Nöbetçi Eczaneler
Uygun kurallarda saklanıp tüketimi sağlanamayan besinler bozulup zehirlenme riskini ortaya koyuyor. Bilhassa sıcak havaları seven ve çoğalmaya yer arayan bu bakteriler, yaz mevsiminde hayli sık rastlanan besin zehirlenmesini gündeme getiriyor. İshal, kusma ve karın ağrısı üzere belirtileri olan besin zehirlenmesi nasıl anlaşılır, önlemek için ne yapılır?
GIDA ZEHİRLENMESİ NEDİR, NASIL OLUR?
Yaşamımızı sürdürebilmek için temel muhtaçlıklar listesinde olan besin ve su, hijyen kurallarına dikkat edilmediği takdirde ziyanlı mikroorganizmalara mesken sahipliği yaparak hastalık oluşumuna uygun yer hazırlar. Başlangıçta besinde az ölçüde bulunan mikroorganizma uygun ortam şartlarında süratle çoğalarak hastalık oluşturabilecek düzeye ulaşır.
Patojen mikroorganizmaları yahut toksinlerini yüksek seviyede barındırsa bile bir besin hususunun tadında, kokusunda ve görünüşünde fark edilmeyebilir. Bu yüzden tehlikeli ölçüde bakteri yahut toksin taşıyan besinler tespit edilmeden tüketilir ve besin zehirlenmeleri açığa çıkar.
GIDA ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ
Gıda zehirlenmesinin belirtileri, sebebine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bununla bir arada, çabucak hemen her vakit görülen birinci belirtiler vardır. Besin zehirlenmesinin bu birinci belirtileri çoklukla; bulantı, kusma, ishal ve karın krampları olarak karşımıza çıkar. Bu belirtiler, çoklukla bakteri toksini bedene girdikten sonraki birkaç saat içerisinde süratli bir halde kendini gösterir.
Buna karşılık olarak bu zehirlenme belirtileri ekseriyetle birkaç gün içinde azalır ve kaybolur. Besin zehirlenmesinin sebeplerinden biri olan stafilokok isimli bakterinin salgıladığı “staphylococcal toksinler” ise çoğunlukla yalnızca bir gün boyunca rahatsızlık verir. Bu müddetin sonunda beden toksinlerden arınır ve belirtiler ortadan kalkmaya başlar.
Hafif olan besin zehirlenmelerinin belirtileri çoklukla çok şiddetli değildir ve birkaç gün sonra tedavi edilmese dahi resen kaybolabilmektedir. Ancak bazen şiddetli kusma, şiddetli ishal, kanlı ishal üzere önemli ve besbelli bulgularla birlikte seyreden önemli bir zehirlenme kelam konusu ise güzelleşme süreci vakit alabilir. Şiddetli belirtilerin ortaya çıkmasıyla ivedilikle bir sıhhat kuruluşuna başvurulması hayati değer taşır.
GIDA ZEHİRLENMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN 8 ALTIN KURAL!
-
Ellerinizi, mutfak eşyalarınızı ve yiyecek yüzeylerinizi sistemli olarak yıkayın.
-
Yiyecekleri ellemeden yahut hazırlamadan evvel ve sonra ılık, sabunlu suyla ellerinizi düzgünce yıkayın.
-
Bulaşıkları, kesme tahtalarını ve başka kullanılan yüzeyleri sıcak, sabunlu suyla yıkayın.
-
Çiğ yiyecekleri, hazır yiyeceklerden farklı tutun. Alışveriş yaparken, yiyecek hazırlarken yahut saklarken çiğ et, kümes hayvanları, balık ve kabuklu deniz eserlerini başka yiyeceklerden uzak tutun.
-
Yiyecekleri inançlı bir sıcaklıkta pişirin. Yiyeceklerin inançlı bir sıcaklıkta pişip pişmediğini anlamak için bir yemek termometresi kullanmanız en uygunudur. Gerçek sıcaklıkta pişirerek birçok besindeki ziyanlı organizmaları öldürebilirsiniz. Balık ve kabuklu deniz eserlerinin büsbütün piştiğinden emin olun.
-
Bozulabilir besinleri çabucak soğutun yahut dondurun. Satın aldığınız yahut hazırladığınız bozulabilir besinleri iki saat içinde dondurun. Oda sıcaklığı 32.2 derecenin üzerindeyse, bozulabilir besinleri bir saat içinde soğutun.
-
Yiyecekleri inançlı bir formda çözün. Yiyecekleri oda sıcaklığında çözmemek en uygunudur. En inançlı çözme yolu buzdolabında çözdürmektir.
-
Şüpheli yiyecekleri atın. Bir yiyeceğin inançlı bir formda hazırlandığından, servis edildiğinden yahut saklandığından emin değilseniz, o yiyeceği atın. Oda sıcaklığında uzun mühlet bekletilen yiyecekler, pişirmeyle öldürülemeyen bakteri yahut toksinler içerebilir. Emin olmadığınız yiyecekleri tatmak yerine yalnızca atın. Görsel olarak güzel görünse ve âlâ koksa bile, inançlı değil.
GIDA ZEHİRLENMESİ TEDAVİSİ
Gıda zehirlenmesi durumunda, çoğunlukla 1 ila 3 gün sonra belirtiler zaten yok olır. Beden, bu vakit dilliminde toksinleri atarak ishal ve kusma yoluyla reaksiyon verir. İshal ve kusma, elektrolit ve sıvı kaybı ile bağlantılıdır, bu nedenle besin zehirlenmesi tedavisinde öncelikli olarak bu kaybın dengelemesine odaklanılır.
Hastaların bol ölçüde sıvı alması değerlidir. Maden suyu ve bitki çayı üzere içeceklerin tüketimi yararlı olabilir. Bedenin muhtaçlık duyduğu elektrolitleri içeren özel toz karışımı suyla karıştırılarak hastaya verilebilir. Meskende, 1 litre suya 8 çorba kaşığı toz şeker ve 1 çorba kaşığı sofra tuzu ekleyerek misal bir karışım elde edilebilir. Şayet hasta sıvı alamıyorsa, damar yoluyla sıvı elektrolit dayanağı gereklidir.