Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin ilgi gösterdiği altın üretimindeki tecrübe, son yıllarda yurtdışında da kendini gösteriyor. Koç Holding’den Cengiz Holding’e MNG’den, Kalyon Holding’e kadar birçok Türk şirketi yurtdışında altın ve pahalı madenler için çalışmalar yapıyor.
Devlerin öncülük ettiği altın arayışına son devirde kamu ve özelden de kurum ve şirketler de katılıyor. Son olarak Afrika’da altın arayışına giren Türk şirketlerden biri olan Afro Turk SA, Afrika ülkesi Burkina Faso’da iki altın madenini işletmek için mahallî hükümetten onay aldı. Türk şirketi, Oudalan eyaletindeki Tambao ve Soum eyaletindeki Inata altın madenlerini çıkaracak. Geçen hafta bir Türk şirketi de Kazakistan’da altın arama için kamu kurumları ve şirketleriyle muahede imzaladı.
İstanbul Havalimanı’nı yapan firmalardan MNG, son birkaç yıldır Afrika’da altına yönelen Türk şirketlerinden biri. Holdingin çatısı altındaki Avesoro Resources Afrika kıtasında faaliyet gösteriyor. 2013 yılından bu ayana faaliyet gösteren şirket, Liberya’da iki, Burkona Faso’da da bir madene sahip. Şirket, 2017 yılının birinci yarısında 120 bin ons altın üretti.
Şu anda üretimin 320 bin onsun üzerinde olduğu tahin ediliyor. MNG son olarak 2016’da sahibi olduğu MNG Orko isimli firma aracılığıyla Kanada merkezli Aureus Mining şirketinin yüzde 55’ini 30 milyon dolara satın almıştı. Bunun karşılığı MNG, şu ana kadar 4 satın alma dahil, 400 milyon dolarlık bir harcama yaptı.
SUDAN HÜKÜMETİ TÜRK ŞİRKETE RUHSATI VERDİ
Afrika’da maden arayışındaki rotalarından biri de Sudan. 2018’de Türk şirketi, Sudan’ın Kızıldeniz eyaletinde altın aramak için adım attı. Sudan Maden Bakanlığı’nın duyurduğu açıklamada, Denizli Şirketi’nin, altın araştırma ve çıkarma konusunda Sudanlı “Business Haidar Mining” şirketi ile paydaşlık muahedesi imzaladığı kaydedildi.
Ardından Sudan’ın Ankara Büyükelçisi Majok Guandong, “Madenlerimizle de ilgilenen Türk şirketleri var. Bir Türk şirketi 5 bölgede altın arama ve çıkarma ruhsatı aldı. Yakın vakitte çalışmalara da başlayacaklar” açıklamasında bulundu.
CENGİZ VE KALYON’UN AZERBAYCAN’DA 3 RUHSATI VAR
3’üncü Havalimanı projesinde yer alan ve ana işi inşaat olan Cengiz Holding, son birkaç yıldır özelleştirmeden aldığı madencilik projeleriyle dikkat çekiyor.
Yılda 100 bin metreden fazla sondaj çalışması yapan Cengiz Holding, bakır, alüminyum, antimuan ve fosfat kayası alanlarında yatırımlarıyla biliniyor. 2004 yılında özelleştirme kapsamına alınan Eti Bakır Küre Tesisleri ve Eti Bakır Samsun Tesisleri ile bu alana adım atan, akabinde 2005’te tekrar özelleştirme kapsamındaki Eti Alüminyum’u bünyesine katan Cengiz, 2006’da da Murgul Bakır Tesisleri’ni devraldı.
2007 yılında Halıköy Antimuan Tesisleri’ni, 2013’te de Eti Bakır Mazıdağı Tesisleri’ni alan Cengiz, Eti Alüminyum ile Türkiye’nin yıllık muhtaçlığının yüzde 10’u olan 82 bin tonluk bir üretim gerçekleştiriyor. Cengiz Holding, ayrıyeten geçtiğimiz yıllarda Sırbistan’ın en büyük madencilik şirketi RTB Bor’un ihalesiyle ilgilenmişti.
Sırp firmayı Çinlilere kaptıran Cengiz Holding, istikametini Asya’ya çevirdi. Mart 2021’de Azerbaycan’da bakır ve altın üretmek için görüşmelere başlayan Cengiz, birebir yılın mayıs ayında Azergold idaresi ile görüşmüştü.
