Nöbetçi Eczaneler
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyi’nde düzenlenen afet risk azaltma toplantısının açılış konuşmasını yapan Hataylı depremzede genç Mustafa Kemal Kılınç, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde yaşadıklarını paylaştı.
Kılınç, BM Genel Heyeti’nde düzenlenen “Sendai Çerçevesi Yüksek Seviyeli Orta Periyot Gözden Geçirme Toplantısı“nda konuştu.
“İLK BAŞTA HAYAL GÖRDÜĞÜMÜ SANDIM”
Depremler öncesi Hatay’a ailesini ziyaret etmek için geldiğini anlatan Kılınç, “Saat 04.17’de derin uykumdan çok güçlü sarsıntılarla uyandım. Yatağım çok şiddetli sallanıyordu. Kalkmaya çalıştığımda, yer o kadar şiddetli sallanıyordu ki beni yutacağını sandım. Birinci başta düş gördüğümü sandım. İstikrarımı geri kazanmaya çalışırken, sarsıntılar daha da güçlendi. Güçlü bir sarsıntının ortasında olduğumu fark ettim. Mobilyalar düşmeye başladı, camlar kırıldı, duvarlar çatladı ve sıvalar döküldü. Ailem ve ben dışarıya kaçmayı başardık.” dedi.
“KENDİMİ ÇOK ÇARESİZ VE SAVUNMASIZ HİSSETİREN VAHİM BİR DENEYİMDİ”
Kılınç, sarsıntı anında çok çaresiz ve savunmasız hissettiğini, vakte karşı yarışarak inançlı bölge arayışına girdiklerini aktardı.
Sarsıntılar nedeniyle birinci başta başlarının karıştığını ve korktuklarını söz eden Kılınç, “Güvenli bir yere ulaşmak için birbirimize yardım ettik. Kendimi çok çaresiz ve savunmasız hissettiren fecî bir tecrübeydi. Binamızdan sağ salim ayrıldık. Güçlü sarsıntı nihayet durdu, lakin artçı sarsıntılar devam etti. Her biri başkasından daha korkunçtu” tabirlerini kullandı.
“GÜNEŞ DOĞDUĞUNDA ETRAFIMIZDAKİ TAHRİBATIN BOYUTLARINI DAHA NE OLARAK GÖRDÜK”
Binalarından ayrıldıktan sonra sığınmak için inançlı bir yer aradıklarını söz eden Kılınç, “Zamana karşı bir yarıştı zira bir sonraki dalganın bizi ne vakit vuracağını ve daha güçlü olup olmayacağını bilmiyorduk. Güneş doğduğunda etrafımızdaki tahribatın boyutlarını daha net gördük. Sayısız bina enkaz halindeydi ve beşerler sokaklardaydı” diye konuştu.
“BİR HAFTA OTOMOBİLİMİZDE YAŞADIK”
Depremin akabinde çocukluğunu geçirdiği kimi yerlerin artık olmadığını tabir eden Kılınç, “Bugün buradayım zira binamız çökmedi. Zira müteahhidimiz binamızı zelzeleye sağlam hale getirmek için yüksek standartlar uygulamıştı. Lakin buna karşın konutumuza dönemedik. Artçı sarsıntılar devam etti. Su ve elektrik üzere temel hizmetler mevcut değildi. Bu yüzden bir hafta otomobilimizde yaşadık. Yedi bireydik. Otomobilin içinde üşüyorduk zira motoru fakat orta sıra çalıştırabiliyorduk. Yakıtımız biterse daha fazlasını alamadık. Sonunda, akrabalarımızın yanında kalmak için taşındık. Birkaç hafta sonra hayatımızı tekrar inşa etmek için Hatay’a döndük. Sarsıntıları takip eden günlerde daima yeterli haberlerin sevinci ile makûs haberlerin hüznü ortasında gidip geldik” dedi.
“KİMİN YAŞAYIP KİMİN YAŞAMADIĞINDAN KİMİN YAŞAMADIĞINDAN EMİN DEĞİLDİK”
Depremin akabinde birkaç gün boyunca pek çok arkadaşına ve akrabasına ulaşamadığını aktaran Kılınç, “Kimin yaşayıp kimin yaşamadığından emin değildik. Birinin hayatta olduğunu öğrendiğimizde keyifli olurduk. Enkaz altında kalan 5 yakınımız 120 saat sonra kurtarıldı. Pek çok akrabamı, dostumu ve öğretmenimi kaybettim. Bu sarsıntılar sonucunda ülkemizde toplamda 50 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Bunun neredeyse yarısı benim şehrimdeydi. O cesetleri enkazdan çıkarmak da zordu. Onlara düzgün bir cenaze merasimi yapmak için saatlerce hatta günlerce bekledik” tabirlerini kullandı.
