Nöbetçi Eczaneler
Yeni kurulacak Meclis ve hükümetin iktisat gündemi bir epey ağır olacak. Taban ücretliler, memur ve emekliye artırım, esnafın ile çiftçinin prim yükünün düşürülmesi, konut bayanlarına emeklilik için prim dayanağı, 2024 bütçesi, Orta Vadeli Program öncelikli mevzuları oluşturuyor.
Ev bayanlarının emekliliğine takviye sağlanacak, emeklilik priminin üçte birini devlet ödeyecek. Emeklilik yaşı bilhassa bayanlarda çocuk sayısına nazaran esnetilecek.
İşsizlik maaşına erişim kolaylaşacak, yeni faal işgücü programları devreye girecek, bakım iktisadı güçlenecek. Küçük esnafın ve çiftçinin 9000 bin olan prim gün sayısı 7200’e düşürülecek.
Seçimin akabinde iktisatta, çalışma hayatında ve toplumsal güvenlik alanında yasal düzenlemeler ve mevzuat değişiklikleri ile yaşama geçirilecek birtakım kıymetli adımlar şöyle:
EMEKLİYE, MEMURA REFAH PAYI
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı 7500 lira üzerinde emekli aylığı alan 6 milyon emeklinin aylığına refah hissesi eklenmesine yönelik çalışmayı tamamlayacak.
SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin taban maaşından itibaren emekli aylıklarında kademeli artırım oranı kelam konusu olacak. Yani daha az maaş alan emekliye verilecek artırım oranı daha yüksek olacak. Emekli artırımı da, 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin üzerine kademeli olarak belirlenecek.
ASGARİ ÜCRETLİYE ORTA ZAM
Temmuz ayında açıklanacak enflasyon datalarıyla birlikte minimum fiyatlı, memur ve emeklilere enflasyonun üzerinde artırım ve emekliye refah hissesi verilecek. Asgari Ücret Tespit Kurulu temmuz ayından evvel toplanarak açıklanacak haziran ayı enflasyon oranına nazaran artırım oranını netleştirecek. Taban fiyata yüzde 30’luk artış durumunda net maaş 11 bin 50 lira, brüt 13 bin 10 lira, yüzde 40 artış durumunda da net 11 bin 908 lira, brüt 14 bin 11 lira olacak.
EN DÜŞÜK MAAŞ 22 BİN LİRA
Bugün 12 bin lira civarında olan en düşük memur maaşı 22 bin liraya çıkacak. Kamu çalışanlarında olduğu üzere en düşük maaşı tekrar 15 bin liraya çıkararak üzerine de enflasyon ve refah hissesi olarak emsal bir artış yapılacak. Birinci dereceye geldiği halde 3600 ek gösterge alamayan memurlara yönelik yasal düzenleme yapılacak. Birinci derecedeki bütün memurların ek gösterge düzenlemesinden yararlanması sağlanacak.
ESNAF, ÇİFTÇİNİN PRİM YÜKÜ DÜŞECEK
Yaklaşık 1 milyon küçük esnaf ile çiftçinin prim yükünü aşağı çekecek yasal düzenleme Meclis’e gelecek. Küçük esnafın emekliliği için gerekli gün sayısı 7200’e indirilerek SSK’lı çalışanlarla eşitlenecek. Esnafın gelirini de artıracak bu adımla emekliliği belirleyen son 1261 gün kuralı da değişecek. Hangi sigorta kolundan olursa olsun 7200 günü tamamlayan emekli olabilecek. Ayrıca Bağ-Kur’da 5400 gün olan kısmi emeklilik de SSK’lı çalışanlar için olduğu üzere 4500 güne inecek.
6 MİLYON İSTİHDAM İÇİN TAM MESAİ
Gelecek beş yıllık periyotta hedeflenen 6 milyon istihdam için, pasif işgücü programlarına erişim güçlenecek, işsizlik sigortası fonundan yararlanma şartları kolaylaştırılacak. İstihdamda öncelik 6 aydan daha uzun müddettir işsiz olanlara verilecek.
Bu yılın sonuna kadar işsiz olanları istihdam eden özel bölüm patronların prime temel kar üst sonuna kadarki toplumsal güvenlik primi patron hissesini devlet karşılayacak. Part-time işlerin önü açılacak, işsizlik maaşına erişim kolaylaşacak, yeni faal işgücü programları devreye girecek, bakım iktisadı güçlenecek.
