Nöbetçi Eczaneler
Haber7-ÖZEL
Kanal 7 çalışanı Büşra Özkan, başıboş köpek terörünün son kurbanı olmuştu. Bayrampaşa Orta Mahalle’de Kanal 7 Medya Kümesi çalışanı Büşra Özkan, 17 Ağustos tarihinde iş çıkışında Topkapı Maltepe Yolu üzerinde trafik ışıklarında beklerken başıboş köpeklerin saldırısına uğramıştı. Trafik ışıklarında karşıya geçmek için bekleyen Büşra Özkan, başıboş köpekler tarafından bacağından ısırılmıştı. Derin ısırık sonucu yaralanan arkadaşımız Büşra Özkan hastaneye kaldırılmış ve tedavi altına alınmıştı. Tedavi altına alınan Özkan’a 1’i kuduz 1’i tetanoz 2’si de antikor serumu olmak üzere 4 iğne yapılmıştı.
BELEDİYEYE ŞİKAYETTE BULUNDU, KÖPEĞİN EŞKALİ İSTENDİ
Başıboş köpek saldırısının ardından Bayrampaşa Belediyesi’ne şikayette bulunan ve tedbir alınmasını isteyen Özkan, gelen yanıtlar karşısında şaşkına uğradı.
SALDIRGAN KÖPEK BİREBİR YERİNE BIRAKILACAK
Görevli işçi, köpekleri toplayamayacakları yanıtını verirken saldırgan köpeğin ise bir süre barınakta kaldıktan sonra birebir yerine bırakılacağını söyledi.
Başıboş köpeklerin kendilerine de ilişkin olmadığını Zeytinburnu tarafından bu tarafa geldiğini belirten vazifeliler, ısırılmanın uzun vakit sonra birinci kez yaşandığını lisana getirdi.
“BARINAKTA BEKLETMEK GÜNAH”
Saldırgan köpeklerin barınakta bekletilmesinin ‘günah’ olduğunu savunan vazifeli, kanunların müsaade vermediğini vurguladı.
Görevlinin, “Burada sahiden çalışma yaptık. İşlemsiz köpekler vardı, alındı kısırlaştırıldı. Lakin tekrardan buraya geri konuldu. Barınakta bekletemiyorsunuz hayvanı. Yani günah biliyorsunuz. Kanunlar da aslında müsaade vermiyor. Tedavi süreci gelmiş. Müşahede müddeti boyunca da 5199 sayılı kanuna nazaran hareket etmeye çalışıyoruz.” formunda konuşması dikkat çekti.
“HAPSEDERSEK CEZALANDIRMIŞ OLURUZ”
5199 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu kapsamında bu uygulamayı gerçekleştirdiğini belirten misyonlu çalışanların, mezarlığa tel örgü çekilerek tedbir alınabileceğini söylemesi dikkat çekti.
Köpek sayısının çok olduğunu itiraf eden çalışanlar, kanun nedeniyle alamadıklarını öne sürdü. Misyonlu işçi, “Kanun sonucunda alamıyoruz. Koyabileceğim hiçbir alan yok. Kafese kapatırsanız hayvan da buhrana giriyor. Hani o da riskli bir iş. Size hak veriyoruz. Ben köpeği bulayım, onu alalım. Artık başkalarını almak sorun değil. Uğraşırız, toplarız, fakat cezalandırmış oluruz. Bu türlü bir şey var. Keşke görebilseydiniz hangisi olduğunu” halinde konuştu.
MAĞDURLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Konuya ait Haber7‘ye açıklamalarda bulunan Başıboş Köpek Sorunu Platformu Sözcüsü Avukat İhtilal Koçak, hücuma uğrayan vatandaşların öncelikle ilçe ve büyükşehir belediyelerine başvurabileceğini belirterek şikayet yahut müracaatları “5199 sayılı Kanun” münasebet gösterilerek reddedilen mağdurların dikkat etmesi gereken konuları şöyle sıraladı;
Sorumlu kamu kurumlarının “Başıboş köpeklerin hayat alanının sokaklar olduğu”, “Rehabilite ve tedavi gayeli alınan köpeklerin alındıkları alana bırakılmasının mecburî olduğu”, “Belediye Veteriner İşleri Müdürlüğü’nün 5199 sayılı Kanun kapsamında vazife yapmakta olduğu, bu kanun kapsamında kısırlaştırma, tıbbi müdahale ile rehabilite edilmesi için müdahalelerde bulunulduğu, alındığı yere bırakılmak zorunda olduğu” üzere münasebetler ile vatandaşın müracaat ve şikayetlerine aktif tahlil üretilmemekte, vatandaş hücum tehdidi ile yaşamak zorunda bırakıldığı üzere fiilen taarruz ile karşı karşıya kalmaktadır. Lakin bu münasebetlerin hiç biri gerçekleri yansıtmadığı üzere hukuka uygun da değildir. İlgili kamu kurumlarının sorumluluktan kaçmak üzere tesis ettiği sakat idari süreçlerdir.
