Usta oyuncu Cüneyt Arkın vefatının birinci yılında anılıyor

Gerçek ismi Fahrettin Cüreklibatır olan sanatçı, Hacı Yakup ile Halise Cüreklibatır çiftinin çocuğu olarak, 8 Eylül 1937’de Eskişehir’in Karaçay köyünde dünyaya geldi.

Sırasıyla Necatibey İlkokulu, Eskişehir Ortaokulu ve Eskişehir Atatürk Lisesini bitiren sanatçı, 1962’de İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Üniversitede okuduğu yıllarda, çeşitli mecmualarda şiir ve öykü denemeleri yayınlandı.

Askerliğini Eskişehir’de yedek subay olarak yapan Arkın, vatani vazifesinin akabinde bir devir Adana ve civarında doktorluk yaptı.

Artist mecmuasının yarışında birinci oldu

Cüneyt Arkın, Göksel Arsoy’un başrol oynadığı 1963 üretimi “Şafak Bekçileri” sinemasının çekimleri sırasında direktör Halit Refiğ’in dikkatini çekti.

Aynı yıl Artist mecmuasının yarışında birinci olan sanatçı, Halit Refiğ’in teklifi üzerine 1964’te “Gurbet Kuşları” isimli sinema sinemasıyla oyunculuğa başladı.

Refiğ, İKSV’nin internet sitesinde yer alan bir yazıya nazaran, Cüneyt Arkın hakkındaki kanılarını şöyle söz etmişti:

“1963’te Eskişehir Hava Kuvvetleri Üssü’nde Şafak Bekçileri isimli sineması çekerken, subaylar ortasında üniformasının içinde son derece güzel görünen genç bir teğmen dikkatimi çekti. İsmi Fahrettin Cüreklibatur’du ve yedek subaydı. Sinemadaki subay rollerinden birini oynaması teklifimi kabul etti ama misyonu yüzünden çalışmamız mümkün olmadı. Gurbet Kuşları’nın çekim hazırlıklarına başlamışken Fahrettin Cüreklibatur, askerlik vazifesinin bittiğini, artık sinemamda oynayabileceğini söyledi.

Gurbet Kuşları’ndan sonra Cüneyt Arkın’a ekseriyetle bayan seyirciye hitap eden, romantik genç aşık rolleri verildi. İtiraf etmeliyim ki, günün birinde onu evvel Türkiye, sonra dünya çapında ünlendirecek olan ‘Malkoçoğlu’ ya da ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ gibi kişilikler aklımın ucundan geçmemişti. O, Cüneyt Arkın’ı şahsen kendisi yaratmıştır ve dünya sinema tarihinde bir öbür gibisi yoktur. Çok kimseler onun Türkiye’de kalmayı dünya yıldızı olmaya tercih etmesine akıl erdiremeyebilir. Lakin o, öncelikle kendini Türkiye’nin güvenliğine ve iyiliğine adayan ‘Vatandaş Rıza’dır. ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ ise işin latifesi, sevincimizi bulmak için bir vesiledir.”

Sinemadaki birinci iki yılında 30 sinemada oynadı

Ülkü Erakalın’ın yönettiği 1964 imali “Gözleri Ömre Bedel” filminin finalindeki arbede sahnesi, sanatkarın mesleğinde dönüm noktası oldu.

Arkın, sinemadaki birinci iki yılında 30 kadar sinemada rol aldı. Bir müddet duygusal-romantik jön karakterlerini canlandıran sanatçı, Refiğ’in teklifiyle aksiyon sinemalarına yöneldi.

İstanbul’da binicilik ve karate eğitimlerinin yanı sıra Medrano Sirki’nde bir mühlet akrobasi eğitimi de alan Arkın, öğrendiklerini “Malkoçoğlu” ve “Battalgazi” serilerinde beyaz perdeye aktardı ve Türk sinemasında daha evvel örneği görülmeyen bir şekil geliştirdi.

Usta sanatçı, 1964’te birinci evliliğini, kendisi üzere tabip, sınıf arkadaşı Güler Mocan ile yaptı. Çiftin kızları Filiz, 1966’da doğdu. Çift, 1968’de ayrıldı.

Aynı yıl, Fahrettin Cüreklibatır olan isminin yerine Cüneyt Arkın sahne ismini kullanmaya başladı.

Cüneyt Arkın, 1969’da Betül Işıl ile nişanlandı. İkili 1970’te evlendi fakat 1971’de boşandı. Kısa mühlet sonra yine evlenen çiftin, Kaan ve Murat ismini verdiği iki çocuğu oldu.

“İnsanlar Yaşadıkça” sinemasıyla “En Güzel Erkek Oyuncu” seçildi

Sanatçı, 1969 imali “İnsanlar Yaşadıkça” sinemasıyla 6. Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde, “En Düzgün Erkek Oyuncu” seçildi.

“4. Altın Koza Sinema Festivali” heyeti, 1972’de “Baba” sinemasındaki rolüyle Yılmaz Güney’i “En düzgün erkek oyuncu” seçti. Fakat heyet, siyasi baskılar sonucu, “Yaralı Kurt” sinemasındaki performansıyla ikinci olan Arkın’ı “En düzgün erkek oyuncu” olarak belirledi. Heyetin kararına reaksiyon gösteren Arkın, mükafatı reddetti.

