İngiliz Parlamentosu, Çin-Birleşik Krallık bağlarını etkileyecek bir karar aldı. Avam Kamarası’nın Dış Alakalar Komitesi tarafından bugün yayımlanan raporda, Tayvan birinci kez “bağımsız ülke” olarak tanımlandı.
Komite raporunda, “Tayvan halihazırda Çin Cumhuriyeti ismi altında bağımsız bir ülkedir. Tayvan, kalıcı bir nüfusa sahip, tanımlanmış bir bölge ve öteki ülkelerle münasebet kurma kapasitesi dahil olmak üzere devlet olmak için gereken tüm niteliklere sahiptir. Tek eksiği daha fazla milletlerarası tanınırlıktır.” denildi.
“İNGİLİZ HÜKÜMETİ, TAYVAN KONUSUNDA GEREĞİNCE MERT DAVRANMADI”
Komite Lideri Alicia Kearns, Birleşik Krallık Parlamentosu’nun birinci defa bir raporda bu türlü bir beyanda bulunduğunu kaydederek, “Bu, sadece İngiliz bedelleriyle uyumlu olmakla kalmayıp birebir vakitte dünyanın dört bir yanındaki otokratik rejimlere egemenliğin şiddet ya da baskı yoluyla elde edilemeyeceğine dair dokunaklı bir bildiri niteliği de taşıyor.” tabirlerini kullandı.
Raporda ayrıyeten, İngiliz hükümetine tenkit getirilerek, “Tayvan’ı destekleme konusunda gereğince bahadır olunmadığı” tabir edildi:
“Birleşik Krallık, Çin Komünist Partisi’ni rahatsız etme konusunda çok ihtiyatlı olmasaydı Tayvan’la daha yakın alakalar kurabilirdi.”
TAYVAN KEYİFLİ, ÇİN TEPKİLİ
Konuyla alakalı açıklama yapan Tayvan Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, “İngiliz Parlamentosu’nun Tayvan’ın statüsüne ve memleketler arası iştirakine verdiği takviye için minnettarız.” dedi.
Rapordaki söze reaksiyon gösteren Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin ise, “Çin, İngiliz Parlamentosu’nu ‘tek Çin’ unsuruna bağlı kalmaya ve Tayvanlı ayrılıkçı güçlere yanlış sinyaller göndermeyi bırakmaya çağırıyor.” diye konuştu.
ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyi’nde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyeti’nde yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu belgisiz hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının kesimi olduğunu savunuyor.
Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilgiler kurmasına, BM’de ve öteki memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.