Nöbetçi Eczaneler
Seçimler yaklaştıkça tasarruf sahipleri daha risksiz lakin gelir de elde edebilecekleri yatırım araçlarına yöneliyor. Kur muhafazalı mevduat (KKM), faiz üst hududu kalktıktan sonra bu manada öne çıkmaya başladı. Kur artarken fark, kur sabit kalırken yahut düşerken faiz getirisi sunan bu hesaplardan elde edilen gelirin stopajı sıfır. Ayrıyeten döviz al-sat’taki üzere 50-60 kuruşluk makaslar yok.
DÖVİZ SABİT KALSA DAHİ GELİR
Birikimlerini TL mevduatı olarak değerlendirenlerin kur oynaklığı karşısında mağdur olmaması için Aralık 2021’de ‘Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat (KKM)’ eseri devreye alınmıştı. Bu hesaba parasını yatıranlar dövizdeki artış farkını alabiliyor, döviz düşerse yahut sabit kalırsa faiz geliri elde edebiliyor. KKM’nin bu risksiz yapısı birçok tasarruf sahibinin bu hesaba yönelmesinde tesirli oldu. 7 Nisan haftasında KKM’deki birikimler 1.77 trilyon lirayla rekor düzeye yükseldi.
TEŞVİK EDEN DÜZENLEMELER
Parasını KKM’de kıymetlendirmek isteyenlerin sayısının önümüzdeki günlerde artarak devam etmesi bekleniyor. Bu noktada yeni devreye alınan ve KKM’yi teşvik eden faiz düzenlemesi öne çıkıyor. Ayrıyeten birtakım yabancı banka raporlarında seçim devrinde kurda üst taraflı hareketlenme olacağıyla ilgili senaryolar yer aldı. Kimi kurumlar da kurda düşüş öngörüyor. Yani ortada bir belirsizlik var. ‘Artarsa ben de yararlanayım, düşerse kaybım olmasın’ diyen tasarruf sahiplerinin bu manada KKM’ye ilgisi artacak üzere görünüyor.
BANKALAR SERBESTÇE BELİRLEYECEK
Kur muhafazalı mevduatı (KKM) daha avantajlı duruma dönüştüren ve 31 Mart’ta devreye alınan faiz düzenlemesi son devrin en dikkat cazibeli gelişmesi olarak görünüyor. Buna nazaran; Hazine destekli kur muhafazalı mevduat hesaplarına işletilecek faizin üst sonu kaldırıldı. Eski düzenlemede KKM faizi en fazla Merkez Bankası’nın siyaset faizinden 3 puan daha fazla olabiliyordu.
Bu da yüzde 11.5 faiz manasına geliyordu. Artık mevduat faizi, siyaset faizinden az olmamak üzere banka ve tasarruf sahipleri ortasında serbestçe belirlenebilecek. Faiz tavanının kalkmasıyla KKM faizlerinin birinci etapta yüzde 20-25 bandına kadar yükseldiği görüldü. ‘Yüzde 30’a çıkar’ diyen de var. Bu da kur sabit kalsa yahut düşse bile, TL birikim için daha fazla (önceki faize nazaran yaklaşık 2 kat) kar manasına geliyor. Kaldı ki TL mevduat hesaplarındaki yıllık faiz de yüzde 27-30 civarında.
KAÇ GÜN VADEYLE AÇILABİLİR?
Kur muhafazalı mevduatın vadesi 90 günden az 370 günden fazla olmamak üzere 3, 6, 9 ve 12 ay olabiliyor. Hesap açma tarihi son düzenlemeyle 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatıldı. Bu hesabı açtırmak için döviz yahut altın hesabında para olmasına gerek yok. TL birikimi olanlar, bankalardan yahut taşınabilir bankacılık uygulamalarından direkt hesap açabilir. Birden fazla hesap açılabiliyor.
ENDEKSLEME NASIL YAPILIYOR?
Mevduatlar, tercihe bağlı olarak Euro, dolar yahut sterlin döviz cinslerinden birine endeksleniyor. Merkez Bankası tarafından her gün saat 11.00’de ilan edilen döviz alış kuruna nazaran süreç yapılıyor. Vade bitiminde; vade başlangıç tarihindeki açılış kuru ile vade sonundaki alış kuru ortasındaki değişim hesaplanıyor. Kur farkı üzerinden hesaplanan fiyat ile faiz getirisi meblağı karşılaştırılıyor. Hangisi yüksekse vatandaşa o getiri yansıtılıyor. Bu sayede kur değişimlerinden ötürü kayıpların yaşanması önleniyor. Hesaba faiz işlemeye devam ettiği için kur farkı olmasa dahi kar elde etmek mümkün oluyor. KKM’deki gelirde stopaj yani vergi sıfır.
ERKEN ÇEKİM YAPILIRSA NE OLUR?
Vadeden evvel kapatılan hesaplarda faiz ödemesi yapılmaz. Kapatma sürecinin gerçekleştirildiği günün döviz kuru, hesabın açılış tarihindeki bedelden daha yüksek ise anaparada kayıp yaşanmaz. Hesabın açılış tarihindeki döviz kuru, kapatma sürecinin gerçekleştirileceği günün kurundan daha yüksek ise bu iki paha ortasındaki farkın oranı kadar anaparadan kesinti yapılır. O yüzden hesabı açarken vade sonunu hedeflemekte yarar var.
KUR ARTIŞININ FAİZ GETİRİSİNDEN YÜKSEK OLDUĞU SENARYO
Hesap açılış meblağı 100.000 TL
Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19
Vade 92 gün (3 ay)
Örnek faiz oranı yüzde 20
Hesaplanan net faiz 5.041 TL
Vade sonunda döviz kuru (dolar/TL) 24
Kur artışından kaynaklı elde edilen getiri 26.315 TL
Aradaki 26.315 – 5.041 = 21.274 TL’lik fiyat hesap sahibine ayrıyeten ödenecek.
Hesap sahibi toplam 26.315 TL gelir elde edecek.
Vade sonunda para 126.315 TL olacak.
VADE SONUNDAKİ KURUN VADE BAŞLANGICINDAKİ KURA NAZARAN AZALDIĞI SENARYO
Hesap açılış fiyatı 100.000 TL
Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19
Vade 92 gün (3 ay)
Örnek faiz oranı yüzde 20
Hesaplanan net faiz 5.041 TL**
Vade sonunda döviz kuru (dolar/TL) 16
Kur artışı olmadığı için hesap sahibi direkt mevduat faizini elde edecek.
Hesap sahibi 5.041 TL gelir sağlayacak ve kurdan ötürü kaybı olmayacak.
Vade sonunda para 105.041 TL olacak.
VADESİNDEN EVVEL KAPAMA YAPILAN VE DÖVİZİN TIPKI KALDIĞI YA DA YÜKSELDİĞİ SENARYO
Hesap açılış meblağı 100.000 TL
Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19
Erken kapama tarihindeki döviz kuru (dolar/TL) 21
Hesap sahibine düşük kur düzeyi olan açılış tarihindeki 19 TL üzerinden 100.000 TL bakiye aktarılır.
VADESİNDEN EVVEL KAPAMA YAPILAN VE DÖVİZ KURUNUN DÜŞTÜĞÜ SENARYO
Hesap açılış meblağı 100.000 TL
Hesap açılış kuru (dolar/TL) 19
Erken kapama tarihindeki döviz kuru (dolar/TL) 17
Hesap sahibine, düşük kur düzeyi olan erken kapama tarihindeki 17 TL üzerinden 89.473 TL bakiye aktarılır. Bu durumda müşterinin anaparası azalmış oluyor.