Nöbetçi Eczaneler
Türkiye ve İsrail vatandaşlığı bulunan Türk Yahudisi baba S.G. (22) ve İsrailli-Brezilyalı eşi D.G. (21) çifti, geçen yıl mayısta 1 aylık olan bebeklerini beyin kanaması şikayetiyle Batı Kudüs’teki Hadassah Ein Kerem Hastanesine kaldırdı.
Ertesi gün birinci tetkiklerin yapılmasının akabinde hastane ve toplumsal hizmetler yetkilileri, bebeğin “fazla sallanma yahut şiddet nedeniyle suistimale uğradığı” kuşkusu ile ebeveyni polise ihbar etti. İsrail Refah ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığına bağlı Toplumsal Hizmetler Kurumunun şikayeti üzerine polis, anne ve babayı gözaltına aldı.
Bu sırada bebeğin durumu stabil hale gelirken, baba S.G. 10 gün cezaevinde, 20 gün konut mahpusunda kaldı; anneye de 4 gün mesken mahpusu verildi.
Bu süreçte Toplumsal Hizmetler Kurumu yetkilileri, çocuğun ebeveyninden alınması için teşebbüslerde bulunurken, anne-baba ve aile büyükleri ise olayda kendilerinin bir kabahati olmadığını savunarak, bebeğin rahatsızlığının anlaşılması için kapsamlı genetik test yapılmasını istedi.
Hastane, yapılan test sonucunda bebekte genetik bir hastalık olmadığının belirlendiğini tez ederek ebeveynin “suistimaline” işaret etti ve bebek Toplumsal Hizmetler Kurumu yetkilileri tarafından 4 Eylül 2022’de ailesinden alındı.
Hadassah Hastanesini gerekli testleri yapmamakla ve ihmalle suçlayan aile ise, ABD ve İsrail’de yaptırdıkları çok sayıda bağımsız testlerle, bebekteki beyin kanamasının ebeveynin rastgele bir suistimalinden değil doğuştan meydana gelen ve ender görülen bir hastalık sonucu olduğunu ortaya çıkardı. Tüm raporlara karşın bebek, yaklaşık 9 ay geçmişken hala anne-babasına geri verilmedi.
AİLE, İSTANBUL VE İZMİR MUSEVİLERİNDEN
Baba S.G., 23 yıl evvel Türkiye’den İsrail’e göç eden Türk Yahudisi bir çiftin ikinci oğlu. Babaanne Y.G. İstanbul, büyükbaba E.G. ise İzmir Yahudilerden.
İsrail’de ‘Haredi’ olarak isimlendirilen dindar Yahudi kesite mensup aile fertleri ve ebeveyn, bebeklerine kavuşmak için verdikleri çileli çabayı AA muhabirine anlattı.
– HASTANE “ÇOK ÇABUK” KARAR VERDİ
Babaanne Y.G., “Normalde hastaneler bu türlü bir şeyin suistimalden ötürü mı kaynaklandığını araştırmak zorundalar. Ama çok çabuk karar verdiler. Birinci etapta gerekli tomografileri yapmadan bebek için ‘sarsılmış bebek sendromu’ tanısı koydular ve suistimal kuşkusu ile polise ihbar ettiler.” dedi.
Sarsılmış bebek sendromu (SBS), tıp terminolojisinde, bebeğin birinci aylarda ebeveyni yahut bakıcısı tarafından sarsılmasıyla ortaya çıkan ve bebekte baş içi kanama ve beyin hasarı üzere önemli sıhhat meseleleri yaratabilen bir durum olarak bedellendiriliyor.
Y.G., şunları söyledi:
“Belki her anne babadan şüphelenilebilir ancak bir tomografi yapılmadan bu teşhisin konulması kabul edilemez. Ayrıyeten, aslında bize birinci toplantıda bebeğin başına 3 nedenden dolayı bu hastalığın gelmiş olabileceğini söylemişlerdi: Ya sahiden bir travma, ya genetik bir hastalık, ya da kan hastalığı olabileceği biçiminde. Lakin bunları bize söyledikten sonra, öbür iki opsiyonu şimdi araştırmadan, yarım saat sonra polis geldi ve oğlumu hastaneden alıp (gözaltı için) götürdüler.”
