadı. 500 binden fazla insan konteyner kentlerde kalıyor. Evinden dışında olan insanları inançlı konutlara alma üzere görevimiz var. Hatay’da 254 bin üzere Antakya’nın yüzde 90’ı yok olmuş. İkinci sırada Kahramanmaraş var, Malatya’da 100 binin üzerinde, 60 bin civarında da Adıyaman’da yıkılan yerlerimiz var.

180 BİNDEN FAZLA İHALE YAPILDI

180 binden fazla ihale yaptık. Ekim, Kasım üzere hak sahiplerine dağıtacağız. 300 bin konutun rezerv alanlarda yapılması için çalışmalarımız devam ediyor. Rezerv alan bulup inşaata başlamak için rezerv alan bulamıyoruz. Hazine toprağı arıyoruz, kentten uzakta olmasın istiyoruz, yer inançlı olsun istiyoruz. Sel yataklarında, dere ağızlarında, sıvılaşma olan yerler, fay kırıklarının gittiği yerlerde yapılaşma olmasın. İnşaatlar yapılırken uygulamanın her evresinde sıfır tolerans dediğimiz inşaat sürecini tamamlamak istiyoruz.

“VATANDAŞ YAŞADIĞI YERDEN KOPMAK İSTEMİYOR”

Çevreye çıktığınızda orman toprağı başlıyor. Orman kesilip konutlaşmaya açılsın istemiyoruz. Boş arazi de bulamıyoruz. Vatandaş da yaşadığı yerden çok kopmak istemiyor. Yerinde dönüşüm için konutunuzu dönüştürmek isterseniz para ve kredi veririz dönüştürün. TİP mukaveleler de verelim. Projeler de verelim. Yapı kontrol masrafından da kurtulun. Kâfi ki merkezdeki konutunuzu dönüştürün dedik.

“750 BİN LİRA TAKVİYE VERİYORUZ”

Size parayı verelim nasıl yaparsanız yapın diye bir şey yok. Tabanın sağlam olmadığı yerlerde bir daha asla yapı yapılamayacak. Sert yerlere vatandaş yapmak istediğinde tek katlıysa projesini verelim sorun yok. Her evresinde kendilerine para vermeye devam edeceğiz. 1,3 milyona kadar konutlar için 750 bin liraya kadar da işyerleri için dayanakta bulunuyoruz. Faizsiz 2 yıl geri ödemesiz, 10 yıl vadeli olarak veriyor. Vatandaşlar fevkalade ilgi gösterdiler. 186 bin civarında müracaat var. 186 bin vatandaş birkaç katlı konutlar için de başvurdu. 250 bine yakın konut için vatandaşlar bize dayanak verin diyor. Konutları ihale ederken ihaleye çıkıyoruz. Bizden alan beşerler fabrikalardan kapı, pencere, lavabo alıyorlar, inşa edip monte ediyorlar. Yereldekilere yararı olmuyor bunun. Yereldeki mühendisten çalışanına kadar istihdam doğacak. Sanayi de canlanmış olacak. Merkez canlandığı için kentlere geri dönüşler olacak.

“9 ŞİDDETİNDE ZELZELEYE GÜÇLÜ MEVZUAT SAHİBİZ”

Binalar tespit edildiğinde ağır hasar, orta hasar ve az hasarlı diyoruz. Orta hasarlıyla ilgili mevzuat, bilim adamlarından rapor alıp belediyeden ruhsat alınırsa güçlendirme yapılabilir. Cumhurbaşkanımızın kanaati orta hasarlı binalar yorulmuş ve hasarlı binalar. Onlarca sarsıntı oldu. Bu binalar çok yoruldular, gerisinden artçılar yüzlerce… Bu türlü bir ortamda orta hasarlı binaların bir birçok yakın gelecekte olabilecek sarsıntıya dayanmazlar. Biz hepsini ağır hasarlı üzere görmeye razıyız. Bizdeki yardımlardan onlar da istifade etsinler, konutlarını yapsınlar. Güçlendirmek o kadar güç ki, bina içinde aylarca inşaat bitmiyor. Tam manasıyla güçlendirmek de mümkün değil. 9 şiddetindeki sarsıntıya güçlü olacak mevzuata sahibiz.

Biz bakanlık olarak 8 bin elemanımızla 6 milyon bağımsız ünitesi tek tek inceledik. Aylarca itirazlar devam etti. Giden beşerler işinde uzman beşerler. Bu hususta mahkemeleri yormak çok güzel olmayabilir. 19-20 bin civarında açılmış dava var.

Rezerv alanlarla ilgili Hatay’da sorun var. Hatay 8 sarsıntı geçirmiş ve daima tıpkı yere kurulmuş.

Tarihi yapıtlarla ilgili tespitler yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı işe başlıyor. Konutlar yıkılabilir, çok özelliği olmayabilir. 1000-2000 yıllık yapıtların korunması bizler için çok değerli. Kent merkezlerini bilhassa biz yapmak istiyoruz. Kent merkezlerini hakikat inşa edersek geleceğe de gerçek adım atmış oluruz. Adıyaman merkezdeki Musalla mahallesi. Kimlikli binaların hepsini Kayserili hayırseverler yapacak. Tescilli yapıtları bizim kesinlikle yapmamız gerekiyor. Pazarcık zelzele merkezinde meydan ve müze oluşturuyoruz, unutulmasın diye. 