“BİRKAÇ GÜN İÇİNDE ZELZELELERE, YANGINLARA VE SELLERE DAYANDIK”
Birkaç gün içinde çok duygusal anlar yaşadıklarını söz eden Kılınç “Afetlerin üstüne felaketleri de gördük. Limanlarda çöken konteynerler nedeniyle yangın çıktı. Söndürmek günler aldı. Sokaklarda da yangın çıktı. Toz ve moloz ortasında kalan sokaklar, soğuk hava ve şiddetli yağmurlar. Sonra o yağmurlar sele dönüştü, daha fazla insanı öldürdü. Birkaç gün içinde sarsıntılara, yangınlara ve sellere dayandık. Bunun kıyamet olup olmadığını sorgulamamıza neden oldu” biçiminde konuştu.
Türkiye’yi vuran sarsıntıların birçok ülkede daha büyük bir alanı etkilediğini tabir eden Kılınç, “Depremlerin çabucak akabinde karayollarının ve demiryollarının çökmesi ulaşımı zorlaştırdığından yetkililerin büyük yardımları çabucak yapması imkansız hale geldi.” kelamlarını kaydetti.
“MANHATTAN’DAKİ HER 5 BİNADAN BİRİNİN BÜSBÜTÜN YIKILDIĞINI DÜŞÜNÜN”
Güneşin doğuşuyla birlikte kentteki yıkımı görmeye başladıklarını tabir eden Kılınç, “Şehrimde 14 bin bina yıkıldı. Manhattan’da her beş binadan birinin yıkıldığını düşünün. Yalnızca benim kentim değil, 10 kent daha etkilendi. Sarsıntılardan etkilenen alan bazılarınızın ülkelerinden bile daha büyük.” diye konuştu.
Yıkımın boyutu nedeniyle zelzelelerin akabinde birinci etapta ulaşımın çok güç olduğunu kaydeden Kılınç, “Yetkililerin çabucak büyük yardım sağlamasını bu durum çok zorlaştırdı. Yetkililerle birlikte yardım örgütleri ve yabancı ülkelerden gelen şahısları görmek moralimizi düzeltti. Tüm depremzedeler ismine bu güç günlerde ülkemize dayanak olanlara teşekkürlerimi iletmek isterim.” formunda konuştu.
Kılınç, şunları kaydetti:
“Bir afetzedenin neler hissettiğini ve tecrübelerini daha âlâ anlamanız için sizinle öykümü paylaşmak istedim. Umarım burada kaydedeceğiniz ilerleme, dünyada daha az afetzedenin olmasına yol açar.”
“AFETLER HUDUT TANIMIYOR”
BM 77. Genel Heyet Lideri Csaba Körösi ise Kılınç’a teşekkür ederek, “Sizin birinci elden aktardığınız bilgi sayesinde risklerin ve boşlukların belirlenmesi ile daha destekli bir gelecek için ne yapılması gerektiği konusunda öğreneceğimiz çok şey var.” diye konuştu.
Körösi, “Türkiye ve Suriye’de meydana gelen sarsıntılar ile Myanmar ve Bangladeş’teki kasırgaların ortaya koyduğu üzere afetler hudut tanımıyor. Tıpkı vakitte birbirlerine bağlılar.” dedi.
Sendai Çerçevesi’nin bu alanda bir birinci olduğunu ve bir nevi vaktinin ötesinde bir mutabakat olduğunu tabir eden Körösi, bu çerçeve kapsamında üye ülkelerin afet öncesinde risklerle başa çıkmaya odaklanmaya karar aldığını anımsattı.
Körösi, 2015’te imzalanan çerçevenin üzerinden geçen 8 yılda ise kaydedilen ilerlemenin kâfi olmadığına işaret ederek, bu vakit dilimi içinde afetlerden etkilenen kişi sayısının 80 kat arttığına dikkati çekti.
Bilimsel kabiliyetler ve risk idaresinin iyileştirilmesinin kıymet taşıdığına işaret eden Körösi, “Bu formda toplumlarımız afetlerin getirdiği şoklarla daha rahat baş edebilir. Yeni bir risk ortamına hazırlanmak için çok taraflı sistemi yenilemeniz için davette bulunuyorum.” tabirlerini kullandı.
Üye ülkeler toplantı kapsamında oydaşmayla afet riskini azaltma alanında bir siyasi deklarasyonu da onayladı.
SENDAİ ÇERÇEVESİ
Sendai Çerçevesi, 18 Mart 2015’te Japonya’nın Sendai kentinde düzenlenen Üçüncü BM Dünya Afet Riskini Azaltma Konferansı’nda kabul edilmişti.
Çerçeve, 2030’a kadar “Afet riskini ve bireylerin, işletmelerin, toplulukların ve ülkelerin afet nedeniyle can, geçim kaynağı, sıhhat ve ekonomik, fizikî, toplumsal, kültürel ve çevresel varlık kayıplarını kıymetli ölçüde azaltmayı” hedefliyor.