Nöbetçi Eczaneler
Haber7
Son devirde neredeyse her gün yapay zeka uygulamalarına bir yenisi ekleniyor. Gelişen yapay zeka teknolojisi riskleri de beraberinde getiriyor. Resim ve grafik dizayndan beste yapmaya; şiir yazmaktan makale yazımına kadar birçok alanda farklı alanlarda tahlil sunduğunu tez eden yapay zeka uygulamalarını artık birçok öğrenci derslerinde kullanıyor. Bu ‘tembellik yaratacak’ tartışmalarının yanında öteki bir taraftan son vakitlerde hatalıların dolandırıcılık ve öteki siber kabahatleri işlemek için konuşma yapay zeka takviyeli ChatBotları kullandıkları öne sürüldü. Tartışmanın son noktasında ise ‘işsizlik ve manipülasyon’ var…
| Ancak hem Covid sürecinde hem de öncesinde birçok komplo teorisinde ismi geçen Bill Gates’in yapay zeka uygulamalarını fazlaca destekliyor olması yeniden misal teorilerin ortaya çıkmasına neden oluyor… |
Yapay zeka alanında süren gelişmeler teknoloji dünyasında fırtına üzere eserken, buna gelişime sert bir formda karşı çıkanlar da mevcut. Hatta dünyanın en zenginlerinden Bill Gates ve Elon Musk bu mevzuda sert bir atışma içinde.
Yapay zeka gelişmeleri yalnızca teknoloji şirketlerinin değil tıpkı vakitte devletlerinde de gündemine girdi. Çin ve İtalya, ABD merkezli OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT’yi yasaklarken, Kanada ve Avustralya ise uygulama hakkında soruşturma başlattı.
Peki yapay zeka uygulamalarına karşı neden bir çekinceli bir yaklaşım var? Yasaklar için mevzu yalnızca şahsî bilgiler mi?…
Yapay zeka takviyeli ChatBot uygulaması olan ChatGPT birinci yasaklayan ülke İtalya oldu. Yasağa münasebet olarak veri kullanımıyla ilgili telaşlar gösterildi. İtalya, ChatGPT’nin yeteri kadar bilgili olmadığı ve insanları yanlış yönlendirdiği gerekçesiyle engellemeye gitmişti. Ayrıyeten küçük çocukların ChatGPT’nin tesirlerinden korunmamasını sağlanacağı vurgulandı.
KANADA VE AVUSTURALYA YAPAY ZEKAYA DAVA
OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT karşı alınan kararlar peş peşe gelirken, Kanada ChatGPT’nin üreticisi olan ABD merkezli yazılım firması OpenAI hakkında soruşturma başlattığını duyurdu. Kanada Zımnilik Komiseri Philippe Dufresne, OpenAI hakkında açılan soruşturmanın, “kişisel bilgilerin müsaadesiz olarak toplanması, kullanılması ve ifşa edilmesini argüman eden bir şikayet” üzerine başlatıldığı belirterek “Hızla ilerleyen teknolojik gelişmelere ayak uydurmamız ve bir adım önünde olmamız gerekiyor ve bu benim temel odak alanlarımdan biri” dedi.
Avustralya’da ise Hepburn Belde Lideri Brian Hood, “Rüşvet suçlamasıyla karşı karşıya olduğu” iddiasını paylaşan ChatGPT’ye dava açtı. Avukatlar, ChatGPT’nin sahibi OpenAI’ye 21 Mart’ta bir mektup gönderdiklerini ve OpenAI’ye müvekkilleriyle ilgili yanılgıları düzeltmesi istedi. Avukatlar, OpenAI’ın Hood’un yasal mektubuna şimdi karşılık vermediğini söyledi.
