Erdoğan-Putin görüşmesi sona erdi: Rus başkan koşulunu açıkladı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Soçi’de, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’le yaptığı yaklaşık 3 saatlik görüşme sona erdi. Görüşmesinin ana gündem unsuru, Rusya’nın 17 Temmuz’da çekildiği Tahıl Koridoru Muahedesi oldu.

Erdoğan ve beraberindeki heyeti taşıyan uçak, saat 10.50’de Atatürk Havalimanı’ndan Soçi’ye hareket etti. “TUR” uçağıyla saat 12.15’te Rusya’ya indi. Erdoğan’ı, Soçi Milletlerarası Havalimanı’nda Krasnodar Bölge Vali Yardımcısı Aleksandr Ruppel, Soçi Belediye Lideri Aleksey Kopaygorodskiy, Rusya Dışişleri Bakanlığı Devlet Protokolü Genel Müdür Yardımcısı İgor Bogdaşev, Türkiye Cumhuriyeti Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar ile öteki yetkililer karşıladı.

İKİ ÖNDERDEN BİRİNCİ AÇIKLAMALAR

Rus başkan Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kapıda karşıladı. İki başkan, görüşmeye geçmeden evvel açıklamalarda bulundu.

Putin: Türkiye’de doğalgaz merkezinin açılması için görüşmeler netilecelendirilecek. Yakında doğlagaz konusunda adımlar atacağız. Sizin idarenizde Türkiye-Rusya alakaları büyük bir adım attı, ilgilerimiz ticari bahislerde da ilerleme gösterdi. Ticaret hacmimiz olumlu halde gelişiyor. Sdece alıştığımız alanlarda değil yeni alanlarda da bağlarımız ilerliyor, hem gaz hem öbür bahislerde daha birçok adım atacağımıza inanıyorum, bu her iki tarafa da yarar sağlayacaktır. Tarım konusunda çok yarar sağladık, başarılı münasebetimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Türkiye ile işbirliğimiz muvaffakiyet halde devam ediyor. Türkiye, Uluslarası Nükleer Güç ülkesi kulübüne girmiş vaziyettedir. Bu alanda da yeni projeler kelam konusu olabilir. Bu bahiste ortak işbirliğini ele alacağız. Ukrayna krizini ele alacağız. Bu görüşmelere biz açığız. Suriye konusunda kıymetli gelişmeler oldu. Bu bahiste Türkiye’nin hassasiyetinin de farkındayız. Biz bütün bunları etraflıca ele alacağız. Tekrardan hoşgeldiniz.

Erdoğan: Türkiye ile Rusya ortasındaki münasebetlerde bilhassa şu andaki dış ticaret hacmimizin 62 milyar dolarda olması bizi sahiden çok memnun ediyor. Bugün burada merkez bankası liderlerimizin bir ortaya gelmesi, birbirleri ile ayrıyeten görüşecek olmaları da aramızdaki ikili alakalarda yerli para ünitesine adım atma noktasında da değerli olduğuna inanıyorum. Olağan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ndeki gelişmeler de sizlerin tabir ettiği üzere yeterli ilerliyor. Birinci ünite ile ilgili atılan adımlar da pek hoş. Sinop Güç Santrali ile ilgili de bir adım atmamız kelam konusu olacak diye düşünüyorum. Trakya’da bir hub’ın olacak olması da farklı bir zenginilik ögesi. En değerli bahislerden birisi de turizmde gelişmeler. Turizmde Rusya bizde şu anda bir numara. Olağan en değerli adım tahıl sorunu konusu. Bugün buradan ne sonuç çıkacak diye dünya da bekliyor. İnanıyorum yapılacak görüşmelerden sonraki basın toplantısında da az gelişmiş Afrika ülkelerine yönelik adım çok kıymetli olacak. Bir öbür bahis da sanayi savunma konusunda attığımız adımlar. Güç dalında bilhassa doğalfaz konusunda biz birinci derecede Rusya ile kıymetli alaka içerisindeyiz. Bunu daha da geliştireceğimize inanıyorum. Bu yazın gerçekleşen yangınlarda gönderdiğiniz iki uçakla kaygımıza derman oldunuz. Bunu artırabilirsek çok daha isabetli olacak. Zira yazın daima bu tehdidin altındayız. Yeni kabinemin yeni üyeleri ismine tekrardan çok çok teşekkür ediyorum. Yapacağımız toplantının hayırlara vesile olmasını diliyorum.

KREMLİN’DEN AÇIKLAMA

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, “Görüşmelerin birinci kısmı yapıcıydı, görüşmenin akabinde rastgele bir doküman imzalanması beklenmiyor.” sözlerini kullandı.

PUTİN VE ERDOĞAN’DAN ORTAK BASIN TOPLANTISI

Erdoğan ile Putin’in yaptığı ve Türk-Rus heyetlerin katıldığı toplantı sona erdi. İki önder, görüşme sonrası ortak basın toplantısı düzenledi.

