Nöbetçi Eczaneler
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yeni devirde maden alanına özel bir ehemmiyet verileceğini belirtirken, madende net ihracatçı pozisyonuna yükseleceğini tabir etti. Madenciler de bu kapsamda çalışmalarını hızlandırırken, bilhassa bakır üretimi ve tüketimine yönelik ilgi arttı. Türkiye Madenciler Derneği (TMD) Lideri Ali Emiroğlu, ülkelerin kişi başına bakır tüketim kıymetlerinin gelişmişlik göstergesi olarak kabul edildiğini söyleyerek, “Ülkemizin son 5 yıldaki kişi başı bakır tüketimi ise ortalama 6,2 kilogram ve bu da bize dünya ortalamasının üzerinde bir bakır tüketimine ulaştığımızı gösteriyor” dedi.
Dünya genelinde değerli bir endüstriyel metal olan ve birçok kesimde yaygın olarak kullanılan bakıra tüm dünyada ilgi giderek artıyor. Fosil yakıtlara veda etmek için insanlık büsbütün elektrikli bir geleceğe hakikat adım atmaya çalışırken, elektrikli araçlar, yenilenebilir güç kaynakları ve güç depolanan bataryalar için çok fazla ölçülerde bakıra muhtaçlık duyuluyor. Bir elektrikli arabada, içten yanmalı bir araca nazaran 2.5 kat daha fazla bakır kullanılıyor. Bunun yanı sıra güneş ve rüzgâr gücü tesislerinde de doğal gaz yahut kömür kullanarak elektrik üreten tesislere nazaran 2 ila 5 kat ortasında daha faza bakır kullanılıyor.
TALEBİ ARZINDAN FAZLA
Bugüne kadar yapılan araştırmalara nazaran dünyada tespit edilen toplam bakır rezervinin yaklaşık 890 milyon ton metal içeriğine sahip olduğunu anlatan TMD Lideri Emiroğlu, “Şili, 190 milyon ton bakır rezervi ile dünya bakır rezervlerinin yaklaşık yüzde 21’ine sahip. Şili’yi 97 milyon ton rezerv ile Avustralya, 81 milyon ton rezerv ölçüsü ile de Peru takip ediyor. Dünyada rafinerilerden üretilen birincil bakır metal üretimi 2022 yılında yaklaşık 21,5 milyon ton olarak gerçekleşti. İkincil üretim olan hurda bakırlardan 2022 yılında yaklaşık 4,2 milyon ton bakır elde edildi. Dünyada hurda bakırların yaklaşık yüzde 30’u geri dönüşüme tabi tutuluyor. Bu durumda birincil ve ikincil kaynaklardan elde edilen bakır metali ölçüsü toplamı yaklaşık 25,7 milyon tona ulaşıyor. 2022 yılında global bakır metali kullanımı ise yaklaşık 26 milyon ton olarak gerçekleşti ve son 6 yıl boyunca metal bakır ‘talebi arzından fazla’ olarak kayıtlara geçti” dedi.
Mevcut cevher ve rafine metal arzının ilerleyen yıllarda kâfi olmayacağından telaş edildiğini anlatan Emiroğlu, “Önümüzdeki 10 yıl içerisinde dünyanın oluşacak talebi gidermek için halihazırdaki üretim kapasitesine ek olarak yılda 1 milyon ton bakır metali üretilmesi gerekeceği hesaplanıyor” dedi.
TÜRKİYE DÜNYA ORTALAMASININ ÜZERİNDE
Ülkelerin kişi başına bakır tüketim kıymetinin, gelişmişlik göstergesi olarak kabul edildiğini anlatan Emiroğlu, “Son 10 yılın ünite tüketim bedelleri incelendiğinde dünya ortalaması 3 kilogram mertebesindeyken, ülkemizin son 5 yıldaki kişi başı bakır tüketimi ise ortalama 6,2 kilogram düzeyinde” dedi.
Türkiye’nin bakır madeni potansiyeli açısından güçlü bir ülke olduğunu anlatan Emiroğlu, “Türkiye’de başta MTA olmak üzere yerli ve yabancı sermayeli şirketler tarafından etüt edilen 650 civarında bakır mostrası bulunduğu biliniyor. Ülkemizde sırf Samsun’da bir adet bakır izabe tesisi bulunuyor. 70’li yıllarda devlet eliyle kurulan bu tesis 2004 yılında özelleştirildi. Halihazırda Cengiz Holding iştiraklerinden Eti Bakır AŞ tarafından işletiliyor. Bu tesiste elektroliz usulüyle yüzde 99,99 saflıkta 70 bin ton/yıl kapasitesiyle elektrolitik katot bakır üretimi gerçekleştiriliyor.
Ülkemizde üretilen ortalama yüzde 18 tenörlü yaklaşık 800 bin ton bakır konsantresinin yarısı ülkemizin tek izabe tesisi olan Samsun izabe tesisinde işleniyor. Kalan kısmı ise ihraç ediliyor ve gereksinimimiz doğrultusunda da yurtdışından metal bakır ithal ediliyor” diye konuştu.
Türkiye’nin çok büyük bir maden potansiyeline sahip olduğunu anlatan Emiroğlu, “Ancak maalesef bu potansiyelimizi ne bakırda ne de öteki maden çeşitlerinde gereğince kıymetlendiremiyoruz. Ülkemizin hâlâ keşfedilmemiş ve geliştirilmemiş birçok madeni ve bakır rezervleri bulunuyor. Bakır özelinde varlıklı maden potansiyelimizi keşfedip, üreterek metal kaynaklı ithalatı sıfırlamak ve maden ihracatımızı süratle daha üst düzeylere çıkararak ekonomimize sağladığımız katkıyı arttırmak en büyük hedefimiz” dedi.