Babaanne, şöyle devam etti:
“Hastanede yapılan genetik test, bütün bir genetik test paketinin yalnızca yüzde 1,5’ine tekabül ediyor. Öteki geniş kapsamlı test vakit alacağı için ona girmek istemediler. 10 gün sonra, (hastane evraklarını işaret ederek) burada da yazdıkları üzere, ‘genetik testte hiçbir bulgu yoktur’ dediler. Yani söyledikleri, genetik olarak çocukta rastgele bir sorun yok demek. Hatta hekim beni koridorda gördüğünde, bana, ‘Bak gördün mü, hiçbir şey bulunamadı. Bakalım ne yapacaksınız polisle’ dedi. Bunun üzerine anne-babayı tekrar 6 saat sorguya aldılar, akabinde hür bıraktılar. Lakin çocuğu aldılar.”
– RAPORLAR, ÇOCUĞUN HASTALIĞININ “GENETİK” OLDUĞUNU GÖSTERDİ
Bebek, kimliği saklı tutulan bir bakıcı aileye verilirken, bebeğin ailesi kapsamlı genetik testler yaptırmak için ABD’de bir laboratuvara ve İsrail’de alanında uzman tabiplere başvurdu.
Ailenin yaptırdığı test sonucunda Hadassah Hastanesinde yapılan tetkiklerin tersine, çocuğun hastalığının genetik olduğu ortaya çıktı.
Aile Kasım 2022’de testi mahkemeye sundu ve genetik sorun bulunduğunu belirtti. Hakim, 6 Aralık’ta bebeği, anneannesine verme kararı aldı ve annenin de yanında kalabileceğine hükmetti.
Babaanne Y.G.’ye nazaran “hakim artık çocuğu vermek istiyordu” fakat Toplumsal Hizmetler Kurumu mahkemenin kararına itiraz ederek çocuğun aileye verilmesini engelledi.
Y.G., Toplumsal Hizmetler Kurumunun, “hastanenin yanlış yönlendirmesiyle yanılgı yaptıklarını kabul etmeleri” gerektiğini, lakin Kurumun mahkemenin her seferinde aile lehine aldığı kararlara dört defa itirazda bulunduğunu aktardı. İtirazlar sonucunda üst mahkeme, alt mahkemenin kararlarını bozarak Toplumsal Hizmetlerin itirazlarını kabul etti.
Son olarak, mevzunun iki hafta evvel mahallî basına yansımasının akabinde mahkeme, çocuğun, annesinin ablasının yanında kalmasına karar verdi.
Konunun basına yansımasının akabinde Toplumsal Hizmetler Kurumu yetkililerinin “korktuğunu” söz eden Y.G., “Hatta en son mahkemede, (Sosyal Hizmetler yetkilileri) ‘çocuğun kapalı bakıcı ailede kalma mühleti en fazla 6 aydır. 6 aydan sonra çocuğa ziyan verir’ dediler, bunu kendi ağızlarıyla söylediler.” dedi.
Babaanne Y.G. şöyle devam etti:
“Ama bu kere biz çocuğun annenin ablasında kalmasına itiraz ettik. Zira elimizde çok güçlü hekim raporları var. Yedi başka tabip ve profesörden raporlar aldık. Bebeğin anne-babasından farklı kalması için hiçbir sebep olmadığını söyledik.
Burada başlangıçta, diğer her evrakta olabileceği üzere türel olarak süreç başlatılabilir, çocuğun suistimal edildiğini düşünmüş olabilirler. Ancak gerçek ortaya çıktıktan sonra bunun artık şahsî bir ego haline getirilmemesi gerekiyordu. ‘Evet, haklısınız, yanılgı ettik, genetik bir sorun varmış’ diyerek çocuğu geri vermeleri gerekiyordu.”
