Nöbetçi Eczaneler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), “Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri” raporunu yayımladı.
Raporda, tüketici fiyatlarının Temmuz ayında yüzde 9,49 oranındaki yükselişle tarihî temmuz ayı eğilimine kıyasla yüksek bir artış kaydettiği, yıllık enflasyonun 9,62 puan artarak yüzde 47,83 düzeyinde gerçekleştiği hatırlatıldı ve “Bu gelişmede, vergi ile yönetilen-yönlendirilen kalemlerdeki fiyat artışları yanında, Türk lirasındaki paha kaybı ve fiyat artışları tesirli olmuştur.” denildi.
Raporda, “Bu devirde yıllık enflasyon ana kümelerin tamamında artmıştır. Aylık bazda incelendiğinde, güç başta olmak üzere alt kümeler genelinde yüksek artışlar kaydedilmiştir. Güç kümesi fiyatlarındaki artışı vergi ayarlamalarının yanı sıra döviz kuru ve milletlerarası petrol fiyatlarındaki gelişmelerin tesiriyle yükselen akaryakıt kalemi sürüklemiştir. Temel mal kümesi enflasyonunda kur geçişkenliği yüksek ve süratli olan güçlü tüketim malları belirleyici olmaya devam etmiştir. Hizmet kümesi fiyatlarındaki aylık artış alt kümeler geneline yayılarak evvelki aya kıyasla bariz ölçüde güçlenmiştir. Besin fiyatları, mevsimsel ortalamasının bilakis yükseliş kaydeden taze meyve ve zerzevat kümesi öncülüğünde evvelki aya kıyasla kıymetli ölçüde yükselmiştir. Üretici fiyatları bir evvelki ayın akabinde bu periyotta de yüksek bir aylık artış kaydetmiştir. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış datalarla aylık artış oranı B ve C göstergelerinde bir evvelki aya kıyasla besbelli formda yükselirken, göstergelerin yıllık enflasyonları da artış kaydetmiştir. ” değerlendirmesi yapıldı.
Raporda şöyle devam edildi:
“Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 9,49 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 9,62 puan artarak yüzde 47,83 olmuştur. Bu devirde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 7,69 ve 8,76 puan artarak yüzde 54,32 ve 56,09 olarak gerçekleşmiştir.
Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu periyotta alt kümelerin tamamında artış yaşanmıştır. Bir evvelki aya nazaran hizmet, temel mal, güç, besin ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 2,86; 2,46; 2,25; 1,71 ve 0,34 puan artmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, aylık artışlar bir evvelki aya kıyasla B ve C endeksinde sert bir biçimde yükselmiştir. Fiyat artışları B endeksini oluşturan hizmet, temel mal ve işlenmiş besin kümelerinde bir evvelki aya nazaran değerli ölçüde güçlenmiştir.
Hizmet fiyatları temmuz ayında yüzde 9,81 ile epeyce yüksek bir artış kaydetmiş, küme yıllık enflasyonu 10,20 puan artışla yüzde 69,65 olmuştur. Bu devirde fiyat artışları küme geneline yayılırken, yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükselmiştir. Besin ve fiyat gelişmelerinin tesirlerinin hissedildiği lokanta-otel alt kümesindeki fiyat artışında (yüzde 11,92) gerek yemek hizmetleri gerekse de turizmdeki görünüme bağlı olarak konaklama hizmetleri tesirli olmuş ve bu kümede yıllık enflasyon yüzde 82,62 düzeyine ulaşmıştır. Ulaştırma hizmetlerinde temelde akaryakıt fiyatlarındaki gelişmeleri takiben fiyatlar yüzde 10,03 oranında artarken, fiyat artışları küme geneline yayılmakla birlikte demiryolu ve hava yolu ile yolcu nakliyeciliği öne çıkan ana kalemler olmuştur. Döviz kuruna hassaslığı yüksek ve emek ağır kalemler içeren öteki hizmetler alt kümesinde da fiyatlar kıymetli ölçüde artmış (yüzde 10,27), bu gelişmede şahsî ulaştırma araçlarının bakım-onarımı, sıhhat, konut içi hizmetler, cümbüş ve spor hizmetlerindeki yükselişler öne çıkmıştır. Kira aylık artışı yüzde 7,67 ile bu devirde daha da güçlenmiş ve yıllık enflasyonu yüzde 81,69’a ulaşmıştır.
