Emsal fazla mesai kararı

İşten çıkarılan personeller Çalışma Bölge Müdürlüğü’nün kapısını çaldı. Çalışma müfettişleri, iş yerindeki fazla mesai uygulamasına yönelik rapor hazırladı.

Raporda günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla mesaiye dahil edilmesi gerektiği vurgulandı. Şirket avukatları, raporun iptali talebiyle mahkemeye başvurdu. Davacı şirket avukatı; 6 haftalık çalışma müddeti 259 saat çıkmasına karşın fazla çalışma fiyatı tahakkuk ettirilmediği tespitinin yanlış olduğunu öne sürdü. Santral kısmı çalışanlarının 12,5 saat çalıştırıldığı tespitinin yanlışlı olduğunu, 2 saat orta dinlenmesi yanında 1,5 saat yemek molası ve yarım saat 2 molanın dikkate alınmadığını sav etti. Müfettişler tarafından düzenlenen teftiş raporunun iptaline karar verilmesini talep etti. Davalı kurum avukatları ise raporların aksi fakat muadil yazılı evrak ile ispatlanabileceğinden teftiş raporunun iptalinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istedi. Mahkeme raporun iptaline hükmetti. Karar Bölge Adliye Mahkemesi’ne taşındı. BAM, itirazların reddine hükmetti. Karar temyiz edilince devreye giren Yargıtay 9. Hukuk Dairesi emsal nitelikte bir karara imza attı.

YARGITAY’DAN EMSAL KARAR!

Emsal kararla birlikte, günlük 11 saati aşan çalışmada bulunan her emekçi, haftalık saati aşmasa dahi fazla mesai fiyatı alabilecek. Kararda; 4857 sayılı Kanun’un 41’inci unsuruna nazaran haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayıldığı hatırlatıldı. Yönetmeliğe nazaran, 4857 sayılı Kanun’un 68’inci hususu uyarınca verilen orta dinlenmeleri, çalışma mühletinden sayılmayacağı vurgulandı. Kararda şu sözlere yer verildi:

“Ara dinlenmeleri; iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak, 24 saat içinde kesintisiz 12 saat dinlenme müddeti dikkate alınarak düzenlenir. Bu düzenlemenin çalışma müddeti istikametinden ehemmiyeti, hususta emekçinin bir günde kesintisiz 12 saat dinlenme müddeti olduğundan kelam edilmesidir. Günlük çalışma müddetinin 11 saati aşamayacağı öngörülmüştür. Günlük 11 saati aşan çalışma yapılması hâlinde, uygulanacak yaptırımın ne olduğu da yeniden yönetmelikte düzenlenmiş olup bu hâlde 4857 sayılı Kanun’un 41, 42 ve 43’üncü hususları uygulanacaktır. Bu açıklamalara nazaran, günlük çalışma mühletine ait yasal düzenlemelerin emredici nitelikte olduğu kabul edilmelidir. Personelin haftalık çalışma müddeti 45 saati aşmasa dahi günlük 11 saati aşması hâlinde, bu çalışmalar için fazla çalışma fiyatı ödenmesi gerekir.

ÇALIŞMA MÜHLETİ DİKKATE ALINDI

Müşahhas olayda iptali istenilen Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın teftiş raporunda hastanede çalışan personellerin fazla çalışmaları belirlenirken, çalışanların 01 Ocak 2015-01 Ekim 2016 tarihleri ortası devirdeki çalışma müddetleri dikkate alınmıştır. Karara temel alınan eksper raporunda, vardiyalı çalışan çalışanların ve santral vazifelisi çalışanların, çalışma saatlerine nazaran gece ya da gündüz çalışmaları farkı yapılmaksızın ve 4857 sayılı Kanun’un 69’uncu unsurundaki değişikliğin yürürlüğe girdiği 04 Nisan 2015 tarihi dikkate alınmaksızın hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Teftiş raporunda fazla çalışması tespit edilen personellerin, evraktaki puantaj kayıtları ve kontrol sırasında dinlenen çalışanların beyanları dikkate alınarak çalışma saatleri belirlenmeli ve gece çalışması gündüz çalışması farkı yapılarak 04 Nisan 2015 tarihinden evvel bu personellerin haftalık fazla çalışma müddeti 45 saati aşmasa dahi günlük 7,5 saati aşan gece çalışmalarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıydı. Bu tarihten sonra ise haftalık fazla çalışma mühleti 45 saati aşmasa dahi günlük 11 saati aşacak formda çalışıp çalışmadıkları tespit edilmeli ve sonucuna nazaran karar verilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”