Mevzuatın 5199 sayılı Hayvanların Korunması Kanunu’ndan ibaret olmadığını söyleyen avukat Koçak, “Anayasamız ve taraf olduğumuz milletlerarası mukavelelerin önceliği insan haklarının tesisi ve titizlikle korunmasını zarurî tutmaktadır. Kamu yönetimleri de öncelikli olarak bu kurallara uymak zorundadır. Ayrıyeten kamu kurumları kamu hizmetinin düzgün işleyişini denetlemek, devamlılığını sağlamak ve hizmetin yürütülmesi sırasında gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Münasebetiyle hizmetin berbat yahut geç işlemesi ya da gereği üzere işlememesi sonucunda bir ziyana sebebiyet verilirse, yönetimin hizmet kusuru nedeniyle meydana gelen maddi ve ya manevi ziyanları tazmin ile sorumludur. Tazmin yükümlülüğüne sebep olmamak için yönetimlerin risk idaresi yapması yani ön almak ve zararın oluşmasını engellemek için gerekli önlemleri alması gereklidir. Başıboş köpek tehdidi konusunda karşımızda hareketleri iddia edilemeyen lakin yaşanan acı deneyimlerle tehlikeli olduğu ispatlı ve sayısı denetim edilemez çoğunluğa ulaşmış bir canlı topluluğu çıkmaktadır. Bu durumda akıl ve mantık çerçevesinde önalım ve önlem konusunda fazlaca seçenek yoktur. Yönetimin sakat süreçlerinin münasebeti olarak gösterdiği 5199 sayılı Kanun gayesiyle, kapsamıyla, tarifleri ve unsurlarıyla bir bütündür. İdare’nin yaptığı üzere rastgele bir hususu ayrıştırılarak uygulanamaz” sözlerini kullandı.
YAŞAM ALANININ SOKAK OLDUĞU ARGÜMANI ASILSIZDIR
5199 sayılı kanunun Md 3/a’da yaşama ortamını, bir hayvan yahut hayvan topluluğunun doğal olarak yaşadığı yer olarak tanımladığını altını çizen Koçak, sözlerini şu halde sürdürdü;
Başıboş köpeklerin yaşama ortamının sokaklar olduğu tezi asılsızdır ve yasal desteği yoktur. Köpek tek başına beslenemeyen, insan sevgi ve şefkati olmadan yaşayamayan, varlığını beşere borçlu ve yaşamak için beşere muhtaç bir canlıdır. Bu sebeple yaşama alanının “sokak” olduğunu tez etmek abesle iştigaldir.
Kanun’un Unsurlar başlıklı 4 üncü unsurunda (b) bendi “Evcil hayvanlar, cinsine mahsus hayat kaideleri içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar üzere ömürleri desteklenmelidir” emredici kararı açık ve nettir. Sahipli hayvanlar, bir sahip eşliğinde, sahibe ilişkin ortamda, sahip ile birlikte yaşamaktadır. İşbu emredici karar uyarınca, vazifeli kamu yönetimi, başıboş köpekleri, onlara ilişkin ortamlarda onlar için görevlendirilmiş çalışanlar ya da gönüllülerle birlikte yaşamalarını sağlayarak, sahipli hayvan üzere desteklemelidir.
Maddenin (g) bendinde, beşerlerle öbür hayvanların hijyen, sıhhat ve güvenliğinin dikkate alınması prensibini benimsemiştir. Şayet başıboş köpekler insan hijyen, sıhhat ve güvenliğini tehdit ediyorsa Belediyeler süreçlerini bunu dikkate alarak ihdas etmelidir.
Maddenin (h) bendi: “Hayvanların çeşidine mahsus koşullarda bakılması, beslenmesi, barındırılma ve taşınması temeldir.” kararı gereği köpek cinsinin bakılma, beslenme ve barındırılma ögelerinin sokakta başıboş olarak sağlanamayacağı açıktır, çünkü başıboşluk esasen bakılma, beslenme ve barındırılma ögelerine alışılmamıştır. Köpek, tipine mahsus kaidelerde denetim altına alınarak başıboşluktan kurtarılmalıdır ki bakılıp, beslenip barındırılsın.
BAŞIBOŞ KÖPEKLERİN BAKIMI DAVALI YÖNETİMİN GÖREVİDİR
Maddenin (j) bendi 7332 sayılı Kanun ile değiştirilerek: “Yerel idareler, istekli kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlar ve eğitim çalışmaları yapar.” Prensibini “esastır” takdiri durumundan çıkararak “yapar” emredici kararına dönüştürmüştür. Belediyelerin istekli kuruluşlarla iş birliği içerisinde başıboş köpekler için bakımevi kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlaması emredici bir karardır. Başıboş köpeklerin bakımı Davalı İdare’nin vazifesidir, bu bakım vazifesinin de bakımevinde yerine getirileceği husus metninde açıkça görülmektedir.
Nihayetinde 5199 sayılı Kanun’un 6. unsuru ise “Sahipsiz yahut güçten düşmüş hayvanların en süratli halde lokal idarelerce kurulan yahut müsaade verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi mecburidir. Bu hayvanların öncelikle kelam konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları temeldir.” kararını getirmiştir.