YILLIK ENFLASYON TÜM ALT KÜMELERDE ARTIŞ KAYDETTİ
Temel mal kümesi yıllık enflasyonu 7,56 puan artışla yüzde 44,25 olmuştur. Yıllık enflasyon sağlam mallarda bariz olmak üzere tüm alt kümelerde artış kaydetmiştir. Türk lirasındaki paha kaybı, vergi ve fiyat artışlarının yanı sıra canlı talep şartlarının yansımasıyla fiyat artışının güçlenerek sürdüğü sağlam mal alt kümesinde fiyatlar yüzde 12,49 oranında yükselmiştir. Bu devirde, arabada besbelli olmak üzere (yüzde 16,16), tüm alt kalemlerde fiyat artışları kuvvetlenmiştir. Öteki temel mallar alt kümesinde fiyatlar vergi ayarlamasının da tesiriyle yüzde 8,73 ile hızlanmıştır. Bu devirde, ferdî bakım eserleri, konutun bakım-onarımı, konut ile ilgili paklık materyalleri ve mesken içi dokumacılık eserleri fiyat gelişmeleriyle öne çıkmıştır. Ayrıyeten, referans Euro kurundaki güncellemeyle ilaç fiyatları artmıştır. Giysi ve ayakkabı kümesinde fiyatlar mevsim ortalamalarının tersine yüzde 2,98 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 21,51’e yükselmiştir.
Enerji fiyatları temmuz ayında yüzde 12,73 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 13,66 puan yükselerek yüzde -2,86 düzeyinde gerçekleşmiştir. Küme aylık fiyat artışında akaryakıt (yüzde 29,04) fiyatları öne çıkarken, tüp gaz (yüzde 14,76) ve şebeke suyu (yüzde 6,03) fiyatlarında da yükseliş izlenmiştir. Akaryakıt fiyatlarındaki artışta başta maktu ÖTV fiyatındaki güncelleme olmak üzere son devir Türk lirası görünümü ve memleketler arası petrol fiyatlarındaki yükseliş belirleyici olmuştur.
Gıda ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları temmuz ayında yüzde 7,71 oranında artmış, yıllık enflasyon 6,80 puan yükselerek yüzde 60,72 olmuştur. Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 11,27 puan artışla yüzde 79,71’e, işlenmiş besinde ise 3,42 puan artışla yüzde 46,78’e yükselmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış datalar taze meyve zerzevat fiyatlarının bu periyotta besbelli artış gösterdiğine işaret etmiştir. Öbür işlenmemiş besin kümesinde patates ve kuruyemiş fiyatlarındaki yükselişler öne çıkarken kırmızı et fiyatları güçlü seyrini korumuş, beyaz ette ise temmuz ayında yine artış gözlenmiştir. İşlenmiş besin kümesinde bu devirde, ekmek tahıl fiyatlarındaki yüksek artış (yüzde 10,22) dikkat çekmiştir. Ayrıyeten, bu kümede alkolsüz içecekler ile yaş çay alım fiyatlarına bağlı olarak çay fiyatlarındaki yükselişler devam etmiştir. Son dört aydır düşüş gözlenen süt ile süt eserlerinde ise bu devirde yine fiyat artışı izlenmiştir.
Alkollü içecekler ve tütün eserleri kümesinde fiyatlar yüzde 11,17 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 5,68 puan artışla yüzde 46,58 olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişmede vergi ayarlamaları belirleyici olmuştur. Yurt içi üretici fiyatları temmuz ayında yüzde 8,23 oranında artmış, yıllık enflasyon 4,08 puan artışla yüzde 44,50 olmuştur. Temmuz ayında milletlerarası emtia fiyatları, güç dışı kalemlerdeki yatay seyre rağmen, güç kalemleri öncülüğünde artış göstermiştir. Buna ek olarak, Türk lirasındaki paha kaybı minimum fiyat artışı ile birlikte maliyet baskılarının değerli ölçüde güçlenmesine neden olmuştur. Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, yıllık enflasyon güç kümesinde baz tesiri sonucunda gerilerken, öteki alt kümelerde yükselmiştir. Aylık fiyat gelişmeleri dallar bazında incelendiğinde, artışların genele yayıldığı izlenirken, rafine edilmiş petrol eserleri, ham petrol ve doğal gaz, metal cevheri, basım-kayıt hizmetleri, elektrikli teçhizat, mobilya, motorlu kara taşıtları ve metalle irtibatlı kalemlerin fiyat artışlarıyla öne çıktığı gözlenmiştir.”