Nöbetçi Eczaneler
Enflasyonun merkez bankalarının amaçlarının üzerinde ve ısrarcı kalmaya devam etmesi, arka arda faiz artış kararlarını getiriyor.
Merkez bankaları, enflasyon gayesine ulaşana kadar sıkılaştırma adımlarının süreceğinin sinyalini veriyor.
Para siyasetinde sıkılaşmaya giden merkez bankaları ortasına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da (TCMB) katıldı. TCMB, enflasyon görünümünde besbelli güzelleşme sağlanana kadar mali sıkılaştırma döngüsünün süreceğine işaret etti.
TCMB, geçen ayki toplantısında, siyaset faizini 650 baz puan yükselterek nakdî sıkılaştırma döngüsünü başlattı ve bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8,5’ten yüzde 15’e çıkardı.
Küresel iktisat üzerinde baskı ögesi olmaya devam eden yüksek enflasyon karşısında ortalarında ABD, Avrupa, Kanada ve Avustralya’nın da bulunduğu 10 büyük merkez bankası, son bir yıldaki 77 toplantısının 66’sında siyaset faizini yükseltti, 11 toplantıda ise sabit tuttu.
ABD
ABD Merkez Bankası (Fed), geçen yıl mart ayında başladığı sıkılaştırma adımlarına bu yıl da devam etti. Temmuz 2022’den bu yana gerçekleştirdiği 8 toplantısının 7’sinde faiz artıran Fed, haziran toplantısında ise gelecek bilgileri ve bunların para siyaseti üzerindeki tesirlerini pahalandırmak için siyaset faizini yüzde 5-5,25 aralığında sabit bıraktı.
Öte yandan, Fed Lideri Jerome Powell, para siyasetine yönelik konuşmalarında, enflasyonu vakitle yüzde 2 maksadına düşürmek için bu yıl birtakım ek faiz artışları yapılabileceğinin sinyalini verdi.
AVRUPA MERKEZ BANKASI
Avrupa Merkez Bankası (ECB), son bir yılda aldığı 8. faiz artırımı kararıyla Avro Bölgesi’nde mayısta yüzde 6,1 olan enflasyonun daha da artmasına reaksiyon verirken, gelecekte daha fazla siyaset sıkılaştırmasının olabileceğine işaret etti.
Hazirandaki son toplantısında siyaset faizini 25 baz puan yükselten ECB, mevduat faizini yüzde 3,50’ye, refinansman faizini yüzde 4’e ve marjinal fonlama faizini de yüzde 4,25’e çıkardı. Böylelikle ECB, geçen yıl temmuzdan bu yana yaptığı toplantıların tamamında siyaset faizini artırmış oldu.
İNGİLTERE
İngiltere Merkez Bankası (BoE), geçen ay gerçekleştirdiği toplantısında, siyaset faizini 50 baz puan artırarak yüzde 4,50’den yüzde 5’e yükseltirken, Aralık 2021’den itibaren uyguladığı sıkılaşma adımlarına devam etti.
Son bir yılda da 8 toplantısının tümünde faiz artıran BoE, enflasyonist baskıların ısrarcı kalmaya devam etmesi durumunda para siyasetinde daha fazla sıkılaşma gerekeceğini belirtti.
KANADA
Kanada Merkez Bankası, haziran ayındaki toplantısında, siyaset faizini 25 baz puan artırarak son 22 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 4,75’e çıkardı.
Banka, böylece geçen yıl temmuzdan bu yana gerçekleştirdiği 8 toplantının 6’sında siyaset faizini yükseltmiş oldu.
İSVİÇRE
İsviçre Merkez Bankası (SNB), Eylül 2022’deki toplantısında siyaset faizini 75 baz puan artırarak yüzde 0,50’ye çıkarırken, 8 yıldır süren negatif faiz devrine son vermişti.
Geçen ay da enflasyonist baskının yine arttığını vurgulayarak siyaset faizini 25 baz puan artışla yüzde 1,75’e çıkaran SNB, son bir yılda gerçekleştirdiği 4 toplantıda da siyaset faizini yükseltmiş oldu.
NORVEÇ
Norveç Merkez Bankası, geçen yıl temmuzdan beri siyaset faizi oranında 7 sefer artışa giderken, faizi bir defa sabit tuttu.
Banka, geçen yıl temmuzda yüzde 1,25 düzeyinde bulunan siyaset faiz oranını, geçen ayki son toplantısında da 50 baz puan artırarak yüzde 3,75 düzeyine çıkardı.
HİNDİSTAN
Hindistan Merkez Bankası (RBI), son bir yılda düzenlediği 6 toplantının 4’ünde faiz oranlarını yükseltirken, bu yıl nisan ve haziran aylarındaki son iki toplantısında siyaset faizini yüzde 6,50’de sabit bıraktı.
RBI, geçen yıl ağustos, eylül ve aralık ayları ile bu yılın şubat ayında gerçekleştirdiği toplantılarda siyaset faizinde artış kararı verdi.
AVUSTRALYA
Avustralya Merkez Bankası (RBA), geçen ayki toplantısında siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 4,10’a yükseltmesinin akabinde bu ayki toplantısında faizi sabit bıraktı.
Böylelikle geçen yıl temmuzdan beri 12 toplantı gerçekleştiren RBA, bunların 10’unda siyaset faizini yükseltti.
YENİ ZELANDA
Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ) son bir yıldaki 7 toplantısının tamamında faiz artışına gitti.
RBNZ, mayıstaki son toplantısında, siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,50 düzeyine çıkarmıştı. Banka, siyaset metninde faiz artışlarının sonuna gelindiği bildirisini vermişti.
GÜNEY KORE
Güney Kore Merkez Bankası, geçen yıl temmuzdan itibaren düzenlediği 8 toplantının 5’inde faizi artırdı.
Banka, son olarak Ocak 2023’teki toplantısında, faizi 25 baz puan artırarak yüzde 3,50’ye çıkarmasının akabinde şubat, nisan ve mayıstaki toplantılarında faiz oranını sabit tuttu.
ÇİN VE JAPONYA
Çin ve Japonya merkez bankaları ise para siyasetinde başka büyük bankalardan ayrışıyor.
Çin Merkez Bankası, son bir yılda siyaset faizinde iki defa indirime giderken, Japonya eksi yüzde 0,10 ile ultra gevşek para siyasetini sürdürüyor.