Nöbetçi Eczaneler
Akkuyu Nükleer A.Ş Üretim ve İnşaat Tertip Yöneticisi Denis Sezemin, Türk şirketlerinin Akkuyu projesinde bugüne kadar 4,3 milyar dolarlık iş aldığını açıkladı.
Akkuyu, 6,5 milyar dolarlık yerelleştirme potansiyeli ile de başarılı bir yerelleştirme örneği olarak gösteriliyor. Şu anda proje 26 bini aşkın bireye istihdam sağlarken, 400’ü aşkın firma da tedarikçi olarak yer alıyor. Akkuyu Nükleer A.Ş Üretim ve İnşaat Tertip Yöneticisi Denis Sezemin, ”Türk şirketlerinin nükleer tecrübesi giderek artıyor. Projede bugüne kadar 4,3 milyar Dolar tutarlık sipariş Türk firmalarla kontrata bağlanmış yahut imzalanma aşamasındadır” diyerek Türk endüstrisi için projenin ehemmiyetine dikkat çekti. Nükleer Sanayi Derneği (NIATR) İdare Heyeti Lideri Alikaan Çiftçi de projenin Türk endüstrisi için ehemmiyetini şu sözlerle aktardı:
”Akkuyu’da yerelleştirme potansiyelinin proje bedelinin yüzde 40’nın Türk firmalar tarafından yapılıyor olması; bizim için önemli bir nükleer tecrübe, ‘know-how’, ekonomimiz için direkt ve dolaylı olarak istihdam ve canlılık sağladı. Nükleer altyapımızı geliştirerek, memleketler arası tedarik zincirinde ihracatçı durumuna gelebiliriz.”
REAKTÖRLERİN SOĞUTMA SUYUNU TÜRK ŞİRKET SAĞLAYACAK
Su ve atıksu arıtımı alanında Akkuyu’nun tedarikçilerinden biri olduklarını söyleyen Aquamatch’in Satış Yöneticisi Tuğce Uzun, Akkuyu’da su arıtma sistemleri kurduklarını ve tank üretimi yaptıklarını belirterek, bu projesinin tedarikçileri ortasından yer almaktan gurur duyduklarını kaydetti. Dört projeye imza attıklarını söyleyen Uzun, bunlardan 3’ünün tamamlandığını, tamamlanmak üzere olan projenin değerini ise şu sözlerle vurguladı:
”Reaktörlerin içerisindeki günlük yaklaşık 8 bin tonluk soğutma suyunu sağlayacağız. Akkuyu ve Rosatom ile de bu bağlamda hoş bir temas kurduk, onlar bizden çok şad, biz de işleyişten, bize olan takviyelerinden çok mutluyuz.”
Dünyanın her yerinde milletlerarası işlere imza attıklarını söz eden Uzun, nükleer sanayiye Akkuyu ile girdiklerinin altını çizerek, ”İlk nükleer tecrübemiz bu. Su arıtma ile alakalı olan bütün ihalelere çabucak hemen katılmaya çalışıyoruz. Ayrıyeten tank üretimlerimiz var. İleride de yaptığımız işleri referans olarak kullanarak, nükleer sanayide iş yapmayı hedefliyoruz. Yüzde yüz bir Türk firmasının bu türlü bir muvaffakiyet elde etmesi, öncelikle kendi firmam ismine, kendim ismine ve Türkiye ismine çok değerli. Ayrıyeten, Akkuyu’nun ve Rosatom’un Türk firmalarını destekliyor olması ve özel bir lokalizasyon kısmı olması çok değerli. Bu hem bizleri teşvik ediyor hem de bizim üzere başka iş ortaklarımıza yol gösteriyor. Türkler olarak da gurur duyuyoruz” tabirlerini kullandı
”İLK NÜKLEER PROJEDE ÇALIŞMAK GURUR VERİCİ”
Akkuyu NGS projesinde yer alan TESTKO Firması’nın Genel Koordinatörü Necip Koyuncu da firmanın iki yıldır Akkuyu’ya güvenlik binaları tedarik ettiğini belirterek, şunları aktardı:
”Böyle bir profesyonel şirketle Türkiye’nin birinci nükleer projesinde çalışmak alışılmış ki gurur verici. Orada ‘taş üstüne taş koymak’ bile bence değerli. Hem projede yer alan tüm firmalar hem de bizim firmamız kıymetli tecrübeler elde ediyor. Salgın periyodunda bile firmalar dert yaşarken biz hem işimizi yaptık hem de istihdam sağlayabildik.”