Unutulmaz oyuncu Arkın, 1976’da “Mağlup Edilemeyenler” sinemasıyla 13. Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Uygun Erkek Oyuncu” mükafatı, 36. Antalya Altın Portakal Şenliği ve 18. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri’nde “Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü” aldı, 2013’te ise Kültür ve Turizm Bakanlığı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”ne layık görüldü.

Kısa müddette Yeşilçam’ın aranan başrol oyuncularından biri olan sanatçı, romantik sinemalarla başladığı sinema yaşantısını hareketli sinemalarla sürdürdü. Mesleği boyunca westernden güldürüye, maceradan toplumsal sinemalara birçok farklı çeşitte sinema çekti. Bilhassa 1978 üretimi “Maden” ve 1979 üretimi “Vatandaş Rıza” sinemaları, sanatkarın mesleğinde büyük kıymete sahip oldu.

Sanatçı, oyunculuğun yanı sıra televizyon programları hazırlayıp sundu, kısa bir mühlet mecmua ve gazetelerde sıhhatle ilgili yazılar kaleme aldı.

Türk milliyetçisi kimliğiyle bilinen sanatçı, bir periyot siyasetle ilgilendi. 20 Ekim 1991’deki genel seçimlerinde Anavatan Partisinden Eskişehir’de 4. sıradan milletvekili adayı oldu lakin seçilemedi. Bir periyot Emekçi Partisi ismine düzenlenen etkinliklere katıldı.

Cüneyt Arkın, 28 Haziran 2022’de kalbinin durması nedeniyle İstanbul’da kaldırıldığı hastanede 85 yaşında ömrünü yitirdi.

Oyunculuğun yanı sıra direktörlük ve senaristlik de yaptı

Yeşilçam’ın usta oyuncularından Ediz Hun, Arkın’ın vefatının akabinde yaptığı açıklamada “Sene 1963, sevgili Cüneyt’le birlikte sinemaya girişimizin yılı. 59 yıl geçti. Harikulâde bir insandı. Her rolün üstesinden gelebilecek kabiliyete haizdi, emsalsizdi. Çok çalışkan ve çok azimliydi. O vakit Medrano Sirki vardı Dolmabahçe’de. Onların çadırında haftalarca eğitim aldı. Her türlü rolün üstesinden muvaffakiyetle gelebilmiş çok büyük bir sanatçıydı.” sözlerini kullanmıştı.

Tiyatro sanatkarı Müjdat Gezen ise Arkın’ın son yıllarında Müjdat Gezen Tiyatrosu’nda üç oyunda sahne aldığını belirterek, “Hiç tiyatroda oynamamıştı. Hastalanınca morali bozulmuştu. ‘Ben seni sahneye çıkaracağım.’ dedim. 62 yıllık sahne hayatımda hiç bu kadar çok alkış alan birine rastlamadım. Beşerler onu sevdi. Üç oyunda birden birlikte oynadık. Çok hoş günlerimiz oldu.” formunda konuştu.

Kariyeri boyunca 300’ü aşkın sinemada rol alan Arkın, direktörlük ve senaristlik de yaptı. Son olarak 2014’te çekilen “Gulyabani” sinemasında rol aldı. Sanatkarın oynadığı sinemalardan kimileri şöyle:

“Aşk ve Kin”, “Gözleri Ömre Bedel”, “Hepimiz Kardeşiz”, “Sokakların Kanunu”, Sürücü Nebahat ve Kızı”, “Gurbet Kuşları”, “Kırık Hayatlar”, “Dudaktan Kalbe”, “Serseri Aşık”, “İnatçı Gelin”, “Horasan’ın Üç Atlısı”, “Fakir Bir Kız Sevdim”, “İntikam Uğruna”,”Malkoçoğlu”, “Göklerdeki Sevgili”, “Cibali Karakolu”,”Yüzbaşı Kemal”, “Hacı Murat”, “Namus Borcu”, “Artık Sevmeyeceğim”, “Malkoçoğlu Kara Korsan”, “Gök Bayrak”, “Köroğlu”, “Yüzbaşının Kızı”, Vatan ve Namık Kemal”, “Osmanlı Kartalı”, “Melikşah”, “Aşk Mabudesi”, “Arım, Balım, Peteğim”, “Selahattin Eyyubi”, “Ferhat ile Şirin”, “Yarım Kalan Saadet”, “Yusuf ile Züleyha-Hazreti Yusuf”, “Yumurcak Köprüaltı Çocuğu”, “Vahşi Çiçek”, “Her şey Oğlum için”, “Battal Gazi”, “Malkoçoğlu Mevt Fedaileri”, “Severek Ayrılalım”, “Nazlı ile Murat”, “Çöl Kartalı”, “Yaralı Kurt”, “Kara Murat: Fatih’in Fedaisi”, “Yumurcak Küçük Kovboy”, “Çaresizler”, “Acı Hayat”, “Kara Murat Fatih’in Fermanı”, “Oğul”, “Dayı”, “Kin”, “Babalık”, “Polizia Brancola Nel Buio, La”, “Cemil”, “Deli Yusuf”, “Babacan”, “Tek Başına”, “Che Carambole Ragazzi”, “Maden”