Babaanne, tüm bu süreçte bebeklerinden farklı bırakılan oğlu ve gelini için ise, “Çocuk anne-babasından uzak. Onların acılarını tanım etmek mümkün değil.” sözlerini kullandı.
– ANNE-BABAYI “YALAN MAKİNESİNE” BAĞLADILAR
İsrail’de doğup büyüyen ve akıcı olmayan bir Türkçeyle konuşan baba S.G. ise, hastaneye birinci gittiklerinde başından geçenlere ait şunları lisana getirdi:
“Çok makus hissettim. Seni alıp hapishaneye atıyorlar. Çocuğun ise hastanede ve ona ne olduğunu bilmiyorsun. Hiç kimse sana onun (bebek) durumu hakkında bilgi vermiyor. Bir tek ‘sen yaptın, düzgün bir baba değilsin’ diyorlar sana, seni suçluyorlar. Çok kötü…”
Türk Yahudisi baba, söylediklerinin hakikat olup olmadığının tespiti için isimli makamlar tarafından, “yalan makinesine” bağlandığını söyledi.
“Poligraf” yahut “yalan dedektörü” olarak isimlendirilen alet, kamuoyunda yaygın olarak “yalan makinesi” olarak biliniyor.
Genç baba, “Saatlerce sorular sormuşlardı. Beni ve eşimi palavra makinesine aldılar ve (sonucunda) âlâ çıktık. Anladılar ki biz hiçbir şey yapmadık.” dedi.
Baba S.G., AA muhabirinin “Bundan sonra ne olmasını bekliyorsunuz?” sorusunu, şöyle yanıtladı:
“Bize çocuğumuzu geri versinler. Çocuğun (genetik) hastalığı olduğu ortaya çıktı. Kendilerine başvurduğumuz ABD’deki bir uzman profesör ve bu alandaki en uygun hekimler, çocukta bu hastalığın olduğunu ortaya çıkardı.”
Babaanne ve baba, bebeğe kavuşmalarının akabinde Toplumsal Hizmetler yetkilileri hakkında “kesinlikle” tazminat davası açacaklarını belirtti.
“BİR ANNEYE YAŞATILABİLECEK EN BÜYÜK ACI”
Tüm bu süreçte bebeğinden başka kalarak en büyük acıyı yaşayan anne D.G. ise, gözyaşları içinde zorlukla kendisini söz etti.
D.G., bebeğin hastalığının nasıl meydana geldiğini ve birinci süreçte neler yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Hastaneye getirdiğimizde bebeğimize ne olduğunu bilmiyorduk, hiçbir şey anlayamadık. Ya ölürse diye çok çok korktuk. Sonra gelip bunu bizim yaptığımızı belirterek bizi suçlamaya başladılar. Çok dehşetli bir his idi. Tanım edilemeyecek kadar makûs hisler içinde iken çocuğa ne olduğu hakkında kendimizi nasıl tabir edeceğimizi bilemedik.”
Gözyaşlarına boğularak konuşan genç anne, “(Umarım) Allah’ın müsaadesiyle bir an önce süratlice döner. Lakin onun yanımızda olmadığı her bir vakit, her bir gün bizi mahvediyor. Bizden alındığında daha 4 aylık bir bebekti. O bizim onu sokağa attığımızı ve terk ettiğimizi düşünüyor, hissediyor. Bunun, bir anneye yaşatılabilecek en büyük acı olduğunu söyleyebilirim.” dedi.
Olanlara mana veremediğini belirten D.G., şunları söyledi:
“Yoğun bakımdayken en azından beni yanında hissediyordu ve bu durumdan kurtulup şükürler olsun güzelleşti. Lakin sonra yetkililer geldiler, bizi birbirimizden ayırdılar. Neden?.. Güya, güya…Hiçbir nedeni yok, hiçbir nedeni yok… (Bebeğim) Yalnız bırakıldı.”