Son olarak Almanya’da ise Alman hükümetinin Ferdî Dataların Müdafaasından ve Bilgi Özgürlüğünden Sorumlu Vazifelisi Kelber, bilgi güvenliği tasaları nedeniyle prensip olarak gerekirse yapay zekaya dayalı sohbet robotu ChatGPT’yi engelleyebileceklerini bildirdi.
BİLL GATES VE ELON MUSK KARŞI KARŞIYA
Her ne kadar OpenAI’YA 10 milyar dolardan fazla para yatıran Microsoft’un kurucusu Bill Gates, ChatGPT’yi 1980’den bu yana karşılaştı en değerli teknoloji olarak nitelendiriyor olsa da; SpaceX, Tesla ve Twitter’ın sahibi Elon Musk, bu uygulamaların ‘sınırlı bir anlayışa’ sahip olduğu görüşünde.
ABD Lideri Biden ise yapay zeka’nın tehlikeli olup olmadığı sorulduğunda şöyle karşılık vermişti; “Bunu vakit gösterecek, olabilir. Bana nazaran teknoloji şirketlerinin, eserlerini halka sunmadan evvel inançlı olduklarından emin olma sorumluluğu var…
300 MİLYON KİŞİNİN İŞİ TEHLİKEDE
Yapay zeka uygulamaları şu an için ‘işlerinizi kolaylaştırmak için’ sloganıyla servis edilse de uzmanlara nazaran bu uygulamalar daha fazla geliştikçe birtakım iş kollarını tehlikeye atabilir. Dünyanın en büyük yatırım bankalarından olan ABD’li Goldman Sachs, hazırladığı raporda gelişen yapay zeka teknolojilerinin ilerleyen yıllarda yüz milyonlarca kişinin işsiz kalmasına neden olabileceğini belirtti. Bankaya nazaran bu sayı 300 milyondan fazla kişiyi kapsıyor.
En fazla etkilenecek meslek kümeleri ise şöyle;
Ofis ve İdari hizmet alanında %46
Hukuk alanında %44
Mimarlık ve Mühendislik alanında %37
Fizik ve Toplumsal Bilimler alanlarında %36
Ekonomi alanında %35
Konuyla ilgili Haber7’ye demeç veren Marmara Üniversitesi Bağlantı Fakültesi’nden Profesör Hekim Cem Sefa Sütçü de soruna yalnızca şahsî bilgi üzerinden bakmanın yetersiz kalacağına dikkat çekerek uygulamaların insanlığa karşı sorumlu olarak devam etmesi gerektiğinin altını çizdi.
İşte Sütçü’nün o açıklamaları;
Yapay zeka tarafında çok süratli bir gelişim var. Bununla bir arada birtakım soru ve meselelerde ortaya çıkıyor. Lakin şöyle de bir durum var; Bunun bu türlü olacağı muhakkaktı…
” YASAKLAMAK YERİNE ‘SORUMLULUK’ “
Beşerler bir yandan yapay zekâ uygulamalarını geliştirmek istiyor başka bir yandan bundan korkuyor. Elbette yasaklamak asla bir tahlil olmayacak. Yasaklandığında bunlar bâtın kapaklı olarak devam edecek. Bu yüzden yapılmasın demek tahlil değil yerine düzenlemek daha uygun olacaktır.
İnsanın yetenekleri hudutlu bunu geliştirmek için her vakit çeşitli araçlardan yararlanılmıştır. Makinalar, bilgisayarlar ve artık de yapay zekâ… Burada aklı selim olmak dediğimiz kavramın devreye girmesi gerekiyor. Denetlemek, regüle etmek ya da öz kontrol süreçleri işlemeli.
“HER ŞEYİ BİLMİYORLAR VE HER VAKİT GERÇEK SÖYLEMİYORLAR”
ChatGPT ya da gibisi yapay zekâ uygulamalarının hudutları da var. Bu uygulamalar, her şeyi bilmediği üzere her vakit doğruyu söyleyemeyebiliyor. Bu uygulamaya bir çocuk üzere bizler öğretiyoruz. Makine öğrenmesi bu halde çalışıyor. Çocuklara uygun şeyler öğretirsek düzgün şeyler yapar, berbat şeyler öğretirsek ise makûs şeyler yapar.