Cengiz Holding, Gashgaçay’ı iştiraki ilişkin Eti Maden kanalıyla, öbür iki altın madeni olan Elbeidash ve Ağduzdağ yataklarını ise Kalyon Grubu’yla ortak olduğu Artvin Madencilik A.Ş isimli şirketle birlikte işletecek. İşletme mühleti her iki projede de 30 yıl. Cengiz Holding’in Özbekistan’da altın madeni için davet aldığını hatırlatalım.
KAZAKİSTAN İÇİN GEÇEN HAFTA MUAHEDE İMZALANDI
Orta Asya’nın en varlıklı ülkesi Kazakistan’da da altın arama faaliyetlerine Türk şirketler katılıyor. Geçtiğimiz hafta bununla ilgili değerli bir mutabakat imzalandı. Kazakistan ulusal madencilik şirketi Tau-Ken Samruk ile Türk şirketi D Mineral ile ortak bir altın arama projesi başlatılıyor.
Kazakistan Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakan Yardımcısı Iran Sharkhan, TauKen Samruk Lideri Bakyt Chirchikbayev ve D Mineral Lider Yardımcısı İlkhan Poyraz ile yapılan görüşe sonrasında muahede imzalandı.
Türk ve Kazak şirketler, jeolojik keşif açısından gelecek vaat eden alanları belirledikten sonra ortak teşebbüs oluşturmayı planlıyor. Ortak teşebbüs, altın arama faaliyetlerine odaklanacak.
Türk tarafı çalışmaları finanse edecek. Kazak Varlık Fonu’nun bir yan kuruluşu olan Tau-Ken Samruk, katı minerallerin keşfi, işlenmesi ve pazarlanması konusunda projeler yürütüyor. Ankara merkezli D Mineral ise madencilik kesiminde 30 yılı aşkın tecrübeye sahip.
TAŞYAPI VE MTA ÖZBEKİSTAN’DA ALTIN ARIYOR
Altına yönelen şirketlerden biri de Taşyapı İnşaat. Trump Towers, Mashattan, Almondhill projeleriyle öne çıkan, Türkmenistan’dan Libya’ya birçok ülkede inşaat projesi yürüten Taşyapı’nın işvereni Emrullah Turanlı, geçtiğimiz yıllarda Özbekistan’a giderek Devlet Jeoloji Komitesi ile görüşmüştü.
Görüşme sonunda Turanlı’nın şirketi Taşyapı, Özbekistan Devleti ile iki altın madeni ocağı kurulması için muahedeyi imzalamıştı. Taşyapı’nın imzaladığı mutabakatla şirketin maksadı Semerkant eyaletinde bulunan Gallabulak ve Kuştepe madenlerinde altın üretmeyi hedeflenmişti.
Özbekistan ile ilgilenen bir diğer kuruluş ise Maden Tetkik ve Arama (MTA). Güç ve Olağan Kaynaklar Bakan Yardımcısı Mithat Cansız başkanlığındaki heyet, temaslarda bulunmak üzere geldiği Özbekistan’da Jeoloji ve Mineral Kaynaklar Devlet Komitesi Lideri Babur İslamov ile yaptığı toplantıda iki kurum, Özbekistan’ın Saritau, Hurob ve Aydım-Jetimtau alanlarında altın ve volfram yataklarının tespitine ait jeolojik çalışmalar mutabakatı imzalandı.
KOÇ ADA’DA ARAYIŞA BAŞLADI
Koç Holding’in endüstrideki en eski şirketlerinden biri Demir Export. 2006 yılında Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden ihale yoluyla Bakırtepe Altın alanını alarak bölüme girdi. Demir Export, 2007 yılında çalışmalara başladı, 2016’da da birinci altın dökümünü gerçekleştirdi.
Toplam 93 bin ons altın üretimi gerçekleştiren şirketin, 150 bin ons yani 4 bin 800 kilo altın üretmesi planlanıyor. Bir yandan da rotasını yurtdışına çeviren Demir Export, 2022’de İrlanda’da Conroy isimli bir firmayla görüşmelerde bulunmuş, ön mutabakat mutabakatını imzalamıştı.
O muahede geçen yıl tamamlandı Koç Holding, ortağıyla İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda’da maden aramaya başladı. Anlaşma ile Demir Export, şirkete ilişkin ruhsat ve madenlerin yüzde 57.5’ini satın aldı. Demir Export’un ortak olduğu maden sayısı 11. Birinci basamakta devreye alınacak olan Clontibret ruhsatında 517 bin ons kaynak bulunuyor. 2005 yılında kurulan Conroy Gold & Natural Resources İrlanda Borsası’nda süreç görüyor. Şirketin sahibi madencilikte profesör unvanına sahip.