İngiliz Parlamentosu, Çin-Birleşik Krallık alakalarını etkileyecek bir karar aldı.
Avam Kamarası’nın Dış İlgiler Komitesi tarafından bugün yayımlanan raporda, Tayvan birinci kez “bağımsız ülke” olarak tanımlandı.
Komite raporunda, “Tayvan halihazırda Çin Cumhuriyeti ismi altında bağımsız bir ülkedir. Tayvan, kalıcı bir nüfusa sahip, tanımlanmış bir bölge ve öbür ülkelerle münasebet kurma kapasitesi dahil olmak üzere devlet olmak için gereken tüm niteliklere sahiptir. Tek eksiği daha fazla milletlerarası tanınırlıktır.” denildi.
“İNGİLİZ HÜKÜMETİ, TAYVAN KONUSUNDA GEREĞİNCE GÖZÜ PEK DAVRANMADI”
Komite Lideri Alicia Kearns, Birleşik Krallık Parlamentosu’nun birinci defa bir raporda bu türlü bir beyanda bulunduğunu kaydederek, “Bu, sadece İngiliz kıymetleriyle uyumlu olmakla kalmayıp tıpkı vakitte dünyanın dört bir yanındaki otokratik rejimlere egemenliğin şiddet ya da baskı yoluyla elde edilemeyeceğine dair dokunaklı bir bildiri niteliği de taşıyor.” tabirlerini kullandı.
Raporda ayrıyeten, İngiliz hükümetine tenkit getirilerek, “Tayvan’ı destekleme konusunda gereğince bahadır olunmadığı” tabir edildi:
“Birleşik Krallık, Çin Komünist Partisi’ni rahatsız etme konusunda çok ihtiyatlı olmasaydı Tayvan’la daha yakın bağlantılar kurabilirdi.”
TAYVAN MEMNUN, ÇİN TEPKİLİ
Konuyla alakalı açıklama yapan Tayvan Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, “İngiliz Parlamentosu’nun Tayvan’ın statüsüne ve milletlerarası iştirakine verdiği takviye için minnettarız.” dedi.
Rapordaki tabire reaksiyon gösteren Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin ise, “Çin, İngiliz Parlamentosu’nu ‘tek Çin’ prensibine bağlı kalmaya ve Tayvanlı ayrılıkçı güçlere yanlış sinyaller göndermeyi bırakmaya çağırıyor.” diye konuştu.
ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyeti’nde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilgi tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyeti’nde yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın milletlerarası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” unsurunu benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının kesimi olduğunu savunuyor.
Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik alakalar kurmasına, BM’de ve öbür milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.