HASTANE VE BAKANLIĞIN BAHSE AİT AÇIKLAMASI
Öte yandan, ailenin argümanlarına ait AA muhabirinin farklı ayrı görüşlerine başvurduğu Hadassah Tıp Merkezi ile Refah ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı, husus hakkında devam eden yasal sürece işaret etmekle yetindi.
İsrail’in en büyük üniversite hastanelerinden Hadassah Tıp Merkezi’nin Sözcüsü Hadar Elboim, hastane bünyesinde, “çocuk ve savunmasız bireylere ziyan verme kuşkusunun olduğu hadiseleri inceleyen çok disiplinli bir çocuk müdafaa grubunun çalıştığını” söz etti.
Elboim, bu üzere durumlarda sürecin işleyişine ait şunları söyledi:
“Ekip, birinci soruşturmanın akabinde, makul bir istismar yahut ihmal kuşkusunun olduğu durumlarda kanunlara uygun hareket eder ve topluluktaki gerekli mercilere bildirimde bulunur. Bunun emeli, mevzuyu derinlemesine incelemeleri ve gerektiğinde çocuğu inançta tutmak için gerekli tedbirlerin alınmasıdır.
Aynı vakitte, olağan ki, kapsamlı ve eksiksiz tıbbi soruşturma devam ediyor. Hadassah yasaya nazaran hareket etmiştir ve buna nazaran hareket etmeye devam edecektir.”
Çocuğun anne ve babasından uzaklaştırılmasında aileye karşı hal alan Toplumsal Hizmetler Kurumunun bağlı olduğu Refah ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı Sözcülüğü ise, “Konu mahkemede görüşüldüğü için bu husus hakkında konuşamıyoruz.” açıklaması ile yetindi.
– AİLE, GELECEK DURUŞMADA ARTIK BEBEĞİ ALMAYI İSTİYOR
Ailenin avukatı Verda Steinberg, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu ay sonunda düzenlenecek duruşmada davanın yine görüleceğini belirtti.
Bu seferki duruşmanın birinci kere hekimlerin iştirakiyle düzenleneceğini ve bu durumun ailenin lehine olduğuna dikkati çeken Steinberg, ailenin bu duruşma sonucunda çocuklarına kavuşmak istediğini söyledi.
Ailenin avukatı, “Sosyal Hizmetler Kurumunun aileye tanım edilemeyecek bir haksızlık yaptığını” söz etti.
Rapor ve testlerle bütün gerçeğin ortaya çıktığını savunan Avukat Steinberg, “Çok sayıda uzman hekim tarafından alınan raporlara nazaran, bebek yüzde yüz genetik bir hastalıktan muzdarip. Toplumsal Hizmetler Kurumu bunu kabul etmemekte ısrar ediyor. Başlangıçta ihtiyatlı davranıp çocuğu almış olduklarını, fakat sonra kusurlu olduklarını anladıklarını belirtip, ‘Özür dileriz, yanılgı etmiştik’ diyemiyorlar.” diye konuştu.
Mahkeme daima aile lehine karar almasına karşın “yetkililerin bunu uygulamamakta ısrar ettiğini” lisana getiren Steinberg, “Tüm hukuksal süreç ihlal edildi.” dedi.
Steinberg, şöyle devam etti:
“(Sosyal Hizmetler yetkilileri) Israrla çocuğu bugüne kadar geri vermiyorlar. Toplumsal Hizmetler yetkilisi Şuli Garson, bütün bu süreç boyunca bir hata işlemedikleri halde ailenin, çocuğa ziyan verdiklerini itiraf etmeleri konusunda daima ısrar etti. Sürecin bu biçimde devam etmesi akıl almaz. Bu, her geçen gün hem çocuğa hem ailenin kendisine tanım edilemez bir ziyan veriyor. Yürekli bir kişinin ortaya çıkıp ‘Ben toplumsal hizmetler yetkililerinin üzerindeyim’ demesi ve karar verebilecek güce sahip olması lazım. Burada birinin hesap sorması lazım.”