YAPAY ZEKA BİLGİLERİ NEREDEN ALIYOR?
Bu uygulamalar İnternet üzerinde herkese açık olan datalardan faydalanıyor. Örneğin Google da birebir şeyi yapıyor. Google’ın bize gösterdiği bilgiler de onlara ilişkin değil, internet üzerinde herkese açık yayınlanan veriler… ChatGPT ise bu arama ve bilgileri yapay zekâ dayanağıyla diyalog biçiminde sunuyor.
DİYALOG KURARAK MAKİNALARLA İRTİBATA BAŞLADIK
O vakit şu soru akıllara geliyor? Neden başka uygulamalar yasaklanmıyor. Ortada şöyle bir fark var; ChatGPT bir yapay zekâ. Eski uygulamalardan farklı olarak ChatGPT bu dataları alarak bir öğrenme gerçekleştirebiliyor ve bu öğrendiklerine nazaran bir kurgu ile bize yanıt veriyor. Yapay zekâ geliştikçe öğrendiklerinden bize sunduğu kurgu daha da gelişecektir. ChatGPT’de lisan sürece hüneri bulunuyor. Bu insanların her vakit istediği bir şeydi. Biz beşerler diyalog kurarak bağlantı kuruyoruz. Bu bir noktada diyalog yoluyla makinalarla irtibat kurmamız manasına geliyor. Düşünün ki ChatGPT uygulaması 5 günde 1 milyon kullanıcıya ulaşabildi. Bu kadar talep ve ilginin sebebi ise diyalog kurabilme ve lisan sürece hünerinin olması nedeniyle insanların kendine daha yakın bulması.
“DÜNYA HAZIR DEĞİL ANCAK…”
Dünyanın bu gelişime hazır olmadığı bir gerçek ancak bu çalışmaların ‘sorumlu’ bir biçimde sürdürülmesi de gerekiyor.
ChatGPT ve gibisi yapay zeka uygulamalarının durdurulması için bir açık mektup yayınlayarak imza kampanyası başlatıldı. Başta SpaceX, Tesla ve Twitter’ın CEO’su Elon Musk, Apple’ın Kurucu Ortağı Steve Wozniak ve müellif Yuval Noah Harari olmak üzere 50 binden fazla imza toplandı.
Bu imzayı atanlar kısaca şunu söylüyor; “Bu cins çok gelişmiş yapay zeka sistemleri beşerler için sorun olmayacağından emin olunduğunda geliştirilmeli. İnsan bu sistemleri birbirlerine bile ziyan vermek için kullanabilir…”
“İNSAN VE EKOMOMİLER ÜZERİNDEKİ TESİRİ ŞİMDİ BİLİNMİYOR”
Bun de buna katılıyorum. Yeni bir şey bulmanın birinci heyecanıyla kullanım başladı lakin bu heyecanla kimi şeyler kırılıp dökülebiliyor. Bence bu açık mektubun manası kırılıp dökülenleri toparlamak… Yasaklamak yerine bu biçim şeyler yapılmalı. Kim yasaklarsa yasaklasın bunlar bir formuyla üretilir lakin kıymetli olan insanlığa karşı sorumlu olarak devam etmesi. Şu anda bir belirsizlik var. İnsan üzerinde, iktisatta ve üretimde tesiri ne olacak şu an için bilinmiyor. Bunlar için yasak değil düzenleme gerekiyor. Hukuk, etik ve ahlak kuralları bunun için var. Bunlara bağlı kalarak çalışmalar yapılması lazım. Yoksa kimin elinde nasıl kullanılacağı aşikâr olmayan bir araç olur. Bu da insanlığa faydadan çok ziyan getirir.