İŞSİZLİK MAAŞINA ERİŞİM KOLAYLAŞACAK
Pasif işgücü programlarının erişilebilirliğini güçlendirecek, işsizlik sigortası fonundan yararlanma koşullarını kolaylaştırılacak. İş sıhhati ve güvenliği ıslahatı kararlılıkla uygulanmaya devam edilecek. İş gücü piyasasında kayıt dışılığa müsaade verilmeyecek. Rehberlik ve istekli ahenk ön planda tutulacak, risk odaklı kontrol kapasitesi aktifleştirilecek. Mevsimlik tarım çalışanları üzere kümeler için özel toplumsal sigorta programları oluşturulacak, toplumsal güvenlik kapsamını en üst seviyeye çıkarılacak. Gençlere esnek çalışma şartları sunulacak.
BAKIM SİGORTASI YENİLENECEK
Gelir düzeyi minimum hayat standardının altında aile kalmayacak. Konutta bakıma gereksinimi olan engelli ve yaşlıya tertipli bakan ve bunun için meskende bakım yardımı alanlar kısmi vakitli olarak toplumsal güvenlik kapsamına alınacak. Uzun Periyotlu Bakım Sigortası’na ait yeni bir model oluşturulacak. Vatandaşın uzun devirli bakımlarını garanti altına alabilmesini ve bilhassa yaşlılık devirlerinde rahat etmelerini sağlayacak modelle bireylerin muhakkak oranlarda iştirak yapacağı yeni bir sigorta sistemi uygulamaya alınacak.
AİLE DAYANAK SİSTEMİ BAŞLAYACAK
Dar gelirli vatandaşlara nakdi toplumsal yardım, meskende bakım, besin, giysi, barınma, kurallı eğitim sıhhat dayanakları olmak üzere 53 başlıkta toplumsal takviye sağlanırken, birinci sefer gelir tamamlayıcı Aile Dayanak Sistemi hayata geçecek. Yeni periyotta her ailede en az bir şahsa iş imkânı sağlanırken gelişmiş ülkelerde uygulanan vatandaşlık maaşı sistemine geçilecek.
KİRACILARI MÜDAFAA YASASI ÇIKACAK
Hükümetin kiracıları korumak için uygulamaya aldığı yüzde 25’lik tavan uygulaması temmuz ayında sona erecek. Kira artışına yasal fren çalışması Adalet Bakanlığı uyumunda ilgili bakanlıkların katkılarıyla yürütülecek. Mevcut sistemde kira artışında temel alınan TÜFE 12 aylık ortalaması yerine üst hudut getirilmesi de seçenekler ortasında bulunuyor. Taşınmazın yaşı, metrekaresi, bulunduğu kat, pozisyonu, niteliği dikkate alınarak bölge bedelleri belirlenecek.
EV BAYANLARINA EMEKLİLİK DESTEĞİ
Konut bayanlarının emekliliğine takviye sağlanacak, emeklilik yaşı bilhassa bayanlarda çocuk sayısına nazaran esnetilecek. Mesken bayanlarının emekliliğini desteklemek emeliyle isteğe bağlı ödeyecekleri primlerin üçte birini devlet karşılayacak. En düşük meblağdan isteğe bağlı sigorta yaptıran mesken bayanlarının 3 bin 218 liralık priminin 1609 lirasını devlet verecek. Konut bayanları isteğe bağlı sigorta yaptırarak emeklilik hakkı kazanabildiği üzere kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu bireyler sıhhat hizmetinden fiyatsız yararlanabilecek.
ÖZEL SİGORTA PROGRAMLARI OLUŞTURULACAK
Bütün çalışanlara kaliteli, teminatlı çalışma hayatı kelamı verilirken, pasif işgücü programlarına erişme imkânları artırılacak. İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yararlanma şartları kolaylaştırılacak. Mevsimlik tarım çalışanları üzere kümeler için özel toplumsal sigorta programları oluşturulacak, toplumsal güvenlik kapsamı en üst seviyeye çıkarılacak. Yaşlı bakım sigortası uygulaması yaşama geçirilecek. Çalışma hayatına devam etmek isteyen yaşlılar için esnek çalışma şartları oluşturulacak. Mevsimlik tarım emekçisi bayanların toplumsal güvenlik başta olmak üzere çalışma şartları güzelleştirilecek.
EKONOMİ HAREKET PLANI UYGULAMAYA GİRECEK
İktisat idaresi değişirken, Ekim ayında 2024 bütçesi için hazırlıklar, iktisadın yol haritası Orta Vadeli Program çalışmaları tamamlanacak. Enflasyon ve cari açığın aşağı çekilmesi öncelikli gündem olacak. Yeni devirde yatırımlar hızlanacak, iktisadın çarkları kapsayıcı büyüme ile dönmeye devam edecek.
Büyüme, istihdam dostu siyasetler sürdürülecek, enflasyon tek haneye düşürülecek, para, maliye, gelirler ve finansal bölüm siyasetlerinde daha güçlü bir eşgüdüm sağlanacak. Enflasyonun dar gelirli vatandaşlar üzerindeki olumsuz tesirini giderecek siyasetlere sürat kazandırılacak.