İSRAİL MECLİSİ, TÜRK AİLENİN YANINDA
Meselenin kimi milletvekillerinin gündemine girmesi sonucu İsrail Meclisindeki İş, Refah ve Sıhhat Komitesi, mevzuyu görüşmek üzere davaya muhatap olan tarafları topladı.
“Bebeği Elinden Alınan Ebeveyne Karşı Toplumsal Hizmetler Kurumunun Zorba Davranışı” başlığıyla dün düzenlenen Komite toplantısına, İsrailli farklı partilerden milletvekilleri, Toplumsal Hizmetler Kurumu yetkilileri, Refah ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığından ve Sıhhat Bakanlığından temsilciler ile ailenin avukatları ve yakınlarının yanı sıra sıhhat sendikaları ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler katıldı.
Öte yandan, ailenin dostları ve yakınları, oturum sırasında Meclis önünde toplanarak şov düzenledi. Şovda, “Adalet yerini bulsun”, “Çocuğu ailesine teslim etme zamanı”, “Çocuklar sizin şantaj hedefiyle elden ele dolaştıracağınız bir eşya değildir” yazılı pankart ve dövizler taşıdı.
Toplantıya katılan milletvekilleri ve temsilcilerin çoğunluğu, eldeki tüm bulguların bebekte genetik bir hastalık olduğunu kanıtladığına vurgu yaparak, aileden yana taraf aldı.
Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisinden Milletvekili Eliyahu Baruchi, oturumda yaptığı değerlendirmede, “Tanrı korusun, ülke çapındaki toplumsal hizmet uzmanlarının kutsal çalışmalarına ziyan vermek istemiyorum. Bu ferdi hadisenin tartışılması toplumsal hizmet çalışmalarına ziyan vermemelidir. Lakin bu davadaki detaylara vakıf olmamdan yola çıkarak şunu söyleyebilirim: Toplumsal hizmetler vazifelisi maddedeki boşluklardan yararlandı ve aileye dehşetli bir adaletsizlik yaptı.” diye konuştu.
İktidardaki Likud Partisi milletvekili Revital Gottlieb, “Çocuk Muhafaza Yasası’nın toplumsal hizmet uzmanlarına alışılmadık yetkiler verdiğini” ve “yargının, toplumsal hizmetler yetkililerinin uzun kolu haline geldiğini” söz ederekn, Yahudi Gücü Partisinden Avi Maoz da “yardım vazifelilerinin büsbütün keyfi kararlar verdiğini” belirtti.
Yeş Atid (Gelecek Var) Partisinden Debbie Biton ise, “Testler genetik bir sorun olduğunu gösteriyor, polis davası da kapandı. Çocuğu anne babasından uzak tutmak için geriye ne sebep kalıyor?” diye sordu.
Milletvekili Limor Son Har-Malech ise, “Sosyal Hizmetler Kurumu yetkililerinden, bu berbat davranışla ilgili tatmin edici karşılıklar almadık.” dedi.
Oturumu yöneten Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisinden Yisrael Eichler, oturum sonunda, bir çocuğu ebeveyninden alma kararının şu an yürürlükte olduğu biçimiyle bir hakim tarafından değil, sırf üç yargıçtan oluşan bir heyet tarafından alınacak kararla yapılmasını öngören bir yasa tasarısını Meclise sunmayı teklif ettiklerini belirtti.
İsrail kanunları uyarınca, çocuğun korunması hedefiyle, davaya mevzu olan çocuk ve ailesinin kimliklerine işaret eden bilgilerin basın-yayın aracılığıyla kamuoyuna tanıtılması yasak olduğundan, kelam konusu şahısların isim ve soyadları gizlenerek, sırf sembolik baş harflere yer verildi ve AA’ya verdikleri röportajlarda yüzleri gösterilmedi.