TÜRKİYE EN RİSKLİ 5 ÜLKE ARASINDA

İstanbul nitekim bizi korkutuyor. İstanbul’da Deprem bir beka sıkıntısı. 6 milyon civarında Konut var. 600 bini çok riskli, birinci etapta yıkılacak üzere görünüyor. 600 bini zelzeleye dayanmaz. Durduğu yerde yıkılan binalar var. Uykumuzu yitirip çok süratli vaziyet almamız gerekiyor. Himalayalardan başlayıp Alplere kadar uzanan en riskli 5 ülke ortasında yer alıyor. 

MARMARA ZELZELESİNİN MÜHLETİ DOLMUŞ GİBİ

70-80 yıllık aralıkta Marmara’da beklenen Deprem var. Müddetini doldurmuş üzere görünüyor. Olursa da geç olsun ki uğraş edip yol alalım, meskenleri sağlam hale getirelim diye çabalıyoruz. Birkaç türlü uğraşımız var. İstanbul’da 11 yıldır kentsel dönüşüm kanunuyla 800 bin kadar bağımsız ünite yenilenmiş. Şu anda da 180 bin civarında Konut işyeri yenilenmek üzere. 1 milyona yakın bağımsız ünitesi yenilemişiz. Bu kâfi mi değil… Rezerv alanları burada da başlatmalıyız. Rezerv alanlarda 350 bin konutluk rezerv alan belirlendi. Elimizdeki kamuya ilişkin yerleri bulmaya çalışıyoruz. Bundan ötürü da yerlerimiz az çok belirli. Bizim Mahalle projemiz var, küçük meydanları olan konseptlerde hazırlayacağımızdan beşerler koşa koşa gelecektir.

YARISI BİZDEN KAMPANYASINA 1 MİLYONU KİŞİ BAŞVURDU

1 milyon 20 bin insan müracaat etmiş Yarısı Bizden kampanyasına. Yüzde 100 müracaat edenlere başlayacağız. 70 bin civarında daire ediyor. 150-200 bin konutu yenilemiş olacağız.

“MEHMET ŞİMŞEK NERDEN BULURSA BULSUN DEMİYORUM”

İstanbul’a özel ünite olmasını istiyoruz. Kaynak sorununu varsayım ettiğimiz için hazine yerlerinin değerlendirilip yalnızca kentsel dönüşümde kullanılmasını sağlıyoruz. Sadece Deprem bölgesinde binaların sıfırdan yapılması 100 küsür milyar Dolar. Ardında İstanbul’da siz 600 bin konutu tekrar yapalım diyoruz, sayı yeniden bu biçimde. Bunların altından kalkmak kolay değil. Mehmet Şimşek nerden bulursa bulsun parayı versin yapalım demiyorum. Türkiye kaidelerinde nasıl çırpındığını da biliyorum. 

“İSTANBUL’DA GÖNÜLLÜLÜĞE BIRAKMAMAMIZ GEREKİYOR”

Elimizde ne kadar imkan varsa İstanbul ve Anadolu’daki kentsel dönüşüm için buralara harcamak istiyoruz. Karşımıza çıkan o kadar sorunlar var ki. Fikirtepe’de bir gecekondu içinde oturulmuyor, briketten yapılmış, binlerce insan konutundan çıkmış, ortada bu gecekondu avukatların ideololji savaşına dönmüş. Bunun dışındaki 1000 insan rezil oluyor. Çok süratli formda davranmamız lazım. bizi engelleyecek ne varsa hazırlığı var, yasaya koymaya çalışıyoruz. 3’te 2 çoğunluk sağlandığında yürütmeyi durdurmalarla engellenen yapı da ortaya çıkıyor. Yarıdan fazla vatandaş konutları dönüştürelim diyorsa bunu yapmamız lazım. İstanbul’da fazla gönüllülüğe bırakmadan çözmemiz gerekiyor.

MECLİS FEVKALÂDE TOPLANACAK

Kentsel Dönüşüm Yasası için Türkiye Büyük Millet Meclisini olağan üstü toplantıya çağıracağız.

BU DOKÜMAN OLMADAN AB’YE MAL SATILAMAYACAK

Türkiye su zengini bir ülke değil, kapıda da o denli bir tehdit var. Eskişehir’de 49,5 dereceyi gördük. Gitgide ısınan bir ortam var. Dünya bir istikrar üzerine yaratılmış, dengeyi bozarsanız karşınıza felaketler geliyor. Dünyadaki istikrarlar bozulduğunda bin bir türlü felaketler geliyor. Paris İklim Mutabakatı’na taraf olduk yükümlülükleri yerine getiriyoruz. Endüstride yeşil dönüşüm dokümanı hazırlığındayız, bunları almazlarsa AB ülkelerine mal satamayacaklar. AB belgen var mı diyecek. Yoksa ihracat yapan firmalar mal satamayacak, krediye ulaşamayacak. Bunun sertifikalarını vermeye çalışıyoruz. Sıfır Atık projesi başlattık. 30 Mart Günü BM nezdinde Dünya Sıfır Atık Günü ilan edildi. 81 vilayetimizde 75-80 milyon alanda yeşil alan projesi var 100 milyona çıkarmaya çalışıyoruz. Dünyayı en fazla Çin, Hindistan, Amerika kirletiyor.