Akkuyu’da TESTKO’nun taşeronlarıyla birlikte yaklaşık 1000-1500 kişilik istihdam sağladığını vurgulayan Koyuncu, şöyle devam etti:
”Biz şu an hafriyat patlatma işleri yürütüyoruz. İnşaat işlerimiz de var. Akkuyu NGS, Türkiye için geç kalınmış bir proje. 1960’larda başlatılan bu projeyi hayata geçirmek için geç kalmışız. Proje ile bir ülkenin hayali gerçekleşiyor ve yeni bir periyot başlıyor. Şu anda artık üniversitelerde de yeni nükleer kısımlar açılıyor. Bu alanda çok sayıda uzman ve mühendis yetiştirmeye başladık.”
”NÜKLEER SANTRAL PROJELERİNDE YER ALABİLİRİZ”
Akkuyu NGS’nin 20 milyar dolarlık sermayesiyle cumhuriyet tarihinin tek kalemde yapılan en büyük yatırım olacağını kaydeden Bayramoğlu Sanayi Holding İdare Konseyi Lideri, Makine Mühendisi, İşletme Yüksek Mühendisi Burak Çeliktaş, projenin Türk firmalarının milletlerarası alanda iş yapma yetkinliğini artırdığına işaret etti. Çeliktaş şunları kaydetti:
”Ülke iktisadına değerli bir katkı sağlayan büyük bir projeden bahsediyoruz. Teknolojimizi ve know-how’ımızı da geliştirmemize yardımcı oluyor. Ekonomik olarak da bilgi olarak da katkıları yüksek. Yerli firmaların aslında memleketler arası bağlamda iş yapma yetkinliğinin de önünü de açmış oluyor. Şu an yalnızca Akkuyu’ya yapsak da burada bir know-how geliştirip, bu yetkinliklerimizi kullanarak milletlerarası manada işimizi geliştirebiliriz. Hem Rusların öbür nükleer projeleri hem de başka ülkelerdeki nükleer santral projelerinde yer alabiliriz.”
Nükleer santral projesi olarak birinci işlerinin Akkuyu olduğuna dikkati çeken Çeliktaş, kelamlarını şöyle tamamladı:
”Nükleer kesimde biz CERN ile çalışıyoruz. Onlarla da hâlihazırda çalışmaya devam ediyoruz. Lakin nükleer santral projesi manasındaki tek çalıştığımız yer şu an Akkuyu. Birinci olarak gömülü çelik imalatları ile başlamıştık. Hem Avrupalı hem de Rus firmalarla ekipman imalatları ve spool imalatları konusunda çalışmaya devam ediyoruz. Yeni eser kapsamlarında da kendimizi geliştirmeye çalışıyoruz. Alışılmış ki ülkemizin başka santralleri hayata geçirildiğinde bu projelerde de yer almayı istiyoruz. Rosatom’un kontrollerinden geçtik. İhalelere girdik. B2b formatından ihalelere katılıyoruz. Bugüne kadarki işlerimiz daima ana yüklenicilere ya da alt yüklenicilere İş yapmak formunda oldu. Bundan sonra amacımız direkt kendimizin olan bir iş almak.”
İNŞAAT MATERYALLERİNDE TÜRK İMZASI
Türk şirketleri projede materyal, ekipman ve hizmet tedarik ediyor, çeşitli inşaat ve montaj işlerini yürütüyor. Şantiyedeki inşaat gereçlerinin birçok Türk imali. Türk üreticiler projenin beton karışımları, demir-çelik destek, çelik yapılar, su yalıtım gereçleri, borular ve kablo eserleri üzere gereksinimlerini tedarik ediyor. NGS’nin ana tesisleri olan nükleer ve türbin adaları için havalandırma, ısı değişimi ve elektrik ekipmanı, pompalar, basınçlı kaplar, 4. güvenlik sınıfı ekipmanlar da Türk üreticilerinin gerekli sertifikalara uygun halde ürettiği eserler ortasında.