“ALINDIĞI YERE BIRAKILMA” EMREDİCİ KARAR DEĞİLDİR
“Alındığı ortama geri bırakılma” hususu emredici bir karar olmamakla birlikte “Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği”ni incelediğimizde bu konuda “Toplanan sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların bakılması” başlıklı 21 inci unsuru 1 inci fıkrası (d) bendi “Geçici bakımevlerinde on gün mühlet ile gerekli duyurular yapıldığı halde sahiplendirilemeyen hayvanlar denetimleri, aşıları ve tıbbî müdahaleler ile kısırlaştırılmaları yapıldıktan ve operasyon yaraları kapandıktan en az yedi gün sonra kayıt altına alınıp, müdahale görmüş olduklarını gösteren işaretleri üzerlerinde olacak biçimde veteriner tabibin onayıyla alındıkları ortama geri bırakılır. Bu ortamlarda belediyeler, istekli kuruluşlarla işbirliği içerisinde besleme odakları kurar ve hayvanların beslenmesine yardımcı olur. Hayvanlar, hiçbir suretle ilgili belediye sonları dışındaki bir ortama, ormanlık alana yahut öteki yaban hayatı ömür alanlarına bırakılmaz” kararını içermektedir. Açıkça görüldüğü üzere “geri bırakma” fakat “veteriner doktor onayı”na bağlıdır.
Kanun unsur hususu, KESİN EMREDİCİ bir karar ile “sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlar ve eğitim çalışmaları yapar” diyerek yetkili yönetime başıboş köpeklerin bakımlarını yapma vazifesini vermiştir. Devam eden 6. Unsurunda ise bir temel belirleyerek yönetime bir takdir yetkisi vermiştir, kesin karar değildir. Davalı Yönetim aslen unsur hususunda belirlenen bakımevi kurarak bakımlarını yapma yükümlülüğünü taşımaktadır.
HUKUKİ DESTEKTEN YOKSUNDUR
Açıkça görüldüğü üzere Belediyelerin 5199 sayılı Kanun’u münasebet göstererek insan hijyen, sıhhat ve güvenliğini tehdit eden, yaralanma ve hatta mevtle sonuçlanan saldırlar yapan başıboş köpeklerin “sokak” ta kalması gerektiği argümanı hukuksal destekten mahrumdur.
Bu durumda şayet köpek alındığı yere geri bırakılacaksa lakin ve lakin veteriner tabip onayı olması gerekmektedir. Halbuki uygulamada duyduğumuz ve gördüğümüz üzere veteriner doktorlar ise çoğunlukla 5199 sayılı Kanunu mazeret ederek geri bırakmak zorunda olduklarını belirtmektedirler.
Öyleyse sokakta ziyan gördüğümüz başıboş bırakılmış köpeklerden şikayetçi olduğumuzda 5199 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu gereği toplayamayız, alamayız diyen belediye görevlilerinden 5199 sayılı Kanun 6/4-1 inci cümlesi gereği bizatihi sahipsiz olduğu için köpeğin alınmasını talep edeceğiz.
Alınan köpeği birebir unsura nazaran geri bırakmak zorunda olduğunu beyan eden belediye görevlilerinden de geri bırakılmada sakınca olmadığı ve bir daha saldırgan davranışlar sergilemeyeceği konusunda veteriner tabip onayı istenmelidir. Çünkü Kanun ve uygulama yönetmeliğinin açıkça anlattığı yordam budur.
İNSAN HAYATINA MAL OLACAK YANILGILAR YAPILIYOR
Ayrıca 20 Ekim 2003 tarih ve 25265 sayılı Resmi Gazete’de “Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi”nin onaylandığı yayımlanmıştır. Anayasanın 90. hususu son fıkrası: “Usulüne nazaran yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun kararındadır.” halindedir. Hasebiyle işbu kontrat de kanun kararındadır. Mukavele, başıboş hayvanın tarifini yapmış ve alınacak önlemleri belirlerken, açıkça başıboş hayvan sayısının sorun yarattığı durumlarda, gereksiz ağrı, acı ve ızdırap çekmelerine sebep vermeyecek formda sayılarını azaltmak için uygun yasal ve/veya idari önlemlerin alınacağını, koruma ve öldürme süreçlerinin de mukaveledeki prensiplerle gerçekleştirileceğini karara bağlamıştır. İşbu mukavele metoduna uygun olarak yürürlüğe konulmuş ve hala yürürlüktedir. 5199 sayılı Kanun’un münasebetinde de atıfla bahsedilmektedir. Bu durumda her hangi bir kamu yönetiminin işbu kontrat hususlarına dayanarak başıboş köpekleri koruma kararı alması kanun gereğidir.
Tüm bu kararlar birlikte değerlendirildiğinde yönetimlerin vazife ve sorumluluklarını gereği üzere yerine getirmediği, vatandaşı mevzuata ters uydurma mazeretler ile geçiştirdikleri ve kamu hizmetinde insan hayatına mal olacak yanılgılar yaptıkları açıkça görülmektedir.