Putin’in açıklamalarından satır başları:

– İktisat, siyaset ve insani hususlarda fikir paylaşımlarımızı gerçekleştirdik. İkili ticaretimiz yüzde 80 büyüdüğünü görüyoruz. Yerli para ünitesi konusunda da kararlılığımızı sunduk, dolar ve euro para ünitelerini daha az kullanma konusunda hemfikiriz. Türkiye’de birinci nükleer santralini başlattık, 20 binden çok uzmanımız Türkiye’de çalışıyor, 2024 yılında çalışmaya başlayacağını umuyoruz. Türk Akım ve Mavi Akım konusunda 20 milyar metreküp doğal gaz aktardığını görüyoruz, Rusya her vakit için doğalgaz konusunda en büyük partneri olacağının altını çizmek istiyoruz. Türkiye üzerinden üçüncü bir ülkeye gaz sevk etmeye hazırız. Bu merkezin kurulması için görüştük. Gazprom, BOTAŞ’la doğalgaz dağıtım alanının kurulması için yol haritasını paylaştı, sırada ortak çalışma kümesinin kurulması var. Tarım konusunda da Türk operasyonunu çok başarılı görüyoruz, ikili ticaret hacmimiz arttı.

TAHIL MUTABAKATINA DÖNMEK İÇİN KAİDE KOŞTU

– Batılı ülkeler gerekini yapmadığı için, tahıl muahedesinden çıkmak zorunda kaldık. Yüzde 70’ten fazla tahıl güçlü ülkelere, bilhassa AB ülkelerine gitti. Muhtaçlık sahibi ülkeler çok daha az alabildi. Söz konusu muahedesinin sona ermesi global piyasayı çok fazla etkilemedi. Zira Ukrayna’nın dünya ticaretinde hissesi az. Biz tahıl muahedesini canlandırmaya hazırız. Bize (Rus tarım ürünlerine) uygulanan ambargoların kaldırılması koşuluyla. Vaatler yerine getirilirse döneceğiz. İnsani koridorlar askeri hedefler için kullanılmamalı. Tahılın öncelikle Türkiye’de işlenmesini, sonrasında gereksinim sahibi ülkelere gitmesini istiyoruz. Tahılın hakikaten muhtaçlığı olan ülkelere gitmesi lazım. Rusya’dan 1 milyon ton tahıl imtiyazlı fiyatla Türkiye üzerinden Katar finansmanıyla Afrika’ya gönderilmesi üzerinde çalışıyoruz. “

Erdoğan’ın açıklamalarında satır başları:

– İkili ticaret hacminde 100 milyar dolar olarak belirlediğimiz gayeye emin adımlarla ilerliyoruz. Bu yılın birinci 7 ayında 3.5 milyon Rus turist ülkemize geldi. Üzerinde durduğumuz mevzulardan biri Karadeniz teşebbüsünün tekrar canlandırılması oldu. Gündeme getirilen alternatif teklifler Karadeniz işbirliği üzere kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya’nın beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın tahıl muahedesi kapsamında gündeme getirdiği konuları biz de farklı sözlerle tabir ettik, ediyoruz. Bu eksikler giderilmeli. Birleşmiş Milletler mutabakat için yeni teklif paketi hazırladı. Bundan sonuç alacağımıza inanıyoruz.

– Rusya’nın KKTC’de konsolosluk açmasını memnuniyetle karşılıyoruz.

– Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Taraflar ortasında direkt müzakerelere evvelce mesken sahipliği yaptık. Bu bahiste üzerimize düşeni tekrar yapmaya hazırız. Sayın Putin’le bölgesel ve global problemleri ele aldık. Suriye, Kafkasya, Libya ve Afrika’yla ilgilileri mevzuları değerlendirdik.

– Rusya’yla yakın temasımız bölgesel ve global sorunların tahliline katkı sağlamaya devam edecektir.

– Akkuyu Nükleer Santrali son şiddetiyle yürüyor. İkinci bir nükleer santral Sinop konusunu da bugün sayın dostum Putin’le değerlendirdik.

SORU-CEVAP

Putin: (Ukrayna’yla mümkün barış görüşmeleri) Sayın Erdoğan’ın uğraşlarıyla gelinen noktalar Ukrayna tarafından çöpe atıldı. Arabuluculuk konusundaki teşebbüsleri biz hiç reddetmedik. Çin ve Afrika ülkelerinden de arabuluculuk teşebbüsleri var. Biz tahıl muahedesine katıldık zira Sayın Erdoğan’ın aracılığıyla Rus tarafının lehine bir dizi muahedeyi BM nezdinde onayladık. Rus tarafına verilen kelamlar yerine getirilmedi. Bizden uzatmamız istendi, biz üç defa uzattık, bizi aldattılar biz açık açık söylüyoruz. Şu anda biz muahedeye karşı olmadığımızı söylüyoruz, bize verilen kelamlar yerine getirilirse biz mutabakata geri döneceğiz. Bu insani koridorlar askeri maksatlarla kullanıldı karşı taraf tarafından. TürkAkım ve MaviAkım atağa uğradı. Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından kalkan İHA’ları ve SİHA’ları gemilere taarruzlar düzenliyor.

Erdoğan: (Ukrayna’yla mümkün barış görüşmeleri) Ukrayna’nın yaklaşımlarını yumuşatması gerekiyor. Ukrayna’dan çıkan tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse doğal olarak Rusya buna olumlu bakmıyor. Bugünkü görüşmede Sayın Putin 1 milyon ton tahılı gereksinimi olan Afrika ülkelerine göndermeye hazır olduklarını söyledi. Biz de bu tahılı fabrikasyon olarak un haline getirip Afrika ülkelerine gönderebiliriz.

AYRINTILAR GELİYOR…